Προβλήματα στην διαχείριση των οικονομικών του ΟΚΥπΥ εντοπίζει η Ελεγκτική Υπηρεσία, η οποία τα αποτυπώνει στην νέα της έκθεση, μέσω της οποίας επισημαίνει πολλά προβλήματα, που επιβαρύνουν το κράτος, όπως αναφέρει. Με την σειρά του, ο Οργανισμός απαντά ότι η διαχείριση της πανδημίας δεν του επέτρεψε να υλοποιήσει μεγάλο μέρος του οικονομικού σχεδιασμού του, ενώ σε ανάλογο ύφος είναι και η γραπτή δήλωση του Υπουργού Υγείας, Κωνσταντίνου Ιωάννου.
Σε αριθμούς
Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, ο Οργανισμός Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας, στις 31/12/2019 χρωστούσε στο κράτος 245.444.884 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό αφορούσε την μισθοδοσία 5099 υπαλλήλων για το 2019. Άλλα 224.943.975 εκατ. ευρώ που αφορούν σε δαπάνες των δημοσίων νοσηλευτηρίων για το έτος 2019 παρουσιάζεται ο ΟΚΥπΥ να χρωστούσε, ενώ προστίθεται ότι η αντίστοιχη οφειλή για την μισθοδοσία των δημοσίων υπαλλήλων για το 2020 δεν έχει ακόμα καταβληθεί. Με βάση αυτά τα δεδομένα, ο Γενικός Ελεγκτής συμπεραίνει ότι ο Οργανισμός δεν θα καταφέρει να μηδενίσει τα ελλείμματά του μέχρι τις 31/05/2024.
Σε σχέση με τις δαπάνες σε μισθούς για την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2020, στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναφέρονται τα εξής στοιχεία:
Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, ο ΟΚΥπΥ οφείλει να διασφαλίσει το ότι οι αμοιβές που παρέχει δεν επηρεάζουν την βιωσιμότητά του και θεωρεί απαράδεκτο το να δίνονται αμοιβές χωρίς να υπάρχει η ανάλογη παραγωγικότητα. Ένα άλλο στοιχείο που αναφέρεται είναι η ανάγκη για αναπτυξιακά έργα, με την έκθεση να αναφέρει ότι ο Οργανισμός «προικοδοτήθηκε από τον φορολογούμενο πολίτη με υπερσύγχρονα νοσοκομεία και εξοπλισμό», θέση που αμφισβητείται έντονα από τον Οργανισμό.
Η πανδημία
Στην έκθεση αναγνωρίζεται το γεγονός ότι η πανδημία επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τον ΟΚΥπΥ, αφού τα δημόσια νοσηλευτήρια επωμίστηκαν το βάρος της διαχείρισης, αλλά την ίδια ώρα, οι δαπάνες στον τομέα της υγείας δεν έχουν μειωθεί, ενώ οι ασθενείς εξακολουθούν να επισκέπτονται τα δημόσια νοσηλευτήρια.
Μείωση ασθενών
Βάσει των στοιχείων που παραθέτει η Ελεγκτική Υπηρεσία, 955.712 εξωτερικοί ασθενείς έλαβαν υπηρεσίες από τον ΟΚΥπΥ το 2019, αλλά το 2020 παρατηρήθηκε μείωση 46%, με τον αριθμό τους να ανέρχεται στους 430.063. Όσον αφορά τους εσωτερικούς ασθενείς, το 2019 ανέρχονταν στους 87.584, αλλά μειώθηκαν κατά 28%, δηλαδή ανήλθαν στους 52.808 το 2020. Αναγνωρίζεται, ωστόσο, το γεγονός ότι με την ένταξη και των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων στο ΓεΣΥ, μεγάλος αριθμός ασθενών θα στρέφονταν σε αυτά, αλλά τονίζεται πως ο ΟΚΥπΥ πρέπει να ανακόψει το κύμα φυγής.
