REUTERS, A.P.
Με τον αέρα των δημοσκοπήσεων που του δίνουν, στην πλειονότητά τους, προβάδισμα έναντι του Ταγίπ Ερντογάν, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου κάλεσε τους πολίτες να «τελειώσουν» την αναμέτρηση από τον πρώτο γύρο, αυτή την Κυριακή, δίνοντας στην αντιπολίτευση διπλή νίκη – την προεδρία της Τουρκίας και την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο.
«Αν πιστεύετε ότι θα νικήσουμε και ότι η αναστήλωση της χώρας δεν πρέπει να τραβήξει σε μάκρος, τότε η νίκη πρέπει να έρθει από τον πρώτο γύρο», έγραψε σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο 74χρονος υποψήφιος του αντιπολιτευόμενου, εξακομματικού συνασπισμού. «Αυτό σημαίνει ότι πρέπει επίσης να εξασφαλίσουμε πλειοψηφία βουλευτών, ώστε η αλλαγή του συστήματος να έρθει γρήγορα», προσέθεσε.
Ετοιμοι να γυρίσουν στην πατρίδα τους –αν ηττηθεί στις κάλπες ο Ταγίπ Ερντογάν– δηλώνουν επιστήμονες της τουρκικής διασποράς.
Δημοσκοπήσεις
Δύο νέες δημοσκοπήσεις που κυκλοφόρησαν χθες δίνουν προβάδισμα στον Κιλιτσντάρογλου. Στην πρώτη εμφανίζεται να προηγείται στην προτίμηση ψήφου με ποσοστό 47,8% έναντι 45,4%. Με την αναγωγή επί των εγκύρων εκτιμάται ότι το ποσοστό του θα ανέβει σε 51,3%, κάτι που θα σήμαινε νίκη από τον πρώτο γύρο. Η δεύτερη έρευνα προβλέπει ότι θα χρειαστεί δεύτερος γύρος, στις 28 Μαΐου, καθώς δίνει στον Κιλιτσντάρογλου 46% και στον Ερντογάν 44%.
Δύο ημέρες νωρίτερα ο κεμαλικός υποψήφιος είχε απευθύνει έκκληση στους γιατρούς και νοσηλευτές της τουρκικής διασποράς να επιστρέψουν στην Τουρκία για να στηρίξουν την πολιτική που εννοεί να εφαρμόσει με στόχο την ανόρθωση του δημόσιου συστήματος υγείας. Τα τελευταία χρόνια, με την επιδείνωση της εσωτερικής κατάστασης, η Τουρκία αντιμετωπίζει ακατάσχετη διαρροή εγκεφάλων (brain drain).
Πολιτική brain gain
Χθες οι ελπίδες του Κιλιτσντάρογλου για ένα brain gain (επαναπατρισμό εγκεφάλων) σε περίπτωση εκλογικής νίκης του βρήκαν μια πρώτη, μικρή δικαίωση. Απόφοιτοι του Πανεπιστημίου Μπογάζιτσι, ενός από τα καλύτερα της Τουρκίας, που εργάζονται στο εξωτερικό, ανέβασαν στο Διαδίκτυο βίντεο, όπου ανέφεραν ότι επιδιώκουν να δημιουργήσουν κίνημα νέων επιστημόνων κάτω από το σύνθημα «Αν το θέλεις, θα επιστρέψουμε». Ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης αναμετέδωσε στο Twitter το εν λόγω βίντεο, συνοδεύοντάς το με το σχόλιο: «Ελάτε, παιδιά μου, γυρίστε στην πατρίδα, που σας χρειάζεται. Τα όνειρά σας είναι ο στόχος μου».
Από την πλευρά του ο Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε ότι μία από τις βασικές προτεραιότητές του, αν επανεκλεγεί, θα είναι μια νέα αναθεώρηση του συντάγματος, με έμφαση στις ατομικές ελευθερίες και την ενίσχυση της Δικαιοσύνης. Η τελευταία συνταγματική μεταρρύθμιση, του 2017, είχε ως βασικό περιεχόμενο την αλλαγή του πολιτεύματος σε προεδρική δημοκρατία, με ιδιαίτερα ενισχυμένες εξουσίες του προέδρου.
Ρεκόρ συμμετοχής
Ο σκληρός προεκλογικός αγώνας που ξεκίνησε στις 11 Απριλίου κορυφώνεται αύριο, με την κεντρική προεκλογική συγκέντρωση του Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη και του Κιλιτσντάρογλου στην Αγκυρα. Χθες το βράδυ ολοκληρώθηκε η ψηφοφορία για τα 3,5 εκατομμύρια πολιτών της τουρκικής διασποράς.
Η συμμετοχή έσπασε όλα τα προηγούμενα ρεκόρ, φθάνοντας στο 51%. Στις προηγούμενες εκλογές, του 2018, ο Ταγίπ Ερντογάν είχε εξασφαλίσει άνω του 60% σε αυτό το τμήμα του εκλογικού σώματος.
Στη Μόσχα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου συμφώνησε με τον Σύρο ομόλογό του Φαϊζάλ Μεκντάντ να δρομολογήσουν τη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, οι οποίες είχαν έρθει σε σύγκρουση στη διάρκεια του συριακού εμφυλίου. Εξάλλου, σε μια κίνηση καλής θέλησης έναντι του Ερντογάν, η Ρωσία έδωσε τη δυνατότητα στην Τουρκία να μεταθέσει για το 2024 την αποπληρωμή οφειλών για την κατανάλωση ρωσικού φυσικού αερίου, ύψους 4 δισ. δολαρίων.
