Kathimerini.com.cy
Η ραγδαία εξάπλωση του ιού της mpox (που παλιότερα αποκαλείτο ευλογιά των πιθήκων) στις χώρες της Αφρικής συνιστά μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο, ανακοίνωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ενώ το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (ECDC) αύξησε την Παρασκευή το επίπεδο συναγερμού για τον ιό, απευθύνοντας έκκληση ώστε να παραμείνουν υψηλά τα επίπεδα ενημέρωσης, ιδίως στους ταξιδιώτες που έρχονται από περιοχές που έχουν επηρεαστεί.
Ο ιός mpox είναι ιογενής λοίμωξη που προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με της γρίπης, καθώς και βλάβες με πύον, και ενώ συνήθως είναι ήπιος, μπορεί να προκαλέσει ακόμη και θάνατο. Τα παιδιά, οι έγκυοι και τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως τα άτομα με HIV, διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο επιπλοκών.
Ο ΠΟΥ κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία, λόγω της πρόσφατης εξάπλωσης της νόσου, καθώς νέα παραλλαγή του ιού mpox, που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, άρχισε να εξαπλώνεται σε γειτονικές χώρες.
Ο ιός mpox μεταδίδεται μέσω της στενής σωματικής επαφής, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής επαφής, αλλά δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι μεταδίδεται εύκολα μέσω του αέρα.
Η νέο παραλλαγή έχει προκαλέσει παγκόσμια ανησυχία επειδή φαίνεται να εξαπλώνεται ευκολότερα στους ανθρώπους.
Τι είναι και γιατί κηρύχθηκε η παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης
«Εκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας διεθνούς ενδιαφέροντος» είναι η υψηλότερη μορφή συναγερμού του ΠΟΥ. Ανακοινώνεται όταν οι ασθένειες εξαπλώνονται με νέους ή ασυνήθιστους τρόπους και αποσκοπεί στην κινητοποίηση της διεθνούς συνεργασίας και της διάθεσης πόρων για την αντιμετώπιση μιας επιδημίας.
Το «καμπανάκι» του ΠΟΥ ήρθε έπειτα από παρόμοια προειδοποίηση των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αφρικής νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.
Κατά το τρέχον έτος στο Κονγκό, έχουν καταγραφεί 27.000 κρούσματα και πάνω από 1.100 θάνατοι από τον Ιανουάριο του 2023, κυρίως παιδιών.
Δύο στελέχη του ιού mpox εξαπλώνονται πλέον στο Κονγκό – η ενδημική μορφή του ιού, η Ι, και μία παραλλαγή, γνωστή ως Ib. Η νέα παραλλαγή έχει πλέον εξαπλωθεί από το ανατολικό Κονγκό στη Ρουάντα, την Ουγκάντα, το Μπουρούντι και την Κένυα.
Η Σουηδία ανέφερε χθες Πέμπτη το πρώτο κρούσμα της παραλλαγής Ib, εκτός Αφρικής. Εκπρόσωπος του ΠΟΥ δήλωσε ότι το κρούσμα έρχεται να υπογραμμίσει την ανάγκη για συνεργασία, καθώς και ότι ο οργανισμός συνεχίζει να εκδίδει οδηγίες για περιορισμούς στα ταξίδια προκειμένου να σταματήσει η εξάπλωση του ιού mpox.
Την Παρασκευή το Πακιστάν επιβεβαίωσε επίσης κρούσμα του mpox σε ασθενή που είχε επιστρέψει από χώρα του Κόλπου, αν και δεν ήταν σαφές αν επρόκειτο για τη νέα παραλλαγή ή για τη μορφή του ιού που εξαπλώνεται παγκοσμίως από το 2022.
Ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι η κήρυξη έκτακτης ανάγκης θα επιταχύνει τις προσπάθειες για αποστολή περισσότερων ιατρικών εργαλείων και οικονομικών πόρων στο Κονγκό ώστε να βοηθηθούν οι εκεί αρχές να αντιμετωπίσουν την επιδημία. Παράλληλα, απαιτείται καλύτερη παρακολούθηση των κρουσμάτων για να μελετηθεί ο ιός και να σταματήσει η εξάπλωσή του.
Ομως το 2022, έκκληση του ΠΟΥ για διάθεση 34 εκατ. δολ. με σκοπό την καταπολέμηση του mpox δεν βρήκε ανταπόκριση με αποτέλεσμα να υπάρξουν τεράστιες ανισότητες ως προς το ποιος είχε πρόσβαση σε δόσεις εμβολίου. Οι αφρικανικές χώρες δεν είχαν πρόσβαση στα δύο εμβόλια που χρησιμοποιήθηκαν παγκοσμίως, τα οποία παρασκευάστηκαν από τις εταιρείες Bavarian Nordic και KM Biologics.