Απαντά ο ΟΚΥπΥ
Στις θέσεις του Γενικού Ελεγκτή ότι ο Οργανισμός χρωστά στο κράτος το ποσό για τις αμοιβές των ιατρών και των δημοσίων νοσηλευτηρίων, ο ΟΚΥπΥ αναφέρει ότι ανέλαβε την διαχείρισή τους την 1 Ιανουαρίου 2019, όταν δεν υπήρχε ακόμα το ΓεΣΥ, γι’ αυτό και δεν είχε έσοδα. Ως εκ τούτου, ο ΟΚΥπΥ πρόσφερε τότε σε όλους του δικαιούχους δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης υπηρεσίες φροντίδας υγείας, όπως το εδικαιούντο και προ της εφαρμογής του ΓεΣΥ. Οπότε, ο Οργανισμός δεν είχε έσοδα τους πρώτους πέντε μήνες της λειτουργίας του, ενώ ο προϋπολογισμός του δεν αφορούσε τα νοσοκομεία, αλλά μόνο την κεντρική διοίκηση. Ως εκ τούτου, η χορηγία από το κράτος ήταν η αποζημίωσή του για τις υπηρεσίες φροντίδας υγείας που παρείχε στους πολίτες.
Με την έλευση της νόσου COVID-19, με απόφαση της Κυβέρνησης, ο ΟΚΥπΥ δεν αποζημιωνόταν για την ενδονοσοκομειακή φροντίδα μέχρι και την 1 Σεπτεμβρίου 2020. Παράλληλα, προσφέρει και υπηρεσίας οι οποίες δεν αποζημιώνονται από το ΓεΣΥ, όπως υπηρεσίες δημόσιας υγείας, καθώς και τις ψυχιατρικές υπηρεσίες, στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας.
Την ίδια ώρα, ο ΟΚΥπΥ διαφωνεί με την θέση του Γενικού Ελεγκτή ότι «προικοδοτήθηκε από τον φορολογούμενο πολίτη με υπερσύγχρονα νοσοκομεία και εξοπλισμό». Θέτει ως παραδείγματα το Νοσοκομείο Αθαλάσσας, όπου πρέπει να γίνουν νέες εγκαταστάσεις και το κόστος για τον ΟΚΥπΥ είναι περί τα 10 εκατ. ευρώ ετησίως, συμπεριλαμβανομένων των μισθών των εργαζομένων. Παράλληλα, παλαιά κτήρια θεωρούνται το Μακάρειο Νοσοκομείο, το Γενικό Νοσοκομείο Πάφου και το Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού, όπου πρέπει να γίνουν έργα αναβάθμισης και περαιτέρω εξοπλισμός.
Ασπίδα ο Υπουργός
Ελλείμματα αναμενόταν να έχει ο Οργανισμός και για αυτό τον λόγο στον προγραμματισμό της εφαρμογής του ΓεΣΥ δόθηκε περιθώριο μια πενταετία για να τα μειώσει, είναι η θέση που εξέφρασε, μεταξύ άλλων, ο Υπουργός Υγείας, Κωνσταντίνος Ιωάννου. Μάλιστα, η ανάληψη της διαχείρισης της πανδημίας, επεσήμανε ο Υπουργός, είχε ως αποτέλεσμα ο ΟΚΥπΥ να έχει διαφυγόντα κέρδη, κάτι που δεν συνυπολογίστηκε από τον Γενικό Ελεγκτή.
Τα αυξημένα ελλείμματα του Οργανισμού για το 2021 οφείλονται σε δαπάνες για εξοπλισμούς και εγκαταστάσεις για την επόμενη τριετία. Αυτές, όμως, οι δαπάνες είναι και επιλέξιμες για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανθεκτικότητας και Αλληλεγγύης και μπήκαν στον προϋπολογισμό του κράτους ακριβώς για να τύχουν χρηματοδότησης. Επίσης, σύμφωνα με τον Υπουργό, στο πλαίσιο του δημόσιου χαρακτήρα των νοσοκομείων υπάρχουν προσφερόμενες υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος, οι οποίες καταγράφονται ως κόστος, αλλά δεν υπάρχει το αντίστοιχο έσοδο διότι δεν έχουν ακόμη κοστολογηθεί, αλλά θα καλυφθούν από άλλα ταμεία.
Τέλος, επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Ιωάννου, το Επιχειρησιακό πλάνο του ΟΚΥπΥ έχει αναλάβει μεγάλος ελεγκτικός οίκος, γεγονός που επεσήμανε ως θετικό και ο ίδιος ο Γενικός Ελεγκτής στην έκθεσή του. Το πλάνο θα είναι έτοιμο εντός του τρέχοντος μηνός, ώστε να ξεκινήσει η εφαρμογή του που στόχο θα έχει την μείωση των ελλειμμάτων. Στην συνέχεια θα εναπόκειται στον ίδιο τον Οργανισμό το κατά πόσο θα κατορθώσει να μειώσει τα ελλείμματά του μέχρι το 2024.
