Πόσο ωραίο είναι τελικά να γίνεται κανείς «βασιλιάς»; Ας αναλογιστούμε για μια στιγμή τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ηγεσίες της Ρωσίας, της Κίνας και του Ιράν.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν και οι σύμμαχοί του, ο Σι Τζινπίνγκ και οι αξιωματούχοι του, και ο Εμπραχίμ Ραϊσί μαζί με άλλους που ανήκουν στην ηγεσία του Ιράν, βρίσκονται όλοι τους αντιμέτωποι με μια σειρά από προβλήματα που εμποδίζουν ζωτικής σημασίας ροές πληροφοριών εντός των χωρών τους. Αυτό επηρεάζει αρνητικά τόσο τους ίδιους όσο και τον υπόλοιπο κόσμο.
Οι ηγέτες της Ρωσίας, της Κίνας και του Ιράν δεν ξέρουν πραγματικά τι σκέφτεται ο λαός τους. Δεν υπάρχουν αξιόπιστες δημοσκοπήσεις ή έρευνες προκειμένου να διαμορφωθεί μια καθαρή εικόνα σχετικά με τις ανησυχίες και τους φόβους που οδήγησαν, για παράδειγμα, στο να εγκαταλείψουν τη Ρωσία εκατοντάδες χιλιάδες άνδρες για να μην αναγκαστούν να πολεμήσουν στην Ουκρανία.
Ο υπόλοιπος κόσμος δεν μπορεί να εμπιστευθεί αυτές τις κυβερνήσεις σε περίπτωση κρίσης.
Το ίδιο ισχύει και για την Κίνα, όπου η κυβέρνηση δεν κατάφερε να προβλέψει ότι ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων θα έβγαινε στους δρόμους για να διαδηλώσει κατά της πολιτικής «zero Covid». Επιπλέον, οι ηγέτες του Ιράν φάνηκαν να εκπλήσσονται από το πόσοι άνθρωποι αμφισβήτησαν το δικαίωμα της αστυνομίας και της κυβέρνησης να ελέγχουν τον τρόπο συμπεριφοράς και ενδυμασίας τους.
Αυτοί οι ηγέτες δεν ξέρουν ποιον να εμπιστευθούν. Στα αυταρχικά καθεστώτα, όσοι επιθυμούν να αποκομίσουν προνόμια ή να τα διαφυλάξουν, ξέρουν ότι το πιο σύντομο μονοπάτι προς την επιτυχία είναι το να κρατούν ευχαριστημένους τους ανωτέρους τους. Τα «καλά νέα» που μεταφέρουν οι υφιστάμενοι – όπως π.χ. «θα κερδίσουμε τον πόλεμο», «όλοι σας λατρεύουν» και «η κατάσταση είναι υπό απόλυτο έλεγχο» – δεν μπορούν να θεωρηθούν ποτέ πλήρως αξιόπιστα.
Δεν μπορούν να γνωρίζουν εάν τηρούνται οι εντολές τους. Οι πανίσχυροι αυτοί ηγέτες αναλαμβάνουν συχνά δράση ώστε να δημιουργήσουν ένα νέο τοπίο «νικητών και ηττημένων» εντός της κρατικής γραφειοκρατίας. Οι «ηττημένοι» της αλυσίδας εντολών μπορεί να μην μεταφέρουν τις οδηγίες των ανωτέρων τους εκεί που πρέπει ή να μην αξιοποιήσουν όπως οφείλουν, χρήματα που προορίζονται για κάποιον συγκεκριμένο σκοπό (όπως έχει συμβεί στον ρωσικό στρατό). Επιπλέον, δεν διαθέτουν ανεξάρτητες πηγές πληροφόρησης, που να προέρχονται είτε από ανεξάρτητα ΜΜΕ είτε από αντιπολιτευόμενα κόμματα, ώστε να γνωρίζουν με ακρίβεια τι συμβαίνει και τι όχι.
