Kathimerini.gr
Η επίσκεψη, η πρώτη του Ρώσου προέδρου στη χώρα από το 2017, θεωρείται από πολλούς στη Δύση ως προσπάθεια επίδειξης της διπλωματικής ισχύος της Ρωσίας στην περιοχή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επέκριναν την επίσκεψη υποστηρίζοντας ότι δίνει βήμα στον πρόεδρο Πούτιν, τη στιγμή που συνεχίζει τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Το Βιετνάμ επιδιώκει βελτίωση των σχέσεων με την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ταυτόχρονα όμως διατηρεί ιστορικούς δεσμούς με τη Ρωσία.
Σε πάρκο στο Μπα Ντιν, συνοικία του Ανόι, δεσπόζει άγαλμα του Λένιν, ύψους πέντε μέτρων. Κάθε χρόνο, την ημέρα των γενεθλίων του ηγέτη της Ρωσικής Επανάστασης αντιπροσωπεία ανώτερων αξιωματούχων του Βιετνάμ καταθέτουν λουλούδια στη μνήμη του.
Οι δεσμοί με τη Μόσχα
Οι δεσμοί του Βιετνάμ με τη Ρωσία είναι στενοί εδώ και πολλές δεκαετίες. Η Σοβιετική Ενωση πρόσφερε ζωτικής σημασίας στρατιωτική, οικονομική και διπλωματική υποστήριξη στο νεοσύστατο κομμουνιστικό Βόρειο Βιετνάμ κατά τη δεκαετία του 1950.
Το Βιετνάμ έχει περιγράψει τη σχέση με τη Ρωσία ως σχέση «αφοσίωσης και ευγνωμοσύνης». Στον πόλεμο του Βιετνάμ οι Ερυθροί Χμερ απομονώθηκαν και εξαρτήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από τη σοβιετική βοήθεια.
Πολλοί ηλικιωμένοι Βιετναμέζοι, συμπεριλαμβανομένου του ισχυρού γενικού γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Νγκουέν Φου Τρονγκ, σπούδασαν στη Ρωσία και έμαθαν τη γλώσσα.
Σήμερα, η οικονομία του Βιετνάμ έχει προσαρμοστεί στις προκλήσεις της παγκόσμιας αγοράς. Η Ρωσία έχει μείνει πολύ πίσω ως εμπορικός εταίρος της χώρας συγκριτικά με την Κίνα, την Ασία, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Ωστόσο, το Βιετνάμ εξακολουθεί να χρησιμοποιεί κυρίως ρωσικής κατασκευής στρατιωτικό εξοπλισμό και βασίζεται σε συνεργασίες με ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες για την αναζήτηση πετρελαίου στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Διπλωματική πρόκληση
Η εισβολή στην Ουκρανία αποτέλεσε διπλωματική πρόκληση για το Βιετνάμ, την οποία όμως μέχρι στιγμής έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει χωρίς απώλειες στο διπλωματικό πεδίο.
Επέλεξε να απόσχει από τα διάφορα ψηφίσματα στα Ηνωμένα Εθνη που καταδικάζουν τις ενέργειες της Ρωσίας, ωστόσο διατήρησε καλές σχέσεις με την Ουκρανία και έστειλε ακόμη και βοήθεια στο Κίεβο, όπου χιλιάδες Βιετναμέζοι είχαν εργαστεί και σπουδάσει στο σοβιετικό παρελθόν.
Ολα αυτά σηματοδοτούν τις αρχές της εξωτερικής πολιτικής του Βιετνάμ, που επιδιώκει να διατηρεί φιλικές σχέσεις με όλους, αποφεύγοντας επίσημες συμμαχίες.
Ο Νγκουέν Φου Τρονγκ αποκαλεί αυτή τη διπλωματία «διπλωματία του μπαμπού», αναφερόμενος στις «ισχυρές ρίζες, στον γερό κορμό και στα εύκαμπτα κλαδιά» του φυτού.
Το Βιετνάμ αναβάθμισε με σχετική ευκολία τις σχέσεις του με τις ΗΠΑ –μία χώρα εναντίον της οποίας ηγέτες του έδωσαν σκληρές μάχες σε έναν μακρύ και καταστροφικό πόλεμο στο παρελθόν– σε αναζήτηση αγορών για τις βιετναμέζικες εξαγωγές, καθώς και για την εξισορρόπηση των σχέσεων με την Κίνα.
