Kathimerini.gr
Η Ελλάδα είναι μία από τις επτά χώρες της Ε.Ε. όπου θα δημιουργηθούν τα πρώτα εργοστάσια τεχνητής νοημοσύνης με κοινοτική και εθνική χρηματοδότηση. Μετά την ευρωπαϊκή έγκριση, η έναρξη των εργασιών για τη δημιουργία του «Pharos» αναμένεται τον Μάρτιο του 2025, με διάρκεια 36 μηνών και προϋπολογισμό 30 εκατομμυρίων ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Ενωση, μέσω του EuroHPC JU, θα χρηματοδοτήσει το 50%.
Οπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, «ο “Pharos” θα λειτουργήσει καταλυτικά ως κόμβος για την τεχνητή νοημοσύνη, προωθώντας την τεχνολογική πρόοδο στους τομείς της υγείας, της βιωσιμότητας του περιβάλλοντος, και ιδιαίτερα του πολιτισμού και της γλώσσας».
Θα παρέχει ένα ολοκληρωμένο οικοσύστημα για την ανάπτυξη και υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης με την υποστήριξη του υπερυπολογιστή «DAEDALUS», ο οποίος θα ανήκει στο top500 υπολογιστών του κόσμου, όσον αφορά στην υπολογιστική του ισχύ.
Ο υπερυπολογιστής θα δημιουργηθεί έως το φθινόπωρο του 2025 στο Τεχνολογικό Πάρκο του Λαυρίου. Εκεί αναμένεται να δημιουργηθεί και το εργοστάσιο Τεχνητής Νοημοσύνης, χωρίς ωστόσο να έχει «κλειδώσει» ακόμα η περιοχή. Η πρόταση για τη δημιουργία εργοστασίου Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ελλάδα υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις αρχές Νοεμβρίου και σήμερα έγινε γνωστό ότι θα ανήκει στην αρχική επτάδα. Οι έξι άλλες χώρες είναι: Γερμανία, Ισπανία, Σουηδία, Ιταλία, Φινλανδία και Λουξεμβούργο.
Στρατηγική και στόχοι
Σύμφωνα με την ελληνική πρόταση, συντονιστής είναι το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Ερευνας (ΕΔΥΤΕ Α.Ε.), ενώ η κοινοπραξία του έργου περιλαμβάνει σημαντικούς ερευνητικούς και ακαδημαϊκούς φορείς, όπως το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», το ΕΜΠ και το Πανεπιστήμιο Πειραιώς, καθώς και άλλες μονάδες που θα υποστηρίξουν την εφαρμογή καινοτόμων λύσεων.
Ο «Pharos» εστιάζει στη δημιουργία ενός αυτόνομου εργοστασίου ΑΙ που θα παρέχει εξειδικευμένες υπηρεσίες σε νεοφυείς επιχειρήσεις, μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), ερευνητές και επιστήμονες.
Κεντρικός στόχος είναι ο «εκδημοκρατισμός της ΤΝ», δίνοντας σε όλες τις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους, πρόσβαση σε προηγμένες τεχνολογίες, εργαλεία και δεδομένα.
Θα προσφέρει πλατφόρμες υπολογιστικών πόρων υψηλής απόδοσης και υποστήριξη στην ανάπτυξη νέων εφαρμογών ΑΙ, με ιδιαίτερη έμφαση στους τομείς της υγείας, του πολιτισμού και της γλώσσας, καθώς και της αειφορίας.
Το έργο θα αναπτύξει ανοιχτά σύνολα δεδομένων, όπως ανώνυμα δεδομένα υγείας για την ενίσχυση της υγειονομικής περίθαλψης, λύσεις ΑΙ για τη διατήρηση και την προώθηση της ελληνικής γλώσσας και πολιτιστικής κληρονομιάς και εφαρμογές για τη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Ο «Pharos» θα είναι ανοικτός για όλους τους κλάδους της οικονομίας και της έρευνας. Ωστόσο, ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί στους παρακάτω τομείς:
Υγεία:
- Ανάπτυξη ανώνυμων και έτοιμων για ΤΝ συνόλων δεδομένων υγείας (π.χ. ηλεκτρονικά αρχεία υγείας).
