Kathimerini.gr
Βασίλης Κωστούλας
Μπορεί μια στενή λωρίδα γης στα σύνορα της Γάζας με την Αίγυπτο να τορπιλίζει κάθε προσπάθεια κατάπαυσης του πυρός; Μπορεί, αρκεί να μην υπάρχει βούληση για συμφωνία. Ο Διάδρομος της Φιλαδέλφειας ανάγεται στην κόκκινη γραμμή των διαπραγματεύσεων υπηρετώντας το σενάριο του αδιεξόδου στη Μέση Ανατολή· τουλάχιστον μέχρι τις αμερικανικές εκλογές.
«Ο κρίσιμος παράγοντας είναι ο Νετανιάχου. Θεωρεί τη συνεχιζόμενη κατάσταση πολέμου κρίσιμη για την πολιτική του επιβίωση στο εσωτερικό, και έτσι θα συνεχίσει επ’ αόριστον να αποτρέπει μια κατάπαυση του πυρός και να σαμποτάρει κάθε συμφωνία που τίθεται στο τραπέζι. Πιστεύει ότι δεν έχει την πολυτέλεια να αποξενώσει τους ακροδεξιούς εταίρους του στον κυβερνητικό συνασπισμό αποδεχόμενος μια συμφωνία, καθώς θα έριχναν την κυβέρνησή του και θα τον εξέθεταν στον κίνδυνο της δίκης και της φυλάκισης για κατηγορίες διαφθοράς. Ως εκ τούτου, οι συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός στην πραγματικότητα δεν έχουν νόημα. Απλώς επιτρέπουν στην αμερικανική κυβέρνηση να δείχνει ότι κάνει κάτι, όταν είναι σαφές ότι δεν είναι πρόθυμη να χρησιμοποιήσει τους μοχλούς πίεσης που διαθέτει ώστε να υποχρεώσει τον Νετανιάχου να δεσμευθεί για κατάπαυση του πυρός», τονίζει στην «Κ» ο ανώτερος συνεργάτης του Malcolm H. Kerr Carnegie Middle East Center στη Βηρυτό, Γιαζίντ Σάγιγκ, ο οποίος δεν κρύβει την επικριτική του διάθεση για το τέλμα που επικρατεί στην περιοχή.
Κενά ασφαλείας
Από την άλλη, όμως, ο «διάδρομος της Φιλαδέλφειας» –μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη μήκους 14 χλμ. και πλάτους 100 μ. στα σύνορα της Γάζας με την Αίγυπτο, στην πλευρά των συνόρων της Γάζας– φέρεται να δημιουργεί κενά ασφαλείας για το Ισραήλ, το οποίο ανησυχεί για τον κίνδυνο μεταφοράς όπλων εντός της Γάζας αλλά και μεταφοράς Ισραηλινών ομήρων εκτός της Γάζας· σημειωτέον, η Αίγυπτος φαίνεται να μην αποδέχεται οποιαδήποτε συμφωνία δεν καθιστά τους Παλαιστινίους υπευθύνους στην άλλη πλευρά των κοινών τους συνόρων. Επιπλέον, μετά το μακελειό της 7ης Οκτωβρίου η ισραηλινή κυβέρνηση έχει λάβει την απόφαση ιδανικά να ξεμπερδέψει μια και καλή με τους φονταμενταλιστές στην αυλή της, κατά τα φαινόμενα, θυσιάζοντας ακόμη και Ισραηλινούς πολίτες οι οποίοι εξακολουθούν να βρίσκονται όμηροι στα χέρια της Χαμάς. Πρωτίστως, το επιχείρημα που επικαλείται η ισραηλινή ηγεσία είναι ότι η χώρα δεν θα πρέπει να προσφέρει την παραμικρή ένδειξη αδυναμίας στους εξτρεμιστές, οι οποίοι εργαλειοποιούν άμαχους Ισραηλινούς πολίτες, γεγονός το οποίο θα μπορούσαν να επαναλάβουν στο μέλλον. Κατά μία άποψη, ουδείς μάλιστα