Kathimerini.gr
Σε μια περίοδο που οι Ηνωμένες Πολιτείες βιώνουν ένα βαθύ κοινωνικό διχασμό, υπάρχουν κάποιοι κόμβοι καινοτομίας που παράγουν εκθετικά τη μελλοντική γνώση, αγνοώντας σε μεγάλο βαθμό τα όσα συμβαίνουν έξω από τον πανεπιστημιακό χώρο. Μια τέτοια «φούσκα» θα μπορούσε να πει κανείς πως είναι η Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Κολούμπια, που έχει συγκεντρώσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια επενδύοντας στην έρευνα των εφαρμογών της τεχνητής νοημοσύνης.
Ο κοσμήτορας της σχολής, ο Ταϊβανοαμερικανός Σιχ Φου Τσανγκ, ηγείται αυτής της προσπάθειας, συνδέοντας εν πολλοίς τις 17 διαφορετικές σχολές του ιδρύματος στην προσπάθεια ενσωμάτωσης εφαρμογών της τεχνητής νοημοσύνης σε πεδία που πριν από λίγα χρόνια θα φαίνονταν αδύνατα. Ο Σιχ Φου Τσανγκ βρέθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στην Αθήνα, καλεσμένος του Athens Columbia Global Center, όπου μίλησε για τις προκλήσεις αλλά και τις δυνατότητες των νέων εφαρμογών. Στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» επεσήμανε πως το μεγάλο στοίχημα για την ανθρωπότητα αφορά στο πάντρεμα του φυσικού κόσμου με αυτόν των εφαρμογών, ώστε να διατηρηθεί η ισορροπία των συστημάτων.
– Πώς εργάζεστε στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια για τη μελέτη της τεχνητής νοημοσύνης;
– Είναι ένας στρατηγικός τομέας για ολόκληρο το πανεπιστήμιο. Τα τελευταία δύο χρόνια εντοπίσαμε τρεις τομείς για να εμβαθύνουμε την έρευνα: την τεχνητή νοημοσύνη, το κλίμα και την ψυχική υγεία. Πρόκειται για τρεις πολύ βασικούς τομείς. Το πανεπιστήμιο έχει 17 σχολές και προσπαθεί συλλογικά να τους ερευνήσει καθώς είναι αλληλένδετοι.
– Τα πρώτα δύο μου ακούγονται προφανή, αλλά πώς προέκυψε το ζήτημα της ψυχικής υγείας;
– Στη διάρκεια της πανδημίας όλοι συνειδητοποιήσαμε πως η ζωή μας, η δουλειά μας, το εκπαιδευτικό σύστημα άλλαξαν. Κι αυτό έχει αντανάκλαση στη συναισθηματική μας υγεία και στην ευεξία. Και η κοινωνία εξελίσσεται: από τον φυσικό κόσμο, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στην τεχνητή νοημοσύνη. Ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν, συνεργάζονται στον χώρο εργασίας ή στον κοινωνικό τους κύκλο αλλάζει. Και αυτό επηρεάζει την ψυχοσωματική μας κατάσταση. Επίσης, ο πληθυσμός της γης γερνάει. Καταλαβαίνουμε περισσότερα για το τι σημαίνει ο νευροεκφυλισμός, ή απώλεια μνήμης. Ακόμη και η απώλεια κινητικότητας σχετίζεται με τη νευρική μας ικανότητα. Αρα, όταν λέω ψυχική υγεία, αυτή συνδέεται τόσο με τη νευρογνωστική ικανότητα, όσο και με την ψυχολογική συναισθηματική σύνδεση μεταξύ των ανθρώπων.
– Σε σχέση με την κλιματική αλλαγή; Πώς θα αξιοποιήσετε τα εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης;
– Οι εφαρμογές της βελτιώνουν την ικανότητα μιας μακροπρόθεσμης πρόβλεψης. Αυτήν τη στιγμή βιώνουμε ακραία καιρικά φαινόμενα όπως ξηρασία, πλημμύρες, ζέστη, τυφώνες. Η ικανότητά μας να μπορούμε να προβλέψουμε αυτού του είδους τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι εξαιρετικά σημαντική. Σήμερα το δελτίο καιρού στο έξυπνο τηλέφωνό σας πιθανότατα μπορεί να προβλέψει τον καιρό της επόμενης εβδομάδας όσον αφορά τη θερμοκρασία και τις βροχοπτώσεις. Αλλά είναι πολύ δύσκολο να προβλέψεις πέρα από αυτόν τον ορίζοντα, για ένα μήνα αργότερα, ή τρεις μήνες μετά. Ποια θα είναι η προβλεπόμενη βροχόπτωση, υγρασία και τα ακραία καιρικά φαινόμενα την επόμενη σεζόν. Ετσι, στο πανεπιστήμιο ξεκινήσαμε το κέντρο που ονομάζεται LEAP (Learning the Earthwith AI and Physics). H ιδέα είναι να συνδυαστεί η τεχνητή νοημοσύνη και η επιστήμη δεδομένων με πληροφορίες από δορυφόρους, υποβρύχια, από τη δασοκομία, από την ατμόσφαιρα. Εάν έχουμε δεδομένα αισθητήρων από διαφορετικές τοποθεσίες, τότε θα είμαστε σε θέση να προβλέψουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια τη μακροπρόθεσμη κλιματική συνθήκη.
