Του Απόστολου Κουρουπάκη
Επί τη ευκαιρία των εορτασμών για την 28η Οκτωβρίου και την είσοδο της Ελλάδας στο πόλεμο, μετά το ιταλικό τελεσίγραφο, θυμόμαστε δύο κυπριακές μορφές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, που έδωσαν τη ζωή τους, πολεμώντας εναντίον του ναζισμού, τα αδέλφια Ροδίωνα και Μιλτιάδη Γεωργιάδη, γεννημένοι στη Λεμεσό. Πατέρας τους ήταν ο εθελοντής των Βαλκανικών Πολέμων Προκόπης Χατζημιλτής - Γεωργιάδης και μητέρας τους η Κερυνειώτισσα Θέκλα Χατζηγιώργη. Η οικογένεια είχε ακόμη ένα τέκνο, την Ευανθία.
Ο Ροδίωνας Γεωργιάδης και ο Μιλτιάδης φοίτησαν στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, ο μεν Ροδίων αποφοίτησε το 1934 από το Πρακτικό Τμήμα, ενώ ο αδελφός του Μιλτιάδης παρακολούθησε μαθήματα μόνο για δύο χρόνια. Μετά την αποφοίτηση του Ροδίωνα η οικογένεια εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Ο Ροδίων ξεκίνησε τις πανεπιστημιακές του σπουδές στη Φυσικομαθηματική Σχολή, του Πανεπιστημίου Αθηνών, οντας απόφοιτος του Πρακτικού Τμήματος του Παγκυπρίου. Ωστόσο, λίγο αργότερα μεταγράφηκε στη Φιλοσοφική Σχολή, λαμβάνοντας το καλοκαίρι του 1940 το πτυχίο Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Ο Ροδίων Γεωργιάδης ερεύνησε τα Γενικά Αρχεία του Κράτους εντόπισε και αντέγραψε πολύτιμα έγγραφα που αφορούν τη συμμετοχή της Κύπρου στην επανάσταση του 1821.Ο αδελφός του Μιλτιάδης Γεωργιάδης φοίτησε στη Σιβιτανίδειο Επαγγελματική Σχολή στην Αθήνα.
Και τα δύο αδέλφια συμμετείχαν ενεργά στην εθνική αντίσταση, με το πατρικό τους σπίτι στην οδό Τοσίτσα 20 να έχει γίνει κρυσφήγετο της εθνικής αντίστασης, . Ο Ροδίωνας ηγήθηκε της κυπριακής φοιτητικής εθελοντικής ομάδας που πολέμησε στον ελληνοϊταλικό πόλεμο και έφτασε, μαζί με τον ελληνικό στρατό, μέχρι το Τεπελένι, έχοντας καταταχθεί στο Ευζωνικό Σύνταγμα. Πρωτοστάτησε επίσης στην ίδρυση του «Κοινού Κυπρίων» και εργάστηκε στο συσσίτιο της «Εστίας Κυπρίων». Μαζί με τον αδελφό του Μιλτιάδη, συμμετείχαν στη μικρή αντιστασιακή οργάνωση «Εθνικό Επαναστατικό Κομιτάτο».
Τα αδέλφια Ροδίωνας και Μιλτιάδης μεταφέρθηκαν στις 18 Ιανουαρίου 1944 στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Βραδεμβούργου, στη Γερμανία. (Bundesarchiv)
Η σύλληψή τους
Συνελήφθησαν στις 20 Ιανουαρίου του 1943 και δικάστηκαν από γερμανικό στρατοδικείο για διανομή επαναστατικών φυλλαδίων και αναγραφή συνθημάτων. Καταδικάστηκαν σε φυλάκιση 10 χρόνων και οδηγήθηκαν στις φυλακές της Αίγινας. Μεταφέρθηκαν στις 18 Ιανουαρίου 1944 στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Βραδεμβούργου, στη Γερμανία. Ο Ροδίων πέθανε στο στρατόπεδο από φυματίωση, στις 16 Οκτωβρίου 1944, ενώ η τύχη του αδελφού του Μιλτιάδη αγνοείται.
Διαβάζουμε στον Τύπο: «Βαρύ και σκληρό μας ήλθε το μήνυμα της επιβεβαίωσης του θανάτου του εκλεχτού επιστήμονος και πατριώτη Ροδίωνος Γεωργιάδη. [...] Του ηρωικού αδελφού του Μίμη Γεωργιάδη, που συμμερίστηκε με τον Ροδίωνα όλους τους αγώνες κι όλες τις σκληρές περιπέτειες, είνε άγνωστη η τύχη από πολλου. Ευχή μας είνε να ζη».
Ο πατέρας των δύο αδελφών πέθανε στα Δεκεμβριανά, από «αδέσποτη σφαίρα», ενώ λίγες ημέρες μετά την απελευθέρωση της Αθήνας τον Οκτώβριο του 1944 απεβίωσε από τις κακουχίες και η αδελφή τους Ευανθία. Η μητέρα, Θέκλα Π. Γεωργιάδη (η οποία είχε παρασημοφορηθεί από την Αγγλία επειδή είχε σώσει Άγγλους στρατιώτες κατά τη διάρκεια του πολέμου) μόνη πια επέστρεψε στην Κύπρο, στην Κερύνεια, τον Δεκέμβριο του 1951 όπου και πέθανε το 1969. Στο ιερό του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, η Θέκλα Γεωργιάδη έθεσε και το κιβώτιο με την τέφρα του γιου της Ροδίωνα. Η τεφροδόχος είναι άγνωστο τι απέγινε μετά από την τουρκική κατάληψη της πόλης, τον Ιούλιο του 1974.
Διαβάζουμε στον Τύπο: «Διά του “Αιόλου” αφίκετο εξ Ελλάδος την παρ. Δευτέραν μία πραγματικά ηρωοτόκος ελληνίς μητέρα, κομίζουσα εντός κιβωτίου την τέφραν του υιού της αειμν. Ροδίωνος Γεωργιάδη [...]»
Η Θέκλα Π. Γεωργιάδου «των μαχητών της Εθνικής Αντιστάσεως Ροδίωνος και Μίμη ηρωοτόκος μήτηρ» αναπαύεται στο κοιμητήριο της Κερύνειας. Στο Μνημείο που δώρισε τιμής ένεκεν η Ε.Π.Ο.Κ. σημειώνεται επίσης: «Του ήρωα η μάνα | μάνα του καθενός». (Φωτ. Απόστολος Κουρουπάκης)
