ΚΥΠΕ
Σε συστάσεις προς Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου προβαίνει η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Στυλιανού-Λοττίδη, από την οποία ζητά όπως προβεί στις αναγκαίες ενέργειες για την εξισορρόπηση του δημόσιου συμφέροντος που εξυπηρετείται με την γραμμή που διέρχεται από τεμάχιο παραπονούμενων και του ατομικού τους δικαιώματος στην ιδιοκτησία, το οποίο περιορίζεται όλα αυτά τα χρόνια, χωρίς να τους έχει καταβληθεί ουδεμία αποζημίωση.
Συγκεκριμένα, η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δίδει στη δημοσιότητα έκθεση αναφορικά στην άρνηση της ΑΗΚ για καταβλητέα αποζημίωση από το χρόνο της επέμβασης, λόγω επηρεασμού τεμαχίου παραπονούμενων από την διέλευση εναέριας γραμμής μεταφοράς της Αρχής.
Σημειώνεται ότι οι παραπονούμενοι είναι δύο συνιδιοκτήτες τεμαχίου στον Ύψωνα, οι οποίοι υπέβαλαν παράπονο στο Γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως κατά της ΑΗΚ αναφορικά με τη ύψος της καταβλητέας αποζημίωσης που έχει υπολογίσει η ΑΗΚ να τους καταβάλει για επέμβαση στο συνιδιόκτητο τεμάχιο τους.
Ειδικότερα, τον Νοέμβριο του 2019, οι παραπονούμενοι πληροφόρησαν την ΑΗΚ πως δεδομένου ότι από το μέσο του τεμαχίου τους διέρχεται εναέρια γραμμή μεταφοράς, που εγκατέστησε η ΑΗΚ τριάντα και πλέον έτη προηγουμένως, αιτούνται αφενός την απομάκρυνση της γραμμής από το τεμάχιό τους, αφετέρου, δε, την καταβολή αποζημίωσης €100.000 για τη χρήση του τεμαχίου τους από την ΑΗΚ, καθώς και για τη ζημιά που είχε επέλθει στο τεμάχιο τους, ένεκα της ύπαρξης σε αυτό της γραμμής της ΑΗΚ.
Όπως αναφέρεται στην Έκθεση της Επιτρόπου με νέα επιστολή τους τον Σεπτέμβριο του 2021, οι παραπονούμενοι ζήτησαν επιπρόσθετα από την ΑΗΚ την καταβολή, από τον Νοέμβριο του 2019, ετήσιας αποζημίωσης €25.000 λόγω της εγκατάστασης από το 1986 στο τεμάχιο τους της εναέριας γραμμής μεταφοράς, μέχρις ότου η εν λόγω γραμμή αποξηλωθεί.
Από το υπό αναφορά τεμάχιο διέρχεται τμήμα της εναέριας γραμμής μεταφοράς διπλού κυκλώματος «Πολεμίδια – Ορείτες» και «Πολεμίδια – Ανατολικό», τάσης 132kV.
Σημειώνεται ότι το τμήμα της γραμμής που διέρχεται από το συγκεκριμένο τεμάχιο, προγραμματιζόταν να αποξηλωθεί γύρω στο 2022, μετά την κατασκευή νέας αντίστοιχης διασύνδεσης διπλού κυκλώματος, που δεν θα διέρχεται από οικιστικές ζώνες.
Μέχρι, δε, την υλοποίηση της αποξήλωσης, η ΑΗΚ είναι διατεθειμένη να τους καταβάλει ετήσια αποζημίωση για το γεγονός της καθυστέρησης στην αξιοποίηση του τεμαχίου τους.
Η ΑΗΚ τους προτείνει ως ετήσια αποζημίωση το ποσό των €12.540, με έναρξη καταβολής της την ημερομηνία του αιτήματός τους για αποξήλωση της γραμμής που επηρεάζει το τεμάχιό τους (Νοέμβριος 2019), μέχρις ότου η γραμμή αποξηλωθεί.
Η συγκεκριμένη πρόταση της ΑΗΚ έχει περίοδο ισχύος έξι μηνών, ήτοι μέχρι και τις 12 Απριλίου 2023.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με τους παραπονούμενους από το 1986 και εντεύθεν που η συγκεκριμένη γραμμή μεταφοράς εγκαταστάθηκε στο τεμάχιό τους, οι ίδιοι προσπάθησαν επανειλημμένα τα το πωλήσουν, πλην όμως αυτό δεν κατέστη δυνατόν, ένεκα της γραμμής που διερχόταν από αυτό.
Περαιτέρω, μέχρι και το 2013, το υπό αναφορά τεμάχιο ήταν ενταγμένο σε γεωργική ζώνη, ενώ στη συνέχεια το μεγαλύτερο μέρος του εντάχθηκε σε οικιστική ζώνη και το υπόλοιπο σε γεωργική ζώνη και ζώνη προστασίας.
Εν ολίγοις, το παράπονο εστιάζεται στη διαφορά με την ΑΗΚ αναφορικά με το ύψος της αποζημίωσης, που θα πρέπει να τους καταβληθεί ένεκα της μακρόχρονης χρήσης του από την τελευταία.
Συγκεκριμένα, οι ίδιοι απαιτούν (στη βάση εκτίμησης που έχουν εξασφαλίσει από ιδιώτη εκτιμητή) όπως η ΑΗΚ τους καταβάλει €100.000 για τη χρήση του τεμαχίου από την ΑΗΚ και τη ζημιά που έχει συσσωρευτικά επέλθει λόγω της γραμμής της ΑΗΚ που διέρχεται απ’ αυτό, πλέον €25.000 ανά έτος μέχρι την απομάκρυνση της γραμμής από το τεμάχιο, αρχής γενόμενης από το Νοέμβριο του 2019.