Αντιμετώπιση πιθανών και επιβεβαιωμένων περιστατικών
Όλα τα πιθανά περιστατικά θα πρέπει να αξιολογούνται από ιατρό (Προσωπικό Ιατρό, Δερματολόγο, Παιδίατρο κτλ) και σε περίπτωση που ο θεράπων έχει ισχυρή υποψία για ευλογιά των πιθήκων θα πρέπει να παραπέμπει το ύποπτο περιστατικό στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του πλησιέστερου κρατικού νοσηλευτηρίου. Εκεί θα γίνεται επιπλέον αξιολόγηση και εάν χρειαστεί θα παραπέμπεται σε Νοσοκομείο όπου θα λαμβάνεται δείγμα και μέχρι την έκδοση του αποτελέσματος το ύποπτο κρούσμα θα παραμένει εκεί για παρακολούθηση και επιπλέον έλεγχο. Το αποτέλεσμα της εξέτασης για την ευλογιά των πιθήκων θα καθορίσει τα μελλοντικά βήματα. Εάν το αποτέλεσμα είναι αρνητικό τότε δεν θεωρείται ύποπτο κρούσμα monkeypox και αποδεσμεύεται, εάν είναι θετικό το αποτέλεσμα τότε θεωρείται επιβεβαιωμένο και είτε πηγαίνει σπίτι του για αυτοαπομόνωση είτε νοσηλεύεται στο ΓΝ Λευκωσίας σε ειδικά διαμορφωμένο θάλαμο εάν κριθεί απαραίτητο από τους θεράποντες, σύμφωνα με το πρωτόκολλο του Υπουργείο Υγείας της Κύπρου.
Προηγούμενα περιστατικά στην Κύπρο
Δεν είναι πρώτη φορά που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία παγκοσμίως για την επιδημία του ιού mpox (Ευλογιά των Πιθήκων), ενώ στην Κύπρο πριν από 2 χρόνια εντοπιστήκαν έξι περιστατικά, ενώ περιπτώσεις ανιχνεύτηκαν και στα κατεχόμενα.
Στέλλα Κυριακίδου: Τα κράτη μέλη πρέπει να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα
Η Επίτροπος Υγείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ήδη συγκαλέσει την επιτροπή ασφάλειας υγείας την Δευτέρα για να ληφθούν μέτρα, εδώ και μέρες παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις γύρω από την εξάπλωση του ιού mpox.
Μιλώντας στην «Καθημερινή» εξέφρασε την εκτίμηση ότι είναι πολύ πιθανό να δούμε περισσότερα κρούσματα mpox, ωστόσο το ζητούμενο είναι να πάρουν τα κράτη μέλη τα αναγκαία μέτρα. Με δεδομένο ότι υπάρχουν αρκετές ταξιδιωτικές επαφές της Ευρώπης με την Αφρική, είναι πολύ σημαντικό τα κράτη να γνωρίζουν αν υπάρχει υποψία για κρούσμα, να λαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα και βεβαίως οι γιατροί να γνωρίζουν πως να χειριστούν ένα ύποπτο κρούσμα.
Σε ο,τι αφορά το ζήτημα των εμβολίων, η κα Κυριακίδου σημείωσε πως η Κομισιόν εργάζεται για να εξασφαλίσει δόσεις εμβολίων στις χώρες που έχουν πληγεί. Εξήγησε ότι όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε έχουν ήδη εμβόλια και έχουμε ήδη συμβόλαια για αγορά νέων εμβολίων που μπορούμε να ενεργοποιήσουμε αν χρειαστεί.
Πόσο πρέπει να ανησυχούμε
Τα ποσοστά θνησιμότητας ποικίλλουν και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την υγειονομική περίθαλψη στην οποία έχουν πρόσβαση οι πιο ευάλωτοι ασθενείς. Στο Κονγκό, κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κρίσης, το ποσοστό θνησιμότητας κυμάνθηκε περίπου στο 4%. Η μορφή ΙΙ, η οποία εξαπλώθηκε παγκοσμίως, ήταν πολύ λιγότερο θανατηφόρα.
Ωστόσο, ο ιός mpox δεν είναι COVID-19. Υπάρχουν ήδη εργαλεία που αποδεδειγμένα λειτουργούν για να σταματήσουν την εξάπλωση και να βοηθήσουν όσους κινδυνεύουν, και δεν μεταδίδεται τόσο εύκολα.
Πρόκληση πλέον, την οποία στοχεύουν να αναδείξουν οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, αποτελεί το να διασφαλιστεί ότι αυτά τα εργαλεία θα φτάσουν σε εκείνους που τα έχουν περισσότερο ανάγκη, στο Κονγκό και στις γειτονικές χώρες.
Πηγή: Reuters / kathimerini.gr / Υπουργείο Υγείας
