Του Πάρη Δημητριάδη
Στη βρετανική και όχι μόνο κοινότητα των επαγγελματιών του ντοκιμαντέρ, ο 74χρονος, σήμερα, Nick Broomfield, θεωρείται legend. Μιλάμε σίγουρα για έναν εμβληματικό, επιδραστικό και διεθνούς βεληνεκούς ντοκιμαντερίστα -ανάμεσα σε πολλά άλλα έχει τιμηθεί δύο φορές και με BAFTA- που αφήνει ισχυρό αποτύπωμα στην έβδομη τέχνη ως ο δημιουργός ντοκιμαντέρ που επινόησε το προσωπικό του, ρηξικέλευθο genre, το οποίο έχει βασιστεί στη σκηνοθετική απλότητα και αμεσότητα, από τη μία, και στον διάβολο που βρίσκεται στη λεπτομέρεια, από την άλλη.
Τι είναι λοιπόν αυτό που κάνει μια τέτοια προσωπικότητα ως μια… ιστορία της διπλανής πόρτας;
«Eίναι λες και μιλάει ο Superman με τον Spiderman», γράφτηκε σε εύστοχο σχόλιο κάτω από συνέντευξή του στο BBC με τον Louis Theroux και πώς αλλιώς, αφού ο Nick Broomfield είναι ο άνθρωπος που βρίσκεται πίσω από πολυσυζητημένα ντοκιμαντέρ όπως το «Soldier Girls» που το 1981 έγραψε ιστορία στα BAFTA, το προβοκατόρικο και θαρραλέο «Battle for Hatitha» που διερευνά σφαγές αμάχων στο Ιράκ και τo «Whitney: Can i be me» που ακολουθεί την Whitney Houston σε τουρ της που είχε γίνει το 1999. Και δεκάδες, δεκάδες άλλα…
«Στη διαδικασία του μοντάζ», είχε γράψει κάποτε ο γνωστός βρετανός δημοσιογράφος John Carlin αναφερόμενος στο ιδιάζον στυλ των ντοκιμαντέρ του Nick Broomfield «έχει την τάση να αφήνει πάντοτε μέσα, ότι οι όλοι οι υπόλοιποι θα αφαιρούσαν».
Τι είναι λοιπόν αυτό που κάνει μια τέτοια προσωπικότητα ως μια… ιστορία της διπλανής πόρτας;
«Γεια σας, είμαι ο Nick Broomfield και παρόλο που συνήθως ταξιδεύω για δουλειά και για τα ντοκιμαντέρ που φτιάχνω, αυτή τη φορά, βρέθηκα εδώ, επειδή ο μικρός, δεκάχρονος γιος μου, ο Charlie, γράφτηκε φέτος σε τοπικό σχολείο, μιας και η μητέρα του προέρχεται από την Κύπρο. Σκεφτήκαμε ότι θα ήταν καλή ιδέα για τον μικρό να γνωρίσει αυτό το θαυμάσιο νησί και να μάθει λίγα ελληνικά» μάς είπε τις προάλλες ο Broomfield, στο πλαίσιο μιας απολαυστικής και εντελώς ανάλαφρης συνομιλίας μαζί του, στο διατηρητέο σπίτι που νοικιάζει, σε αυτό το επεισόδιο της ζωής του, στην περιοχή της Αρχιεπισκοπής.
Απολαμβάνει μάλιστα πολύ τον χρόνο που περνάει στην Κύπρο, μας είπε, λόγω του γεγονότος ότι πρόκειται για μια από τις ελάχιστες φορές που βρέθηκε κάπου χωρίς να πρέπει να τρέξει μια ιστορία.
«Νομίζω ότι όταν φτιάχνεις ένα ντοκιμαντέρ θέλεις τους ανθρώπους να είναι ανεπιτήδευτοι, να αισθάνονται άνετα και να επιθυμούν οικειοθελώς να μοιραστούν πράγματα μαζί σου»
Στη συνέντευξή του στην «Κ» ο Nick Broomfield αναφέρει πως «είναι ολίγον τι ηλίθιο να θεωρεί κανείς τον εαυτό του ή οποιονδήποτε άλλον σταρ, ειδικά στον χώρο του ντοκιμαντέρ» και παρόλο που ευλόγως κολακεύεται από τέτοιου τύπου σχόλια ο ίδιος απλά κουράζεται και συχνά βαριέται κιόλας με τον εαυτό του.
«Νομίζω ότι όταν φτιάχνεις ένα ντοκιμαντέρ θέλεις τους ανθρώπους να είναι ανεπιτήδευτοι, να αισθάνονται άνετα και να επιθυμούν οικειοθελώς να μοιραστούν πράγματα μαζί σου» απαντά σε σχέση με το τι κάνει ένα ντοκιμαντέρ «καλό». «Όσο λιγότερο αυστηρός, λιγότερο τυποποιημένος και λιγότερο επεμβατικός είσαι, τόσο το καλύτερο», τονίζει.
Αξιοπρόσεκτη είναι η άποψη του Broomfield για την ωφελιμότητα της διερευνητικής δημοσιογραφίας, που μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ σε αντιδιαστολή με την καθημερινή, έντυπη ειδησεογραφία.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας για ένα ντοκιμαντέρ, εξηγεί, έχει κανείς τον χρόνο και τη δυνατότητα να εντοπίζει αντιφάσεις και παραδοξότητες και να παρουσιάζει όλες τις αποχρώσεις του γκρίζου. Αντιθέτως, η έντυπη (σ.σ ειδησεογραφική) κάλυψη των γεγονότων είναι πολύ πιο μαυρόασπρη, πιστεύει. «Συνήθως είναι ή το ένα ή το άλλο. Δεν έχεις χρόνο, για παράδειγμα, να ασχοληθείς με έναν φασίστα που ήταν μεν φασίστας αλλά υπήρξε και πολύ φιλόζωος και στοργικός ως σύζυγος».
O ντοκιμαντερίστας μάς περιγράφει επιπλέον στιγμές που ξεχωρίζει από τις τις δεκαετίες συναρπαστικών εμπειριών που συνέλεξε στο πλαίσιο της δουλειάς του -έχει συνολικά δημοσιεύσει 40 ντοκιμαντέρ- καθώς και πώς περνάει μια καθημερινή του μέρα στην Κύπρο.
