Ο Μάριο Ντράγκι μπορεί να παραιτήθηκε εν μέσω ενδοκυβερνητικών εντάσεων θέτοντας έτσι την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης σε τροχιά πρόωρων εκλογών. Η επόμενη μέρα στην Ιταλία ίσως να μην συνοδεύεται, ωστόσο, από τόσο μεγάλες ανατροπές. Σε άρθρο της για το Politico, η Σάρα Γουίτον συνιστά ψυχραιμία (keep calm), παραθέτοντας μια σειρά από σχετικές – ενισχυτικές της ψυχραιμίας – εκτιμήσεις:
1. Ο 74χρονος Μάριο Ντράγκι μπορεί να παραιτήθηκε «ξαφνικά», μέσα στον μήνα Ιούλιο, θέτοντας την Ιταλία σε τροχιά πρόωρων εκλογών, δεν θα πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι εκείνος είχε, ούτως ή άλλως, ακόμη λίγους μήνες διακυβέρνησης μπροστά του. Η Ιταλία ήταν προγραμματισμένο να πάει σε εκλογές μέσα στο πρώτο πεντάμηνο του 2023 και ο Ντράγκι (ένας τεχνοκράτης πρώην κεντρικός τραπεζίτης χωρίς κόμμα) ήταν σχεδόν σίγουρο πως δεν θα συνέχιζε στην θέση του πρωθυπουργού. Με άλλα λόγια, η έξοδός του ήταν απλώς ζήτημα… χρόνου, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι ο χρόνος δεν μετράει στην πολιτική.
2. Ως ο τεχνοκράτης που «είχε σώσει το ευρώ» το 2012, την περίοδο που ήταν επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο Μάριο Ντράγκι προφανώς και ενέπνεε σεβασμό εκτός των ιταλικών συνόρων. Ο σεβασμός, ωστόσο, δεν μεταφράζεται πάντοτε σε επιρροή. «Το να έχεις έναν πρωθυπουργό που είναι πολιτικός και όχι τεχνοκράτης έχει επίσης οφέλη. Όλοι ήξεραν ότι ο χρόνος του Ντράγκι στην εξουσία ήταν περιορισμένος», σχολιάζει από την πλευρά του ο Πάολο Κομποστέλα, πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων APCO Worldwide για την Ευρώπη.
3. Εκ πρώτης όψεως, οι πολιτικοί που έρχονται να διεκδικήσουν τώρα την πρωθυπουργία στην Ιταλία – πολιτικοί όπως η Τζόρτζια Μελόνι για παράδειγμα της παράταξης Αδέλφια της Ιταλίας (Fratelli d’Italia) που διατηρεί δεσμούς ιδεολογικής συγγένειας τόσο με τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι όσο και με το Φόρτσα Ιτάλια του Σίλβιο Μπερλουσκόνι – απέχουν πάρα πολύ από το προφίλ του ιδίου του Ντράγκι. Επί του πρακτέου ωστόσο, εάν βρεθούν στην εξουσία, ακόμη και αυτοί οι πολιτικοί εκτιμάται πως θα ακολουθήσουν σε κάποια μέτωπα πολιτικές όχι ρήξης αλλά συνέχειας. Ο Ρικάρντο Πότσι της εταιρείας συμβούλων UTOPIA σημειώνει πως τα Αδέλφια της Ιταλίας, η Λέγκα και το Φόρτσα Ιτάλια έχουν εκφράσει τη δέσμευσή τους απέναντι στα ταμεία ανάκαμψης της ΕΕ. Η Τζόρτζια Μελόνι, από την πλευρά της, ανήκει στην ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών του ευρωκοινοβουλίου, μια ομάδα που είχε όμως στηρίξει για παράδειγμα την υποψηφιότητα της προερχόμενης από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα Ρομπέρτα Μέτσολα για την προεδρία του ευρωκοινοβουλίου. Όσο για τη Λέγκα του Σαλβίνι, εκείνη, παρά την εμπρηστική της ρητορική, έχει στις τάξεις της κάποιους «πολύ πρακτικούς και πολύ φιλικούς προς τις βιομηχανίες (pro-industry) πολιτικούς», όπως σημειώνει στην ανάλυσή του το Politico. Μιλάμε, άλλωστε, για μια παράταξη που έχει εκλογική ισχύ σε κάποιες από τις πιο πλούσιες περιοχές της Ιταλίας. Όσο για τον 85χρονο πια Σίλβιο Μπερλουσκόνι, εκείνος υπενθυμίζεται πως έχει στο πλευρό του ως στενό συνεργάτη τον πρώην πρόεδρο του ευρωκοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι. Με άλλα λόγια, παρά τις ευρωσκεπτικιστικές τους αναφορές, οι μεγαλύτερες παρατάξεις της ιταλικής δεξιάς μάλλον είναι στην πράξη πιο κοντά στην Ευρώπη από όσο θα περίμενε κανείς, ενώ υπενθυμίζεται πως συγκεκριμένα η Τζόρτζια Μελόνι έχει πάρει θέση και υπέρ της Ουκρανίας καταδικάζοντας τη ρωσική εισβολή.
4. Την τελευταία φορά που οι Ιταλοί προσήλθαν στις κάλπες το 2018, τα δύο κόμματα με τα μεγαλύτερα ποσοστά ήταν το Κίνημα 5 Αστέρων και η Λέγκα. Έκτοτε, μεσολάβησαν βέβαια πολλά (πανδημία κ.ά.), με την Ιταλία τελικώς να αποκτά μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας υπό τον τεχνοκράτη Μάριο Ντράγκι αρχής γενομένης από τον Φεβρουάριο του 2021. Εν έτει 2022 πια, αναλυτές σημειώνουν ωστόσο πως οι ψηφοφόροι θέλουν να βλέπουν στην κυβέρνηση τα κόμματα που ψήφισαν και όχι τεχνοκράτες, ακόμη και αν πρόκειται για πρόσωπα που είναι σε μεγάλο βαθμό κοινής αποδοχής όπως είναι ο Ντράγκι.
5. Υπενθυμίζεται πως η Ιταλία πάει σε πρόωρες εκλογές στις 25 Σεπτεμβρίου, με τις δημοσκοπήσεις να δίνουν βραχεία κεφαλή στην παράταξη Αδέλφια της Ιταλίας (FdI) της Τζόρτζια Μελόνι έναντι του κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος (PD) του Ενρίκο Λέτα. Αναλυτές εκτιμούν ότι όποιο και αν είναι τελικώς το αποτέλεσμα της κάλπης, το πιο πιθανό είναι πως θα δούμε μια νέα κυβέρνηση να σχηματίζεται στην Ιταλία γύρω στις αρχές Νοεμβρίου, όχι νωρίτερα. Τι θα γίνει μέχρι τότε σε επίπεδο πολιτικών αποφάσεων και υλοποίησης δεσμεύσεων; Μάλλον, τίποτα το συνταρακτικό. Στα μέτωπα όπου το ιταλικό κοινοβούλιο έχει ήδη δώσει εγκρίσεις «δεν πρόκειται να υπάρξει καμία νέα μάχη για τους επόμενους μήνες». Χωρίς έναν πολιτικό προϊστάμενο, δε, στον οποίο να αναφέρεται, η γραφειοκρατία θα μπορεί να κάνει παιχνίδι λαμβάνοντας «μελετημένες αποφάσεις» σε τεχνικά θέματα, όπως σημειώνει η Μαριέλα Παλατσόλο της εταιρείας Telos Analysis & Strategy.
Με πληροφορίες από Politico