Οι λαοί τους δεν εμπιστεύονται τις πληροφορίες που δέχονται. Πολλοί Ρώσοι, Κινέζοι και Ιρανοί πολίτες ξέρουν ότι οι κυβερνήσεις τους δεν αποτελούν πηγές έγκυρης πληροφόρησης. Ο Πούτιν δήλωσε ότι δεν υπάρχει σχέδιο για επιστράτευση περισσότερων ανδρών. Ο Ρώσος πρόεδρος όμως είχε επίσης ισχυριστεί ότι δεν θα γινόταν πόλεμος, ενώ μήνες αργότερα, υποστήριξε πως η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία – όπως την αποκαλεί το Κρεμλίνο – προχωρούσε βάσει σχεδίου.
Παράλληλα, πολλοί Κινέζοι ξέρουν πως οι πραγματικές δράσεις της κυβέρνησής τους για τον περιορισμό της Covid-19 δεν ταιριάζουν με όσα ανακοινώνονται. Πολλοί Ιρανοί ξέρουν πως οι Ισραηλινοί, οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι δεν είναι η πηγή των μεγαλύτερων προβλημάτων τους και πως η κυβέρνηση της Τεχεράνης είτε δεν γνωρίζει είτε δεν ενδιαφέρεται για το τι θέλουν οι νέοι άνθρωποι στη χώρα. Συνεπώς, και στις τρεις αυτές χώρες υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να διαδοθούν επικίνδυνες φήμες εξαιτίας της έλλειψης αξιοπιστίας των καθεστώτων.
Ο υπόλοιπος κόσμος δεν μπορεί να εμπιστευθεί αυτές τις κυβερνήσεις σε περίπτωση κρίσης. Το καθημερινό μπαράζ κατάφωρα ψευδών ειδήσεων από τη ρωσική κυβέρνηση περιορίζει σε μεγάλο βαθμό την προοπτική για ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Μόσχα. Γιατί θα πρέπει η Ουκρανία (ή οποιοσδήποτε άλλος) να πιστέψει οποιαδήποτε δέσμευση από την πλευρά του Κρεμλίνου στο πλαίσιο ενδεχόμενων διαπραγματεύσεων; Παράλληλα, η μυστικότητα σε ό,τι αφορά τα στοιχεία Covid εντός της Κίνας δυσκολεύει πολύ τους επιστήμονες αλλά και τις κυβερνήσεις άλλων χωρών να αξιολογήσουν ορθώς τον κίνδυνο του ιού για τον υπόλοιπο πλανήτη.
Τα προβλήματά τους μπορεί σύντομα να γίνουν και δικά μας. Η αδυναμία του Πούτιν να προβλέψει με ακρίβεια τις αντιδράσεις της Ουκρανίας και της Δύσης μετά τη ρωσική εισβολή, οδήγησε σε έναν πόλεμο που προκάλεσε κρίση στον τομέα της Ενέργειας και των τροφίμων, με σοβαρό αντίκτυπο για όλο τον πλανήτη. Η επιμονή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας να ελέγχει τις ροές πληροφοριών εντός των συνόρων της χώρας θα μπορούσε κάλλιστα να ήταν αυτό που πυροδότησε την πανδημία. Σε ό,τι αφορά το Ιράν, οι ηγέτες του θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν μια διαμάχη στη Μέση Ανατολή εάν η μυστικότητα γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης οδηγήσει σε σύγκρουση με το Ισραήλ, τις ΗΠΑ ή με κάποια γειτονική χώρα.
Το συμπέρασμα: Είναι αλήθεια πως και οι κυβερνήσεις δημοκρατικών χωρών λένε ψέματα καθημερινά και οι αρχηγοί τους δεν κινούνται απαραίτητα με γνώμονα την εντιμότητα και την αρετή. Ωστόσο, η παρουσία ανεξάρτητων ΜΜΕ και αντιπολιτευόμενων πολιτικών ομάδων, αλλά και νόμων που προστατεύουν το δικαίωμα των πολιτών στην ελεύθερη έκφραση, αφήνουν περιθώρια ελπίδας ότι οι συνέπειες από τα ψέματα αυτών των κυβερνήσεων θα μπορούσαν να έρθουν πιο εύκολα στο φως, συγκριτικά με περιοχές του κόσμου όπου όλες οι εξουσίες συγκεντρώνονται αποκλειστικά στα χέρια λίγων και ισχυρών.
Πηγή: GZero
