Του Απόστολου Τομαρά
Σε οριακές καταστάσεις φαίνεται να κινούνται τα νοσοκομεία από πλευράς διαθεσιμότητας κλινών αναφορικά με τις εποχικές ιώσεις. Την ώρα που η πανδημία COVID δείχνει σημάδια ύφεσης από πλευράς περιστατικών που χρήζουν νοσοκομειακής φροντίδας, οι εποχικές ιώσεις ανηλίκων και ενηλίκων έρχονται να δημιουργήσουν προβληματισμό. Η κατάσταση που επικρατεί αυτή την περίοδο χαρακτηρίζεται διαχειρίσιμη, πλην, όμως, κρατά σε εγρήγορση τους επαγγελματίες υγείας. Ο λόγος είναι τ’ αυξημένα περιστατικά εποχικής γρίπης η οποία βρίσκεται πολύ κοντά στην κορύφωσή της, όπως εκτιμούν ειδικοί από την Μονάδα Επιδημιολογικής Επιτήρησης του υπουργείου Υγείας. Η κατάσταση θα ήταν διαφορετική, εάν οι παιδιατρικές ιώσεις δεν βρίσκονταν σε φάση υποχώρησης και αν τα σοβαρά περιστατικά COVID δεν παρουσίαζαν εκ νέου σημάδια ύφεσης. Σ’ ένα αντίθετο σενάριο, όπως επισημαίνουν αρμόδιες υγειονομικές πηγές, σήμερα θα γινόταν και πάλι λόγος για τις αντοχές του συστήματος υγείας όχι από τον COVID αλλά από την τριπλή πανδημία για την οποία γινόταν λόγος μετά το περασμένο καλοκαίρι από την επιστημονική κοινότητα.
Η τριπλή επιδημία
Η ταυτόχρονη επέλαση των ιών δεν αποτελεί μια θεωρητική προσέγγιση των επιστημών. Εδώ και ένα τρίμηνο παράλληλα με τον COVID η ιατρική κοινότητα αντιμετωπίζει την επανεμφάνιση ιώσεων που τα χρόνια της πανδημίας είχαν εξαφανισθεί. Μια πρώτη εικόνα ότι ο φετινός χειμώνας θα ήταν διαφορετικός έδωσε η μεγάλη αύξηση περιστατικών RSV (Αναπνευστικός Συγκυτιακός Ιός), μέσα φθινοπώρου αρχές του χειμώνα. Με τον RSV να προκαλεί αρχικά πολλές εισαγωγές σε παιδιατρικές κλινικές και στη συνέχεια να υποχωρεί, εμφανίσθηκε η εποχική γρίπη, η οποία διατήρησε σε υψηλά ποσοστά (πάνω από το 60%) τα περιστατικά που έχρηζαν νοσηλείας. Σε συνδυασμό με τις σοβαρές νοσηλείες COVID, οι οποίες παρέμειναν σταθερές οι επιστήμονες εκτιμούν πως η τριπλή πανδημία στην Κύπρο ξεκίνησε από τον Δεκέμβριο και συνεχίζεται, ξεπερνώντας το όριο ασφαλείας των νοσοκομείων που είναι το 80%.
Η γρίπη
Με βάση επίσημα στοιχεία τα περιστατικά εποχικής γρίπης κινούνται πάνω από το 60%. Ειδικά μετά τα Χριστούγεννα παρατηρείται μια αύξηση στα νέα περιστατικά και στις εισαγωγές σε νοσοκομεία που αφορούν ως επί το πλείστον ενήλικα άτομα. Τα αυξημένα περιστατικά και εισαγωγές έχουν ως αποτέλεσμα οι πληρότητες των νοσοκομείων να κινούνται σε υψηλά επίπεδα. Ενδεικτική της κατάστασης που επικρατεί είναι η σύγκριση που γίνεται με τα περιστατικά που κατέληξαν πριν και μετά την πανδημία. Ο φετινός μέσος όρος κινείται πάνω από το μέσο όρο της επιδημικής έξαρσης που είχε παρατηρηθεί πριν το 2019 και ήταν 4 με 5 θάνατοι. Εκτοξεύθηκαν σε 18 το 2019, υποχώρησαν σημαντικά ή και εξαφανίσθηκαν μέσα στην πανδημία λόγω των μέτρων που λήφθηκαν και φέτος επανήλθε η κατάσταση με 8 περιστατικά λοιμώξεων να έχουν καταλήξει.
