Τι μάθαμε από την πυρκαγιά και τους τοξικούς καπνούς στο Γέρι;

Ήταν χθες, Δευτέρα (17 Ιουλίου), αργά το απόγευμα. Αφού στάθμευσα και αφαίρεσα τα κλειδιά από τη μίζα του αυτοκινήτου, δοκίμασα να ανοίξω την πόρτα και να κατεβώ, αλλά το μετάνιωσα. Η μυρωδιά από τους πυκνούς καπνούς, που άφηναν στην ατμόσφαιρα τα καιγόμενα από την Κυριακή χαρτιά και πλαστικά στο εργοστάσιο ανακύκλωσης στο Γέρι, σου προκαλούσε πονοκέφαλο και δυσφορία. Η πυρκαγιά τέθηκε υπό έλεγχο από το πρωί, όμως ακόμα έβλεπες φλεγόμενα υλικά. Εκείνη την ώρα γινόταν η αλλαγή στη βάρδια του προσωπικού της Πυροσβεστικής, καθώς ο άνεμος έστελνε τα τοξικά σωματίδια καπνού προς τα βόρεια, στην κατοικημένη περιοχή Λατσιών και Γερίου, εκεί που οι κάτοικοι αντιδρούν για όσα συμβαίνουν στην καθημερινότητά τους. Πριν από μερικές ώρες το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας είχε ανακοινώσει ότι οι συγκεντρώσεις ρύπων στην ατμόσφαιρα έχουν επανέλθει σε φυσιολογικά επίπεδα και συνεπώς αίρεται η σύσταση, που τους είχε γίνει για αποφυγή μετακινήσεων σε ανοικτούς χώρους. Μπορεί οι μεγάλες δεξαμενές καυσίμων, που αντίκριζες στα 250 μέτρα απόστασης από το φλεγόμενο εργοστάσιο, να παρέμειναν άθικτες και να αποτράπηκαν τα χειρότερα, όμως ερωτηματικό παραμένει η συνέπεια που θα έχουν τα τοξικά σωματίδια στο έδαφος και τα ζώα της περιοχής, καθώς, σύμφωνα με τη Μετεωρολογική Υπηρεσία, αναμένεται να κατακαθίσουν. Κατά διαβολική σύμπτωση, ένα σμήνος από μεταναστευτικά πουλιά διέσχιζε τον ουρανό σε σχηματισμό «V», με κατεύθυνση τη Λάρνακα. Μάρτυρες κι αυτά των καταστροφικών ενεργειών των ανθρώπων, που, όπως έχει χιλιοειπωθεί, έχουν επίδραση, εκτός από τη δημόσια υγεία, και στο περιβάλλον.

«Στις μέρες μας οι κίνδυνοι γίνονται όλο και πιο περίπλοκοι σε σύγκριση με το παρελθόν και πολλές φορές δεν έχουμε να κάνουμε με έναν κίνδυνο, αλλά πλέον έχουμε να κάνουμε με κρίσεις, οι οποίες, είναι αλληλοεμπλεκόμενες», δήλωσε στην «Κ» για το εν λόγω θέμα ο καθηγήτης Εκτίμησης Κινδύνου στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο και σύμβουλος του Προέδρου της Δημοκρατίας για θέματα Πολιτικής Άμυνας και Ασφάλειας, Γιώργος Μπούστρας. Κάνοντας μία «δεύτερη ανάγνωση» της πυρκαγιάς στο εργοστάσιο ανακύκλωσης, η οποία είναι επαναλαμβανόμενο γεγονός στην κατοικημένη από 6.000 κατοίκους περιοχή, τόνισε την αδήριτη ανάγκη όδευσης της Πολιτείας προς αυστηρότερα μέτρα, ώστε να αποφευχθούν οδυνηρές καταστάσεις.

Φωτογραφία: Φίλιππος Χρίστου

Ο κ. Μπούστρας ανάφερε ότι η πυρκαγιά στο εργοστάσιο θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κρίση. Τόνισε πως οι κρατικές υπηρεσίες έφτασαν στο σημείο στην ώρα τους και αντιμετώπισαν το γεγονός με σοβαρότητα. Όμως την ίδια ώρα, με γνώμονα το να είμαστε «Προμηθείς» και όχι «Επιμηθείς», προτείνει τα γίνουν τα εξής:

• Να εξεταστεί το ενδεχόμενο να γίνονται σε ετήσια βάση οι εκτιμήσεις κινδύνου, ειδικά για θέματα πυρκαγιάς. Εξήγησε ότι αυτήν τη στιγμή το νομικό πλαίσιο ζητά να γίνεται μία φορά, εκτός αν υπάρξει κάποια σημαντική αλλαγή.

• Να προχωρήσει ο τρόπος καταγραφής των επικίνδυνων χημικών ουσιών στην επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σύμφωνα με τον κ. Μπούστρα, αυτό πρέπει να γίνει με έναν τρόπο τέτοιο, οποίος να μπορεί να εξυπηρετήσει την Πυροσβεστική Υπηρεσία και τις υπόλοιπες κρατικές δομές, οι οποίες θα δράσουν (Πολιτική Άμυνα, Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας κτλ.).

