Kathimerini.com.cy
Του Παύλου Παπαδόπουλου
Ιδού πώς τελειώνει το «Το τέλος της ιστορίας», το πολυσυζητημένο βιβλίο του πολιτικού επιστήμονα και καθηγητή του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ των ΗΠΑ Φράνσις Φουκουγιάμα: «Ίσως η ίδια η προοπτική αιώνων πλήξης στο τέλος της ιστορίας μπορεί να λειτουργήσει ώστε η ιστορία να ξεκινήσει ξανά». Είναι σαφές ότι ζούμε την επανεκκίνηση των μηχανών της ιστορίας, οι οποίες λειτουργούν με διαρκώς επιταχυνόμενο ρυθμό τις τελευταίες τρεις δεκαετίες και σκληραίνουν τις ταυτότητες, εθνικές, φυλετικές και άλλες όπως άλλωστε εξηγεί στο βιβλίο του «Ταυτότητα» που κυκλοφορεί στις αρχές Ιουνίου στα ελληνικά από τις εκδόσεις «ΡΟΠΗ». Όταν συνάντησα πριν από λίγες ημέρες τον κ. Φουκουγιάμα στο Skype για τη συνέντευξη στην «Καθημερινή», το πρώτο πράγμα που ήθελα να τον ρωτήσω είναι γιατί η φιλελεύθερη δημοκρατία προκαλεί τόση πλήξη.
Χαμογέλασε και με την απάντησή του σκιαγράφησε μια αντίφαση που μάλλον βρίσκεται στον πυρήνα της ανθρώπινης κατάστασης. «Η φιλελεύθερη δημοκρατία είναι ένα καλό πολιτικό σύστημα επειδή βασίζεται στην ιδέα της καθολικής αναγνώρισης. Όλοι οι πολίτες έχουν ίσα δικαιώματα που γίνονται σεβαστά. Υπάρχει αυτή η θεμελιώδης ισότητα στη δυνατότητα των ανθρώπων να επιλέγουν και να πραγματοποιούν ατομικές επιλογές. Αλλά μόλις εδραιωθεί η δημοκρατία και αρχίζει να εξελίσσεται η ζωή σε μια κοινωνία με υψηλό επίπεδο ευημερίας και σταθερότητας οι άνθρωποι πλήττουν και αρχίζουν να αναζητούν άλλα πράγματα». Πράγματι, πολλά από όσα ζει κανείς καθημερινά μέσα σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία μπορεί να προκαλούν μεγάλη πλήξη. Όμως, μια συνομιλία με τον Φράνσις Φουκουγιάμα σίγουρα δεν είναι ένα από αυτά.
Οι επιδημίες έσπρωξαν την αρχαία Αθήνα, τη Ρώμη, το Βυζάντιο, ακόμη και την αυτοκρατορία του Ναπολέοντα πιο κοντά στην πτώση. Θα λέγατε ότι η πανδημία του κορωνοϊού μπορεί να είναι ένα γεγονός αντίστοιχου μεγέθους;
«Έχει πραγματικά τη δυνατότητα να είναι ένα αρκετά μεγάλο γεγονός από την άποψη του αντίκτυπου που θα προκαλέσει. Νομίζω ότι η αιτία γι’ αυτό είναι ότι η παγκοσμιοποίηση έχει οδηγήσει στη διασύνδεση του κόσμου. Λόγω αυτής της διασύνδεσης ο κόσμος έχει γίνει περισσότερο ευπαθής. Η σημερινή επιδημία μπορεί να διαταράξει την οικονομική δραστηριότητα για έξι δισεκατομμύρια ανθρώπους, κάτι που δεν μπορούσαν να προκαλέσουν παλαιότερες επιδημίες παρότι ήταν πολύ πιο θανατηφόρες, αφού δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν τόσο γρήγορα, ενώ παράλληλα οι οικονομίες ήταν τοπικές. Πιστεύω, λοιπόν, ότι η επιδημία θα έχει μεγάλο αντίκτυπο, αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνουν προβλέψεις για το ποιες ακριβώς μπορεί να είναι αυτές οι επιπτώσεις. Όταν χτυπάει μια μεγάλη κρίση, χρειάζονται χρόνια και μερικές φορές δεκαετίες για να ολοκληρωθούν οι συνέπειες. Νομίζω ότι θα εκπλαγούμε από όσα επιφυλάσσει το μέλλον.
Διαβάστε τη συνέντευξη του Παύλου Παπαδόπουλου στην έντυπη έκδοση της «Κ»
Γίνετε συνδρομητής της έντυπης έκδοσης στο κινητό σας, με μια εβδομάδα δωρεάν συνδρομή.
