Kathimerini.com.cy
Φόβοι για μια τεράστια οικολογική και οικονομική καταστροφή εκφράζονται στον διεθνή Τύπο μετά την εν μέρει κατάρρευση του πελώριου υδροηλεκτρικού φράγματος της Νόβα Καχόβκα, στον ποταμό Δνείπερο, ακριβώς πάνω στη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στα εμπόλεμα μέρη στην Ουκρανία, γεγονός που απελευθέρωσε 18 κυβικά χιλιόμετρα νερού, πλημμύρισε τις γύρω περιοχές σε ύψος μέχρι και 11 μέτρων και οδήγησε σε εσπευσμένη απομάκρυνση χιλιάδων κατοίκων της περιοχής. Το μέγεθος της καταστροφής αναμένεται να διαπιστωθεί τα επόμενα εικοσιτετράωρα, με ουκρανούς αξιωματούχους να δηλώνουν ότι η οικολογική καταστροφή ενδεχομένως να διαρκέσει για χρόνια. Πέραν τούτου, η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί την αναζωπύρωση των συγκρούσεων στο σύνολο των ενεργών μετώπων, εγείροντας ταυτόχρονα ερωτήματα σχετικά με το ποια πλευρά θα επωφεληθεί από τις πλημμύρες αναδιαμορφώνοντας σημαντικό έδαφος κατά μήκος της πρώτης γραμμής.
Δορυφορική εικόνα του κατεστραμμένου φράγματος της Νόβα Καχόβκα.
Οι περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντιμίρ Ζελένσκι, δήλωσε ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν μείνει χωρίς πόσιμο νερό και δεκάδες χιλιάδες άλλοι εξακολουθούν να είναι αποκλεισμένοι από τις πλημμύρες. Ανταποκριτής του BBC στην Ουκρανία αναφέρει ότι στην πόλη - την οποία ανακατέλαβε η Ουκρανία στα τέλη του περασμένου έτους – η στάθμη του νερού φτάνει μέχρι τις στέγες των σπιτιών. Το Κίεβο έχει εκτιμήσει ότι περίπου 42.000 άνθρωποι κινδυνεύουν από τις πλημμύρες που αναμένεται να κορυφωθούν τις επόμενες ώρες. Το απόγευμα της Τετάρτης, ο υπουργός Εσωτερικών της Ουκρανίας κατέστησε γνωστό ότι η ζημιά στο φράγμα Καχόβκα είχε ως αποτέλεσμα να πλημμυρίσουν 29 πόλεις και χωριά κατά μήκος του ποταμού Δνείπερου. Ο Ιχόρ Κλιμένκο τόνισε ότι περίπου οι μισές από τις πληγείσες περιοχές βρίσκονται στην ουκρανική πλευρά του ποταμού και οι υπόλοιπες κατά μήκος της κατεχόμενης από τη Ρωσία αριστερής όχθης.
Russian attack on the Kakhovka HPP caused the largest man-made environmental disaster in Europe in decades pic.twitter.com/eVmzb03kk6
— SPRAVDI — Stratcom Centre (@StratcomCentre) June 7, 2023
Την ίδια ώρα έχουν εκδοθεί προειδοποιήσεις ότι η πτώση της στάθμης της δεξαμενής Νόβα Καχόβκα θα μπορούσε να έχει καταστροφικό αντίκτυπο στην τεράστια και ζωτικής σημασίας γεωργική βιομηχανία στη νότια Ουκρανία, η οποία εξαρτάται από το τεράστιο όγκο νερού του φράγματος για άρδευση. Επίσης εκφράζονται φόβοι για την περιβαλλοντική ζημιά από τη ρύπανση και τις πλημμύρες - με την Ουκρανία να την περιγράφει ως μια από τις χειρότερες περιβαλλοντικές καταστροφές που έπληξαν την Ευρώπη εδώ και δεκαετίες. Η καταστροφή του φράγματος θα πλημμυρίσει δεκάδες χιλιάδες εκτάρια γεωργικής γης στη νότια Ουκρανία και θα μπορούσε να μετατρέψει τουλάχιστον 500.000 εκτάρια γης που έχουν μείνει χωρίς άρδευση σε «έρημους», δήλωσε το υπουργείο Γεωργίας της Ουκρανίας. Η Ουκρανία έχει 33 εκατομμύρια εκτάρια γεωργικής γης, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, επομένως σχεδόν το 2% αυτής της περιοχής ενδέχεται να απειλείται.
Ορισμένες περιοχές της Χερσώνας πλημμύρισαν πλήρως, με τη στάθμη του νερού να φτάνει μέχρι και τις στέγες των σπιτιών.
Κάτοικος βοηθά στην εκκένωση ζώων από την πλημμυρισμένη περιοχή.
Τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, μεταδίδουν ότι η αυξημένη στάθμη του νερού μπορεί να διαρκέσει έως και 10 ημέρες σε ορισμένες περιοχές της νότιας περιοχής της Χερσώνας, ενώ σύμφωνα με τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης που επικαλούνται, οι πλημμύρες προβλέπεται να συνεχιστούν για τρεις έως 10 ημέρες. Το χειρότερο όμως σενάριο θα ήταν να επιβεβαιωθούν οι φόβοι για το μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο της Ευρώπης στη Ζαπορίζια, βορειότερα, που εξασφάλιζε εν μέρει την ψύξη των αντιδραστήρων του χάρη στο νερό της Νόβα Καχόβκα, παρ’ όλο που η αρμόδια υπηρεσία του ΟΗΕ εμφανιζόταν μάλλον καθησυχαστική. Το πλήγμα στις ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας θα επιδεινώσει την ήδη κρίσιμη κατάστασή τους, καθώς η Ρωσία βάλλει κατά αντίστοιχων στόχων αδιαλείπτως, ενώ απειλείται η υδροδότηση σε όλο το νότιο τμήμα της χώρας.
Άνθρωποι βοηθούν έναν ηλικιωμένο άνδρα να μπει σε μια φουσκωτή βάρκα καθώς εκκενώνεται από το σπίτι του σε έναν πλημμυρισμένο δρόμο της Χερσώνας.
Αναστάτωση στην στρατηγική σκακιέρα
Άγνωστο παραμένει, μέχρι στιγμής, πώς, πότε και από ποιον έγινε η επίθεση, με τις δορυφορικές εικόνες να υποδηλώνουν ότι η κατάσταση του φράγματος επιδεινωνόταν επί σειρά ημερών. Η Ουκρανία και οι στρατιωτικοί σύμμαχοί της έχουν κατηγορήσει τη Ρωσία ότι επιτέθηκε στο φράγμα σε μια προσπάθεια να ματαιώσει την από καιρό σχεδιαζόμενη αντεπίθεση του Κιέβου. Η Μόσχα από την άλλη ισχυρίστηκε ότι ήταν μια «σκόπιμη πράξη δολιοφθοράς» που πραγματοποιήθηκε από το Κίεβο για να στερήσει το νερό από την κατεχόμενη χερσόνησο της Κριμαίας.
Σύμφωνα με το BBC, η Ρωσία μπορεί να επισημάνει τουλάχιστον δύο τρόπους με τους οποίους η ανατίναξη του φράγματος πλήττει τα συμφέροντά της. Η πλημμύρα την ανάγκασε να εκκενώσει στρατεύματα καθώς και αμάχους προς τα ανατολικά, μακριά από τη Χερσώνα και τις όχθες του μεγάλου ποταμού Ντνίπρο. Αυτό θα προσφέρει μια περιορισμένη ανάπαυλα στους κατοίκους της Χερσώνας οι οποίοι πλήττονταν καθημερινά από ρωσικά πυραυλικά χτυπήματα. Επιπρόσθετα, αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει την παροχή νερού προς την κατεχόμενη από τη Ρωσία Κριμαία, η οποία εξασφαλίζει το 85% της υδροδότησής της από το κανάλι που ξεκινάει από τη Νόβα Καχόβκα.
Ωστόσο, η ανατίναξη του φράγματος πρέπει να εξεταστεί στο ευρύτερο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία και πιο συγκεκριμένα υπό το φως της ουκρανικής αντεπίθεσης. Με το φράγμα να έχει υποστεί μεγάλη ζημιά και τεράστιες εκτάσεις γης να έχουν πλημμυρίσει, αναλυτές σε διεθνή μέσα επισημαίνουν ότι ο δρόμος του Δνείπερου είναι εξαιρετικά παρακινδυνευμένος για τα ουκρανικά στρατεύματα. Στους επτά μήνες που μεσολάβησαν από την ανακατάληψη της Χερσώνας, στη δυτική όχθη του ποταμού, οι Ουκρανοί επιχείρησαν αρκετές φορές αλλά δεν κατάφεραν να περάσουν στην ανατολική όχθη. Μάλιστα, οι Ρώσοι είχαν από καιρό ναρκοθετήσει το φράγμα και θα μπορούσαν να το ανατινάξουν όποτε ήθελαν, ως λύση έσχατης ανάγκης. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1941 τα σοβιετικά στρατεύματα ανατίναξαν ένα φράγμα πάνω από τον ίδιο ποταμό Ντνίπρο για να εμποδίσουν την προέλαση των ναζιστικών στρατευμάτων.
Σε κάθε περίπτωση, η ουσία τώρα είναι ότι όποιος προκάλεσε αυτή την καταστροφή έχει αναστατώσει τη στρατηγική σκακιέρα στη νότια Ουκρανία, αναγκάζοντας και τις δύο πλευρές να κάνουν ορισμένες σημαντικές προσαρμογές και ενδεχομένως καθυστερώντας την επόμενη κίνηση της Ουκρανίας στην από καιρό υποσχόμενη αντεπίθεσή της.
Με πληροφορίες από BBC, CNN, kathimerini.gr