Φωτογραφία: Φίλιππος Χρίστου

Περικυκλωμένοι από πέντε βιομηχανικές ζώνες, με επαλαμβανόμενα φαινόμενα

Σήμερα η περιοχή απαριθμεί γύρω στους 6000 κατοίκους. Πρόκεται για μία από τις πλέον αναπτυσσόμενες οικιστικά στην Κυπριακή Δημοκρατία, με δυνητική φιλοξενία μέχρι και 30.000 κατοίκων, αν αναπτυχθεί πλήρως. Την ίδια ώρα οι κάτοικοι της είναι περικυκλωμένοι από πέντε βιομηχανικές ζώνες, με τις δύο να είναι βαριάς βιομηχανίας, όπως αυτή του Γερίου και του Τσερίου. «Αντιλαμβάνεστε», δήλωσε από την πλευρά του ο πρόεδρος Κίνησης Βελτίωσης Ποιότητας Ζωής Ιδαλίου, Κυριάκος Κυριάκου, «πόσο δύσκολο είναι για εμάς να αντιμετωπίζουμε κάθε τρεις και λίγο αυτά τα φαινόμενα». Μιλώντας στον ΣΠΟΡ FM και την εκπομπή ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΕΙΔΗΣΕΩΝ είπε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ξεσπά πυρκαγιά στη Βιομηχανική Γερίου. «Είναι κάτι που παρουσιάστηκε και τα προηγούμενα χρόνια, και είναι εδώ που θελουμε να καλέσουμε την Πολιτεία να αντιληφθεί την επικινδυνότητα της κατάστασης και να αναληφθούν οι εφθύνες από όπου κι αν προέρχονται. Ζητούμε να ληφθούν τα απαραίτητα νομοθετικά μέτρα, για την αποτροπή τέτοιων περιστατικών, ειδικότερα αιτούμαστε την αναθεώρηση της νομοθεσίας, ώστε να μπουν πιο αποτρεπτικές ποινές, σε περιπτώσεις όπου επαναλαμβάνονται τέτοια φαινόμενα, είτε από αμέλεια, είτε από κάποια ατυχήματα», τόνισε.

Χωροταξικός σχεδιασμός, συνεχείς επικαιροποιήσεις και «επικοινωνία του κινδύνου»

Ένα ζήτημα που τέθηκε στον δημόσιο διάλογο, μετά την πυρκαγιά στο εργοστάσιο, είναι η ανάγκη ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού, ώστε τέτοιου είδους βιομηχανίες να μη χωροθετούνται πλησίον κατοικημένων περιοχών. «Όταν σχεδιάστηκαν οι βιομηχανικές ζώνες και οι οικιστικές περιοχές πριν από πολλά χρόνια, ήταν τελείως διαφορετικά τα δεδομένα», σχολίασε ο κ. Μπούστρας. «Θα πρέπει αυτά να επανεξεταστούν και γενικότερα να υπάρξει για τα θέματα ασφάλειας διαρκώς μια επικαιροποίηση των ελαχίστων, τα οποία χρειάζονται, αλλά και των τρόπων πρόληψης, αντιμετώπισης και συνέχειας. Πρέπει να δουλέψουμε και σε αυτό που λέμε ‘‘επικοινωνία του κινδύνου’’. Δηλαδή να κατανοήσουν οι πολίτες και τι πρέπει να κάνουν προληπτικά, αλλά και στη συνέχεια, στην περίπτωση που υπάρξει ένα συμβάν -σίγουρα όχι να γίνουν οι ‘‘ήρωες της ημέρας’’- να γνωρίζουν βασικά πράγματα, και για αυτοπροστασία αλλά και να μπορούν να μην είναι ανασταλτικοί παράγοντες», πρόσθεσε. Συγχρόνως ανάφερε ότι θα πρέπει να υπάρξει και αντίληψη του κινδύνου από τον κάθε πολίτη. «Για παράδειγμα, υπήρχαν περιστατικά στο παρελθόν, που ενώ είχε αέρα και ζέστη, ξεσπούσαν μεγάλες πυρκαγιές από αμέλεια πολιτών, σε μέρες τις οποίες, νομίζω, ο καθένας μας μπορεί να αντιληφθεί ότι είναι επικίνδυνες για την ύπαρξη μιας πυρκαγιάς», είπε.

Φωτογραφία: Φίλιππος Χρίστου

Η ποιότητα του αέρα

Από την πλευρά του, ο Χρύσανθος Σαββίδης, Προϊστάμενος Κλάδου Ποιότητας Αέρα του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας, του Υπουργείου Εργασίας ανέφερε στη ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΕΙΔΗΣΕΩΝ ότι οι μετρήσεις στη περιοχή της πυρκαγιάς θα γίνονται σε συνεχή βάση μέχρι να ικανοποιηθούν ότι πλέον δεν υπάρχει λόγος να γίνονται. Αυτό είπε, έχει να κάνει και με την πλήρη κατάσβεση της φωτιάς αλλά και μετά που θα αποσβεστεί πλήρως, ενώ, ο Κλάδος Ποιότητας Αέρα θα αφήσει εκεί τον σταθμό μετρήσεών του, μέχρι να βεβαιωθούν ότι οι μετρήσεις έπεσαν σε φυσιολογικά επίπεδα. Την ίδια ώρα τι εικόνα επικρατεί στο υπόλοιπο νησί, ως προς την ποιότητα του αέρα; «Γενικά η Κύπρος έχει μια αρκετά καλή ποιότητα του αέρα, αν εξαιρέσουμε τα φαινόμενα επεισοδίου σκόνης που συμβαίνουν συχνά στην περιοχή μας, λόγω της εγγύτητας με τις ερημικές περιοχές Βορείου Αφρικής, Μέσης Ανατολής και Δυτικής Ασίας (Συρίας)», απάντησε. «Δυστυχώς ή ευτυχώς, λόγω της εγγύτητας με αυτές τις περιοχές έχουμε αυτά τα φαινόμενα, και είναι και γνωστό και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, γιατί στέλνουμε σχετικές εκθέσεις», πρόσθεσε.