Η δε ΑΗΚ τους έχει αντιπροτείνει την καταβολή ετήσιας αποζημίωσης €12.540 μέχρι την αποξήλωση της γραμμής, αρχής γενόμενης από τον Νοέμβριο του 2019, χωρίς την καταβολή οποιουδήποτε άλλου ποσού για την επέμβασή στο τεμάχιο που έλαβε χώρα πριν από τη συγκεκριμένη ημερομηνία.
Όπως συμπεραίνει στην έκθεσή της η κ. Λοττίδη «καθίσταται σαφές ότι η πρόταση της ΑΗΚ είναι αναιτιολόγητη και δεν εδράζεται στο Νόμο», για να σημειώσει πως «αυτό γιατί ενώ η ΑΗΚ αναγνωρίζει ότι μέχρι να αποξηλωθεί η γραμμή εναέριας μεταφοράς, που επηρεάζει το τεμάχιό των παραπονούμενων, οι δυνατότητες αξιοποίησης του αναβάλλονται, εντούτοις τους προσφέρει ετήσια αποζημίωση αρχής γενόμενης από τον Νοέμβριο του 2019, και δεν λαμβάνει υπόψη ότι οι παραπονούμενοι επίσης δεν είχαν τη δυνατότητα αξιοποίησης του τεμαχίου πριν από αυτή την ημερομηνία (τουλάχιστον από το 2013 που μέρος του τεμαχίου εντάχθηκε στην οικιστική ζώνη) και δεν τους προσφέρει οποιαδήποτε αποζημίωση για την περίοδο πριν από τον Νοέμβριο του 2019.
Η Επίτροπος Διοικήσεως συμπληρώνει πως «η συμπεριφορά της ΑΗΚ επιφέρει στην επιφάνεια το δόγμα της επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας χάνοντας το έννομο της συμφέρον στην υπόθεση, καθότι από την μια αναγνωρίζει μεν την επιζήμια επίδραση στο τεμάχιο των παραπονούμενων ένεκα της ύπαρξης της εναέριας γραμμής μεταφοράς, από την άλλη δεν λαμβάνει υπόψη τη θέση τους ότι θα πρέπει να τους καταβληθεί αποζημίωση για ολόκληρο το διάστημα της χρήσης του τεμαχίου τους από την ΑΗΚ (ή τουλάχτον από το 2013), ενόψει όσων εύλογα υποστηρίζουν αναφορικά με τον αρνητικό αντίκτυπο που είχε η γραμμή μεταφορά στις προσπάθειες που κατέβαλλαν για χρόνια για πώληση του τεμαχίου, λόγω, μεταξύ άλλων, και της απαγόρευσης ανάπτυξης του τεμαχίου ένθεν και ένθεν της γραμμής (συνολικής έκτασης 3.943 τ.μ.).
Εν κατακλείδι, η κ. Λοττίδη αναφέρει πως οι περιορισμοί στο δικαίωμα της ιδιοκτησίας επιτρέπονται, βάσει του εδαφίου (3) του Άρθρου 23 του Συντάγματος, δια νόμου για την εξυπηρέτηση σκοπού δημόσιας ωφέλειας, πλην όμως όταν αυτοί μειώνουν ουσιωδώς την αξία της ιδιοκτησίας, θα πρέπει να καταβάλλεται στους ιδιοκτήτες δίκαιη αποζημίωση.
Αναφέρει ακόμα ότι «η αποζημίωση δεν θα πρέπει να υπολογίζεται με γνώμονα το χρόνο που αυτή καθίσταται απαιτητή, αλλά από τον χρόνο συντελείται η επέμβαση στην ιδιοκτησία τους».
Σύμφωνα με την Επιτρόπο η συμπερίληψη στην αποζημίωση που διεκδικούν οι παραπονούμενοι από την ΑΗΚ και ποσού λόγω της χρήσης του από την ΑΗΚ για δεκαετίες, επίσης, θα πρέπει ενδεχομένως να εξεταστεί θετικά, στη βάση της ενοικιαστικής αξίας του τεμαχίου όλα αυτά τα χρόνια.
Η έκθεση της Επιτρόπου υποβάλλεται στην ΑΗΚ με την εισήγηση όπως προβεί στις αναγκαίες ενέργειες για την εξισορρόπηση του δημόσιου συμφέροντος που εξυπηρετείται με την γραμμή που διέρχεται από το τεμάχιο των παραπονούμενων και του ατομικού τους δικαιώματος στην ιδιοκτησία, το οποίο περιορίζεται όλα αυτά τα χρόνια χωρίς να τους έχει καταβληθεί ουδεμία αποζημίωση.
Ειδικότερα, η κ. Λοττίδη σημειώνει πως η ΑΗΚ θα πρέπει να λάβει υπόψη, για τον καθορισμό της αποζημίωσης που θα πρέπει να καταβάλει στους παραπονούμενους, την ημερομηνία που έχει συντελεστεί η επέμβαση στο τεμάχιό τους και όχι την ημερομηνία που τέθηκε ενώπιον της το αίτημα για αποζημίωση, προσθέτοντας σ’ αυτήν και την ενοικιαστική αξία από τη χρήση του τεμαχίου των παραπονούμενων για δεκαετίες.