Ο RSV
Περισσότερο το προηγούμενο διάστημα υπήρχε μια έντονη ανησυχία για τα περιστατικά των παιδικών ιώσεων τα οποία δημιούργησαν πιέσεις στις παιδιατρικές κλίνες τον Νοέμβριο και Δεκέμβριο. Αν και στην παρούσα φάση ο RSV που προκαλεί αναπνευστικές λοιμώξεις έχει υποχωρήσει αρκετά, οι παιδιατρικές κλίνες εξακολουθούν να έχουν μια υψηλή πληρότητα και είναι ένας από τους λόγους που συνεχίζεται η πίεση στα παιδιατρικά. Ωστόσο, το σύστημα υγείας βρίσκεται μακριά από φαινόμενα που παρατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας οπότε και τελικά ασθενείς δεν έγιναν δεκτοί στα νοσοκομεία προκειμένου να αντιμετωπισθούν σοβαρότερες περιπτώσεις.
Αυτή την περίοδο το σύστημα υγείας, σύμφωνα με τους ειδικούς, κινείται με υψηλές πληρότητες με τις σοβαρές νοσηλείες να κατανέμονται σε δύο κατηγορίες: Κοινών θαλάμων με αυξημένη φροντίδα των ασθενών, και εντατικής θεραπείας για τα περιστατικά που παρουσιάζουν επιδείνωση. Λαμβάνοντας υπόψη τη συνήθη διάρκεια των εποχικών λοιμώξεων στην Κύπρο η όλη κατάσταση δεν αναμένεται να εξομαλυνθεί το επόμενο διάστημα. Η πίεση που υπάρχει θα υποχωρήσει όταν η γρίπη θα παρουσιάσει σημάδια ύφεσης.
Πέραν των 110 χιλιάδων εμβολιασμών για γρίπη
Οι επιστήμονες έχουν καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα για τους λόγους που καταγράφεται η φετινή έξαρση σε λοιμώξεις πέρα από COVID. Τα εμβόλια δεν προκύπτει ότι είναι ένας από τους λόγους επέλασης των ιώσεων. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία πριν από τον χειμώνα έχουν εμβολιασθεί περισσότερα από 110 χιλιάδες άτομα για γρίπη. Αριθμός μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο εμβολιασμό πριν από την πανδημία, ο οποίος ανερχόταν κοντά στις 80 χιλιάδες. Πίσω από τις ιώσεις η επιστημονική κοινότητα έχει εντοπίσει δύο παράγοντες που έχουν να κάνουν με την πανδημία του COVID. Και οι δύο παράγοντες εστιάζουν στην εξασθένηση των αντιστάσεων του ανοσοποιητικού συστήματος. Πρώτον, από τα υγειονομικά μέτρα που λήφθηκαν μέσα στην πανδημία και είχαν ως αποτέλεσμα τον σοβαρό περιορισμό των εποχικών ιώσεων. Δεύτερον, η επάνοδος στην κανονικότητα βρήκε τους οργανισμούς με εξασθενημένες αντιστάσεις. Οι επιστήμονες εκτιμούν πως η επιστροφή σε ομαλές συνθήκες θα γίνει σταδιακά σε ό,τι αφορά τις κοινές λοιμώξεις. Μια κανονικότητα που θα ολοκληρωθεί όταν ο COVID θα μπει σε φάση ενδημικότητας.
