REUTERS, A.P.
Στις 26 Σεπτεμβρίου 2022, δύο εκρήξεις κατέστρεψαν τους τρεις από τους τέσσερις υποθαλάσσιους αγωγούς Nord Stream που κατασκευάστηκαν για να μεταφέρουν ρωσικό φυσικό αέριο στη Γερμανία μέσω Βαλτικής. Ρωσία και Δύση αντάλλαξαν αλληλοκατηγορίες για το σαμποτάζ που συνδέθηκε με τη σύγκρουση στην Ουκρανία και προκάλεσε έντονη ανησυχία στη Γερμανία και στις γειτονικές σκανδιναβικές χώρες. Ενα χρόνο μετά, τα ερωτήματα για τους δράστες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αναπάντητα, παρά τις έρευνες που διεξάγουν, υπό συνθήκες μυστικότητας, οι αρμόδιες αρχές σε Γερμανία, Δανία και Σουηδία.
Ωστόσο ρεπορτάζ του γερμανικού Τύπου με αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου από το συμβάν, ρίχνουν κάποιο φως και τροφοδοτούν ενδιαφέροντα σενάρια. Ομάδα ρεπόρτερ της ερευνητικής δημοσιογραφίας από τη δημόσια γερμανική τηλεόραση ARD και τις εφημερίδες Süddeutsche Zeitung και Die Zeit ερεύνησε το θέμα επί μήνες και είχε επαφές με αξιωματούχους των γερμανικών υπηρεσιών που το χειρίζονται – το Ομοσπονδιακό Γραφείο Εγκληματικών Ερευνών (ΒΚΑ) και την Ομοσπονδιακή Αστυνομία. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, οι διωκτικές αρχές εντόπισαν αρκετούς υπόπτους για το σαμποτάζ. Ολοι τους είναι Ουκρανοί και οι περισσότεροι αρνούνται οποιαδήποτε σχέση.
Το ενδιαφέρον των γερμανικών υπηρεσιών επικεντρώνεται στο ιστιοπλοϊκό «Ανδρομέδα», που πιστεύεται ότι χρησιμοποιήθηκε για να μεταφέρει δύτες, με αποστολή να τοποθετήσουν μαγνητικές εκρηκτικές διατάξεις στους αγωγούς. Την υποψία των διωκτικών αρχών ενίσχυσε ο εντοπισμός ιχνών εκρηκτικών υλικών επί του σκάφους, το οποίο είχε αποπλεύσει δύο εβδομάδες προ των εκρήξεων από το γερμανικό λιμάνι Ροστόκ, μεταφέροντας έξι άνδρες και μία γυναίκα.
Την «Ανδρομέδα» είχε ναυλώσει μια πολωνική εταιρεία-βιτρίνα, πίσω από την οποία κρυβόταν ένας Ουκρανός, που κατονομάζεται ως Ρουστέμ Α., ζει στο Κίεβο και αρνήθηκε να μιλήσει με τους ρεπόρτερ που του τηλεφώνησαν, λέγοντάς τους: «Θεωρώ τους δημοσιογράφους κάτι παρόμοιο με πόρνες. Και δεν πηγαίνω με πόρνες». Τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που στάλθηκαν στη γερμανική εταιρεία ενοικίασης ιστιοφόρων προέρχονταν από έναν άλλο Ουκρανό, επίσης ύποπτο.
Τον Μάρτιο, οι New York Times ανέφεραν ότι οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες πιθανολογούσαν πως το σαμποτάζ οργανώθηκε από «φιλο-ουκρανική οργάνωση» ερήμην του Ζελένσκι. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντιμίτρι Πεσκόφ κατηγόρησε τις ΗΠΑ και τη Βρετανία ότι εμπλέκονται στην υπόθεση. Στο μεταξύ, διεξάγεται στην Πορτογαλία με τη συμμετοχή 14 χωρών-μελών του ΝΑΤΟ άσκηση για την αναχαίτιση παρόμοιων επιθέσεων σε υποθαλάσσιους αγωγούς και καλώδια, με χρήση υποβρύχιων drones και διατάξεων AI. Ο γ.γ. της Συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ συναντήθηκε χθες με τον Ζελένσκι στο Κίεβο, με τον Ουκρανό πρόεδρο να δηλώνει ότι «είναι ζήτημα χρόνου πότε η χώρα μας θα γίνει ντε γιούρε μέλος του ΝΑΤΟ».