είναι σε θέση να γνωρίζει με βεβαιότητα κατά πόσον η έστω ρητορική πίεση του προέδρου Μπάιντεν στο Τελ Αβίβ θα υπήρχε με αυτά τα χαρακτηριστικά, αν δεν υπήρχαν στον ορίζοντα οι προεδρικές εκλογές και οι διαδηλώσεις για τη Γάζα στα αμερικανικά πανεπιστήμια. Το βέβαιο είναι ότι δύο μήνες πριν από την εκλογική αναμέτρηση στις ΗΠΑ, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει ολοένα και περισσότερους λόγους να τηρεί στάση αναμονής, με την προσδοκία ότι μια δεύτερη θητεία Τραμπ θα έδινε ακόμη μεγαλύτερο χώρο στην ισραηλινή κυβέρνηση να συνεχίσει το σφυροκόπημα στη Χαμάς και να κλιμακώσει τη στάση του απέναντι στην απειλή της Χεζμπολάχ και τελικά του Ιράν. Oμως αυτό θα σημαίνει εξάλειψη των τελευταίων ελπίδων για την επιβίωση των Ισραηλινών ομήρων, επέκταση της ανθρωπιστικής καταστροφής στη Γάζα και εκτόξευση του ρίσκου για έναν περιφερειακό πόλεμο στην περιοχή· τα «αγκάθια» στο αφήγημα Νετανιάχου που προκαλούν αντιδράσεις εντός και εκτός Ισραήλ.
Ως προς τη Χαμάς, οι θηριωδίες τις οποίες διέπραξε την 7η Οκτωβρίου σε ισραηλινό έδαφος φαίνεται πως της γυρίζουν πια μπούμερανγκ: «Υπάρχει μια πολύ έντονη αντίθεση ανάμεσα σε αυτό που ήλπιζε να πετύχει η Χαμάς όταν σχεδίαζε και ξεκίνησε την επιχείρηση της 7ης Οκτωβρίου και σε αυτό που επιδιώκει τώρα, δηλαδή μια μόνιμη κατάπαυση του πυρός και την πλήρη απομάκρυνση των ισραηλινών δυνάμεων από ολόκληρη τη Λωρίδα της Γάζας. Η τραγική ειρωνεία, με άλλα λόγια, είναι ότι η Χαμάς αγωνίζεται τώρα για να επιστρέψει εκεί όπου βρίσκονταν τα πράγματα στις 6 Οκτωβρίου – χωρίς φυσικά να αναιρεί κανείς την έντονη ισραηλινή πολιορκία υπό την οποία ζούσε η Γάζα από το 2007», τονίζει στην «Κ» ο Γιαζίντ Σάγιγκ. Η αλήθεια είναι ότι μετά 11 μήνες βομβαρδισμών και εκτοπισμών, οι οποίοι εδραιώνουν εκ νέου την ισραηλινή παρουσία στη Γάζα, δεν είναι εύκολα διακριτό τι ακριβώς έχει αποκομίσει η Χαμάς για τον παλαιστινιακό πληθυσμό· πέρα από τη δαιμονοποίηση του Ισραήλ στα μάτια της παγκόσμιας κοινής γνώμης και το «πάγωμα» της προσέγγισης του Τελ Αβίβ με τη Σαουδική Αραβία.
Ιράν και Χεζμπολάχ
Οσο για το Ιράν; «Από τις πρώτες ημέρες του πολέμου στη Γάζα φάνηκε πως ούτε το Ιράν ούτε η Χεζμπολάχ ήθελαν έναν ευρείας κλίμακας πόλεμο με το Ισραήλ. Αυτό δεν έχει αλλάξει. Εάν ξεσπάσει ένας μεγάλος πόλεμος, αυτό θα γίνει με απόφαση και πρωτοβουλία του Ισραήλ. Για την ώρα εξυπηρετεί τον Νετανιάχου περισσότερο να διατηρεί την απειλή του πολέμου ως μοχλό πίεσης παρά να τον προκαλέσει», σχολιάζει ο Σάγιγκ, έναν μήνα μετά την προειδοποίηση της Τεχεράνης για αντίποινα στο Ισραήλ με αφορμή τη δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια.