- Βελτίωση υγειονομικής περίθαλψης με προγνωστικές αναλύσεις για χρόνιες ασθένειες και εξατομικευμένη φροντίδα.
- Σημαντικό το υπό διαμόρφωση νομοθετικό πλαίσιο του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Πολιτισμός και γλώσσα:
- Ψηφιοποίηση, διατήρηση και προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και της ελληνικής γλώσσας μέσω ΤΝ.
- Δημιουργία χώρου δεδομένων για την ελληνική γλώσσα και πολιτισμό, ενίσχυση διεθνών δεσμών και καινοτομία στους τομείς των μέσων ενημέρωσης, τεχνών και εκπαίδευσης.
- Ανάπτυξη ανοιχτού ελληνικού Large Language Model (LLM) με ελληνικά δεδομένα.
Αειφορία (ενέργεια, περιβάλλον, κλίμα):
- Αντιμετώπιση κλιματικής αλλαγής και ενεργειακών απαιτήσεων με λύσεις ΤΝ στη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
- Υποστήριξη φιλόδοξων περιβαλλοντικών στόχων και μείωση του αποτυπώματος άνθρακα.
Ανάλυση μέσω Δαίδαλου δορυφορικών δεδομένων από το Εθνικό Δορυφορικό πρόγραμμα.
Στρατηγικές υπηρεσίες:
- Παροχή υπηρεσιών one-stop-shop, που περιλαμβάνουν κατάρτιση και συμβουλευτική.
- Δημιουργία συνεργασιών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Δέσμευση για πρωτοπορία στον τομέα της ΤΝ:
- Ευθυγράμμιση με στρατηγικούς στόχους του EuroHPC.
- Συνεισφορά στην καινοτομία, βιωσιμότητα και ψηφιακή κυριαρχία στην Ευρώπη.
Η… πτήση του Δαίδαλου
Κεντρικό στοιχείο του έργου είναι ο υπερυπολογιστής DAEDALUS, που αναμένεται να βρίσκεται στην παγκόσμια λίστα top500 το 2025.
Με εξοπλισμό υψηλών επιδόσεων, όπως οι superchips NVIDIA GraceHopper, και λύσεις υγρής ψύξης, ο υπερυπολογιστής θα παρέχει υπολογιστική ισχύ για την εκτέλεση απαιτητικών εφαρμογών ΑΙ και Μηχανικής Μάθησης.
Η διασύνδεση με το RE-Cloud του ΕΔΥΤΕ θα επιτρέπει την απρόσκοπτη κοινή χρήση δεδομένων και υπολογιστικών πόρων με άλλες ευρωπαϊκές υποδομές, ενισχύοντας τη συνεργασία σε όλη την Ε.Ε.
Ο στόχος του «Pharos»
Σύμφωνα με την ελληνική πρόταση, ο κύριος στόχος είναι η ενίσχυση της ικανότητας της Ελλάδας για καινοτομία και παραγωγικότητα και η αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικονομικών προκλήσεων μέσω της χρήσης τεχνολογιών Τεχνητής Νοημοσύνης με υπεύθυνο τρόπο.
Η πρόταση προσθέτει ότι το Ελληνικό Εργοστάσιο Τεχνητής Νοημοσύνης στοχεύει να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ της ακαδημαϊκής έρευνας, των αναγκών της βιομηχανίας και της δημόσιας πολιτικής, διασφαλίζοντας ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος της μελλοντικής ανάπτυξης της Ελλάδας.
Στους στόχους βρίσκεται επίσης η προσέλκυση ταλέντων, με τη «δημιουργία εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού ΤΝ μέσω κατάρτισης και ακαδημαϊκών συνεργασιών».
