Φαρνάζ Φασιχι /The New York Times
Εδώ και περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, οι ηγέτες του Ιράν έχουν ορκιστεί να καταστρέψουν το Ισραήλ. Ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης της χώρας, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, σχεδόν σε κάθε δημόσια εμφάνισή του φοράει το παραδοσιακό ασπρόμαυρο παλαιστινιακό μαντίλι.
Οι ανώτατοι στρατιωτικοί της χώρας υπερηφανεύονται για την εκπαίδευση και τον εξοπλισμό που παρέχουν σε ομάδες που πολεμούν εναντίον του Ισραήλ, όπως η Χεζμπολάχ και η Χαμάς. Οταν η τελευταία εξαπέλυσε την 7η Οκτωβρίου επίθεση εναντίον του Ισραήλ σκοτώνοντας 1.400 ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων αμάχων, Ιρανοί αξιωματούχοι πανηγύρισαν το γεγονός σαν μία μνημειώδη επιτυχία που πλήττει ανεπανόρθωτα το αίσθημα ασφάλειας των Ισραηλινών.
Τώρα όμως το Ιράν αντιμετωπίζει ένα σημαντικό δίλημμα. Καλείται να ζυγίσει το πώς το ίδιο και οι συμμαχικές προς αυτό στρατιωτικές ομάδες –γνωστοί όλοι μαζί ως «Αξονας της Αντίστασης»– θα πρέπει να απαντήσουν στην εισβολή του Ισραήλ στη Γάζα που έχει προκαλέσει τον θάνατο χιλιάδων Παλαιστινίων, μαχητών και αμάχων.
«Θέλω να επαναλάβω πως δεν έχουμε ως στόχο τη διάχυση του πολέμου», δήλωσε ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν σε πρόσφατη συνέντευξή του στη Νέα Υόρκη, λίγο πριν παραστεί σε σύνοδο του ΟΗΕ. Ωστόσο πρόσθεσε πως «η περιοχή βρίσκεται σε σημείο βρασμού και ανά πάσα στιγμή μπορεί να εκραγεί κι αυτό είναι αναπόφευκτο. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, όλες οι πλευρές θα χάσουν τον έλεγχο».
Προειδοποίησε επιπλέον ότι οι τοπικές στρατιωτικές ομάδες σε Λίβανο, Υεμένη, Συρία και Ιράκ θα μπορούσαν να ανοίξουν πολλαπλά μέτωπα εναντίον του Ισραήλ, επιτιθέμενες με ισχυρές δυνάμεις. «Κάτι τέτοιο θα είχε ως αποτέλεσμα τα πράγματα να μην έχουν την έκβαση που επιθυμεί το ισραηλινό καθεστώς», είπε χωρίς να δώσει λεπτομέρειες, διαβεβαιώνοντας όμως ότι οι ομάδες αυτές δρουν ανεξάρτητα και αυτόνομα.
Το Ιράν διστάζει να εμπλακεί σε έναν γενικευμένο τοπικό πόλεμο. Κάτι τέτοιο ενέχει μεγάλο ρίσκο για το έθνος και τους ηγέτες του, δηλώνουν ειδικοί με γνώση του θέματος. Επιπλέον, φοβάται πως η δύναμη των συμμάχων του στη Μέση Ανατολή θα ελαττωνόταν σημαντικά ύστερα από μία σύγκρουση με το Ισραήλ, πολλώ δε μάλλον με τις ΗΠΑ. Οι στρατιωτικές οργανώσεις που δρουν γύρω από το Ισραήλ αποτελούν «βραχίονα» του Ιράν στην περιοχή καθώς πλήττουν στρατιωτικά τον εχθρό χωρίς να εκθέτουν την κυβέρνηση.
Για την ώρα, η Χεζμπολάχ στον Λίβανο και οι Χούθι στην Υεμένη εξαπολύουν επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ οι οποίες, αν και δεν είναι πολύ σημαντικής έκτασης, γίνονται με σύγχρονα οπλικά συστήματα και κρατούν απασχολημένο τον ισραηλινό στρατό, περιορίζοντας σε κάποιο βαθμό την αποτελεσματικότητά του στη Γάζα.
Όμως, αν το Ιράν επιλέξει να μείνει αδρανές, οι ηγέτες του κινδυνεύουν να χάσουν την αξιοπιστία ανάμεσα στους πολιτικούς συμμάχους τους. Ηδη, ορισμένοι σκληροπυρηνικοί συντηρητικοί κατηγορούν την κυβέρνηση ότι οι πράξεις της δεν συνάδουν με τη ρητορική περί απελευθέρωσης της Ιερουσαλήμ από τους Ισραηλινούς που έχει με πάθος στηρίξει.
«Στο πρώτο σενάριο το Ιράν χάνει το χέρι του», δήλωσε ο Αλί Βαέζ, διευθυντής της οργάνωσης International Crisis Group. «Στο δεύτερο, όμως, χάνει το πρόσωπό του», πρόσθεσε. «Δεν αποκλείεται να προσπαθήσει να “τετραγωνίσει τον κύκλο” ενθαρρύνοντας τους συμμάχους του να κλιμακώσουν τις επιθέσεις τους εναντίον του Ισραήλ και της Αμερικής με έναν έξυπνα ενορχηστρωμένο τρόπο».