Μπάιντεν, Σι και Πούτιν
Τους τελευταίους εννέα μήνες, το Βιετνάμ φιλοξένησε τον Τζο Μπάιντεν, τον Σι Τζινπίνγκ και τον Πούτιν, σε μία προσπάθεια να διατηρήσει μία ισορροπημένη στάση απέναντι στους γεωπολιτικές ανταγωνισμούς.
Υπό την ηγεσία του Τρονγκ, το Βιετνάμ έχει αναβαθμίσει επίσης τις σχέσεις με την Αυστραλία, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα σε «ολοκληρωμένες στρατηγικές εταιρικές», το υψηλότερο επίπεδο διπλωματικών σχέσεων για το Ανόι.
Τα τελευταία χρόνια η ασιατική χώρα έχει γίνει αγαπημένος προορισμός για εταιρείες όπως η Apple, που επιδιώκουν να διαφοροποιήσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους και να αποσυνδεθούν από την Κίνα. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις έφθασαν τα 36,6 δισ. δολ. πέρυσι.
Το Βιετνάμ κατάφερε να το επιτύχει αυτό χωρίς να διαταράξει τους δεσμούς του με την Κίνα, τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του, και τη Ρωσία, τον μεγαλύτερο προμηθευτή όπλων. Οι δύο αυτές χώρες είναι στρατηγικοί του εταίροι από το 2008 και το 2012, αντίστοιχα.
Ωστόσο, με τη φιλοξενία του Πούτιν αυτή την εβδομάδα, το Βιετνάμ εντάσσεται στην ομάδα χωρών, μαζί με τη Βόρεια Κορέα, το Ιράν και την Κίνα, που έχουν ανοίξει τις πόρτες τους σε έναν ηγέτη σε βάρος του οποίου εκκρεμεί διεθνές ένταλμα σύλληψης.
Η επίσκεψη του Ρώσου προέδρου έρχεται λιγότερο από ένα χρόνο μετά την αναβάθμιση των δεσμών της Ουάσιγκτον με το Ανόι, και έχει ενοχλήσει τις ΗΠΑ.
Διχασμένη η κοινή γνώμη
Η Ουάσιγκτον έχει επικρίνει την επίσημη επίσκεψη του προέδρου Πούτιν στο Βιετνάμ με την αιτιολογία ότι υπονομεύει τις διεθνείς προσπάθειες απομόνωσής του.
Εκτός από τους ιδιαίτερους ιστορικούς δεσμούς που διατηρούνται με τη Ρωσία, το δημόσιο αίσθημα στο Βιετνάμ σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι πιο αμφίθυμο από ό,τι στην Ευρώπη.
Υπάρχει θαυμασμός για τον Πούτιν ως ισχυρό άνδρα που αψηφά τη Δύση και σκεπτικισμός, που τροφοδοτείται εν μέρει από τα σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σχετικά με τους ισχυρισμούς των ΗΠΑ και της Ευρώπης ότι δεν τηρεί το διεθνές δίκαιο.
Αυτό ισχύει και σε άλλες ασιατικές χώρες, όπου ο πόλεμος στην Ουκρανία θεωρείται πολύ μακρινή κρίση.
Στην Ταϊλάνδη, για παράδειγμα, ιστορικό στρατιωτικό σύμμαχο των Ηνωμένων Πολιτειών, η κοινή γνώμη είναι εξίσου διχασμένη όπως και στο Βιετνάμ.
Οι Ταϊλανδοί εκτιμούν επίσης τούς ακόμη παλαιότερους δεσμούς μεταξύ της μοναρχίας τους και των προεπαναστατικών Τσάρων της Ρωσίας και η κυβέρνηση της Ταϊλάνδης διατηρεί στενές σχέσεις με τη Μόσχα, εκτιμώντας τη συμβολή εκατομμυρίων Ρώσων στην τουριστική της βιομηχανία.
Η επόμενη γενιά ηγετών
Το βάθος χρόνου των καλών σχέσεων του Βιετνάμ με τον Βλαντιμίρ Πούτιν είναι αβέβαιο. Η χώρα ήδη αναζητά εναλλακτικές πηγές στρατιωτικού εξοπλισμού, ωστόσο, ενδεχόμενη προσπάθεια τερματισμού της σημερινής εξάρτησης από τη Ρωσία θα μπορούσε να πάρει χρόνια.