Ομοβροντία επικρίσεων από τον δυτικό Τύπο
Μπαράζ επικριτικών δημοσιευμάτων για τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν τις τελευταίες ημέρες στον δυτικό Τύπο ενόψει των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών της Κυριακής στην Τουρκία.
Η γερμανική Frankfurter Allgemeine Zeitung αναρωτιέται τι επιδιώκει ο Ερντογάν με την παραμονή του στην εξουσία, εκφράζοντας την ελπίδα ότι θα ηττηθεί την Κυριακή. «Ο Ερντογάν επιμένει να συνεχίσει την αποτυχημένη οικονομική και δημοσιονομική πολιτική του. Αυτός είναι ακόμη ένας λόγος να ευχηθούμε στον αντίπαλό του, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, καλή επιτυχία. Η Τουρκία χρειάζεται μια νέα αρχή», αναφέρει ο αρθρογράφος της ναυαρχίδας του γερμανικού Τύπου.
«Αντίπαλο του ίδιου του λαού του και του υπόλοιπου κόσμου» χαρακτηρίζει τον Ερντογάν η Die Welt, που υπενθυμίζει την πολιτική πορεία του πρώην δημάρχου Κωνσταντινούπολης από μεταρρυθμιστή σε αυταρχικό συντηρητικό ηγέτη. Ο αρθρογράφος στέκεται στους επαίνους του τότε καγκελαρίου της Γερμανίας Γκέρχαρτ Σρέντερ για τον Ερντογάν, στον οποίο είχε απονείμει το 2004 το βραβείο του «Ευρωπαίου της χρονιάς».
Η γαλλική Le Figaro αναφέρει ότι η προεκλογική εκστρατεία του Ερντογάν καλλιέργησε συνειδητά τον διχασμό. «Ο αρχηγός του τουρκικού κράτους συκοφάντησε τον συνασπισμό της αντιπολίτευσης και ποινικοποίησε κάθε αντίθετη άποψη. Οσοι Τούρκοι δεν τον ψηφίζουν, είναι ύποπτοι για στήριξη των “πραξικοπηματιών”, “τρομοκρατών” και άλλων αποσχιστικών στοιχείων», ανέφερε σε σχόλιό της τη Δευτέρα η εφημερίδα. Στο κύριο άρθρο της την ίδια ημέρα η Figaro υπογραμμίζει την αποτυχία του Ερντογάν να αναδειχθεί στο ύψος των αυτοκρατορικών προτύπων του, όπως οι σουλτάνοι Μεχμέτ ο Πορθητής και Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής.
Σε ρεπορτάζ από την Κωνσταντινούπολη ο ανταποκριτής της γαλλικής Le Monde περιγράφει την αντίθεση μεταξύ της εμπεριστατωμένης προεκλογικής εκστρατείας του συνασπισμού υπό τον Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος παρουσίασε πειστικές προτάσεις για την ανάκαμψη της οικονομίας και τη διαχείριση του κράτους, και εκείνης του Ερντογάν. «Ο ισχυρός άνδρας της Αγκυρας μονοπώλησε το μικρόφωνο στη συγκέντρωσή του στο παλαιό αεροδρόμιο Ατατούρκ της Πόλης, μιλώντας για 90 λεπτά. Ο λόγος του, συχνά ακατανόητος και γεμάτος λαϊκίστικη συνθηματολογία, δεν μοιάζει ικανός να συσπειρώσει τους αμφίρροπους ψηφοφόρους», αναφέρει η Le Monde.
Τον κίνδυνο που διατρέχει ο Ερντογάν να αποξενώσει την κρίσιμη γυναικεία συντηρητική ψήφο επισημαίνει σε ανάλυσή του το περιοδικό Politico. «Πολλές από τις ευσεβείς συντηρητικές Τουρκάλες, οι οποίες προσέφεραν την εξουσία στον Ερντογάν, αμφισβητούν τελευταίως την ικανότητά του να δια-χειρισθεί την οικονομία και να στηρίξει τα δικαιώματα των γυναικών. Η υποχρεωτική εκλογική συμμαχία του Ερντογάν με τους ακραίους ισλαμιστές αυξάνει τους φόβους των γυναικών για κατάργηση των ευεργετικών προς αυτές νόμων που είχε ψηφίσει ο σημερινός πρόεδρος τα πρώτα χρόνια του στην εξουσία», γράφει το Politico.
«Μια ήττα του Ερντογάν θα είναι μια νίκη για τη δημοκρατία σε όλο τον κόσμο», τιτλοφορεί ανάλυσή της η αμερικανική Washington Post. Χαρακτηρίζοντας τον Ερντογάν «ηγέτη που καθόρισε τα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα», η εφημερίδα υπογραμμίζει τη διολίσθηση της χώρας προς τον αυταρχισμό και εύχεται τη νίκη της αντιπολίτευσης, χωρίς ωστόσο να τρέφει αυταπάτες. «Η ευφορία μιας νίκης του Κιλιτσντάρογλου μπορεί να αποδειχθεί βραχύβια. Η ιδεολογική πολυδιάσπαση της αντιπολίτευσης ίσως αποδειχθεί μοιραία, με την κυβέρνηση που θα προκύψει να αδυνατεί να δώσει λύσεις στα κρίσιμα ζητήματα. Σε αυτή την περίπτωση, η πιθανότητα επανόδου του Ερντογάν θα ενισχυθεί», γράφει η Post.