Σειρά από παραιτήσεις υψηλόβαθμων στελεχών στο Κομμουνιστικό Κόμμα πρόσφατα υποδηλώνουν έντονες εσωτερικές διαμάχες για την επόμενη γενιά ηγετών και, ενδεχομένως, για την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει η χώρα.
Ωστόσο, δεν υπάρχει ακόμη συζήτηση για την εγκατάλειψη της «διπλωματίας του μπαμπού» και η χώρα θα εξακολουθήσει να επιδιώκει να είναι φίλη με όλους και εχθρός κανενός.
Η κατεύθυνση της εξωτερικής πολιτικής του Βιετνάμ έχει αντέξει τις πρόσφατες εσωτερικές πολιτικές αναταραχές και είναι απίθανο να αλλάξει, παρά τις γεωπολιτικές εντάσεις.
Αναλυτές ανέφεραν ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα είναι ρεαλιστικό όσον αφορά την εξωτερική του πολιτική και κατανοεί τη σημασία των σχέσεων με τη Δύση, ειδικά καθώς επιδιώκει να εδραιώσει τη θέση του ως κρίσιμο μεταποιητικό κέντρο.
Αλλοι ειδικοί εκτιμούν πως αυτή η προσέγγιση γίνεται ολοένα πιο δύσκολο να συνεχιστεί. Η επίσκεψη Πούτιν αποτελεί «δοκιμασία» τού σε ποιο βαθμό «μπορεί η διπλωματία προς πολλές κατευθύνσεις που ασκεί το Ανόι να προχωρήσει», του «πόσο μακριά» φθάνει, αλλά και του αν γίνεται «ακόμη αποδεκτή από τις μεγάλες δυνάμεις», ανέφερε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Χουόγκ Λε Του, υποδιευθύντρια του προγράμματος για την Ασία στο International Crisis Group.
Θερμή υποδοχή
Τα βιετναμέζικα Μέσα Ενημέρωσης ανέφεραν ότι το Ανόι επιδιώκει στενότερη συνεργασία με τη Ρωσία στους τομείς των φυσικών πόρων, της τεχνητής νοημοσύνης, των βιοεπιστημών και της ενέργειας.
Ο Πούτιν συναντήθηκε με τον πρόεδρο της χώρας, Λο Ταμ, ο οποίος τόνισε ότι το Βιετνάμ θέλει να ενισχύσει τους δεσμούς με τη Ρωσία.
Ο Λαμ συνεχάρη τον Ρώσο πρόεδρος για την επανεκλογή του και εξήρε τα επιτεύγματα της Ρωσίας και την «εσωτερική πολιτική σταθερότητα» στη χώρα.
Ο Πούτιν απάντησε λέγοντας ότι η ενίσχυση της συνολικής στρατηγικής εταιρικής σχέσης με το Βιετνάμ αποτελεί μία από τις προτεραιότητες της Ρωσίας.
Ο Ρώσος ηγέτης δήλωσε ότι σέβεται τον διάλογο με την Ενωση των Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας, στην οποία, όπως είπε, το Βιετνάμ διαδραματίζει ενεργό ρόλο.
Στη συνέχεια, αναμένεται να συναντηθεί με τον Νγκουέν και άλλους ανώτερους αξιωματούχους, με τις συνομιλίες να επικεντρώνονται στις εμπορικές, τις οικονομικές και τις τεχνολογικές προοπτικές, μαζί με διεθνή και περιφερειακά ζητήματα. Δεν είναι σαφές εάν θα ανακοινωθούν συμφωνίες.
Στους δρόμους στο Ανόι χθες, Τετάρτη, η παρουσία ρωσικών εθνικών συμβόλων και ισχυρών δυνάμεων των υπηρεσιών ασφαλείας προϊδέαζε για θερμή υποδοχή.
Ο Πούτιν αναμένεται να συμμετάσχει σε τελετή και να καταθέσει στεφάνι στο μαυσωλείο του πατέρα της ανεξαρτησίας Χο Τσι Μινχ, καθώς και να παρακαθίσει σε γεύμα σε όπερα γαλλικού αποικιακού στυλ. Θα αναχωρήσει το βράδυ.
Με πληροφορίες από Reuters, AFP, BBC, FT