– Οι καταστροφικές πυρκαγιές στο Λος Αντζελες θα μπορούσαν να είχαν προβλεφθεί;
– Μία σεζόν πριν ή αρκετούς μήνες πριν. Θα μπορούμε να προβλέψουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια την κατάσταση της υγρασίας, την κατάσταση του ανέμου. Και μετά να ορίσουμε την απαιτούμενη ποσότητα νερού στις δεξαμενές. Αλλά και οι κάτοικοι, η πολιτεία και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση να προετοιμάσουν τους πόρους τους πιο νωρίς.
– Τα μοντέλα της τεχνητής νοημοσύνης έχουν προοδεύσει εκθετικά μέσα σε πολύ λίγα χρόνια. Καταλαβαίνω ότι η ίδια η εμπειρία της εκπαίδευσης έχει αλλάξει δραστικά. Εσείς πώς εμποδίζετε τους φοιτητές σας από να λύνουν τις ασκήσεις τους χρησιμοποιώντας τα εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης;
– Ολοι ανησυχούν για αυτό. Και ιδιαίτερα οι συνάδελφοί μας στις ανθρωπιστικές επιστήμες αλλά κι εμείς στους μηχανικούς. Εάν ζητήσεις από τους φοιτητές να φτιάξουν κώδικα στο σπίτι, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να το κάνει πλέον άψογα. Εμείς το έχουμε συζητήσει διεξοδικά και το ξεκαθαρίζουμε εξαρχής στην αρχή του εξαμήνου. Εάν επιτραπεί η χρήση της, οι φοιτητές οφείλουν να κάνουν παραπομπές και να αναφέρονται στη χρήση της.
– Θεωρείτε ότι τα βασικά, τα θεμελιώδη της εκπαίδευσης αλλάζουν πλέον με την έλευση της τεχνητής νοημοσύνης;
– Οχι, τα θεμελιώδη δεν αλλάζουν, όμως συγκεκριμένες δεξιότητες προσαρμόζονται με την πάροδο του χρόνου. Εγώ είμαι ηλεκτρολόγος μηχανικός και ο τρόπος που μαθαίνουμε την πληροφορική έχει αλλάξει τα τελευταία 30 ή 40 χρόνια. Το περιεχόμενο των μαθημάτων και οι δεξιότητες έχουν αλλάξει δραματικά. Ομως η θεμελιώδης ικανότητα ανάλυσης, η ικανότητα κριτικής σκέψης, η ικανότητα επικοινωνίας μένουν ίδια. Ζητάμε από τους φοιτητές των πολυτεχνικών σχολών να ασχοληθούν με τα μαθήματα των ανθρωπιστικών επιστημών, την ιστορία, να μάθουν να μιλάνε σωστά. Αυτά όλα στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης γίνονται ακόμη πιο σημαντικά.
– Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που φέρνει η τεχνητή νοημοσύνη;
– Νομίζω η απώλεια θέσεων εργασίας είναι η μεγαλύτερη πρόκληση, σωστά; Για παράδειγμα, ο διευθύνων σύμβουλος της Google είπε πρόσφατα πως το 25% του κώδικα λογισμικού μπορεί να γραφτεί πλέον από την τεχνητή νοημοσύνη. Ο κώδικας λοιπόν γράφεται από τους υπολογιστές, όμως ελέγχεται από τον άνθρωπο. Αρα εδώ ο κίνδυνος υπάρχει για τους προγραμματιστές εισαγωγικού επιπέδου. Η δουλειά τους όμως θα αντικατασταθεί από άλλους με περισσότερα προσόντα, που θα ελέγχουν την ορθότητα, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα ενός προγράμματος. Αυτά θα είναι πολύ πιο σημαντικά.
– Ναι, ωστόσο τι θα γίνει με το μέρος του πληθυσμού που δεν έχει τις εξειδικευμένες γνώσεις για να ανταγωνιστεί στο νέο περιβάλλον;
– Πρέπει να είμαστε σε θέση να προσαρμοστούμε και να στρέψουμε το εργατικό δυναμικό σε νέους τομείς. Χρειαζόμαστε δηλαδή περισσότερους ανθρώπους που θα μπορούν να σκεφτούν και να διαχειριστούν την ανάπτυξη ενός προγράμματος τεχνητής νοημοσύνης. Δεν αναφέρομαι σε προγραμματιστές εισαγωγικού επιπέδου. Αλλά σε ανθρώπους που να μπορούν να χρησιμοποιούν αυτά τα συστήματα, να αναπτύξουν υπεύθυνες εφαρμογές και να παρέχουν σωστή κρίση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Αυτό το είδος δεξιοτήτων είναι ακόμη πιο σημαντικό σήμερα και για αυτό διδάσκουμε στους μαθητές μας όχι μόνο προγραμματισμό, αλλά και πώς να χρησιμοποιούν τα συστήματα που να είναι αποτελεσματικά και ασφαλή. Προφανώς ορισμένες θέσεις εργασίας στη λογιστική, στη συλλογή δεδομένων ακόμη και σε μια δικηγορική εταιρεία θα αντικατασταθούν, αλλά θα αναπληρωθούν από περισσότερες θέσεις στην ανάπτυξη συστημάτων κριτικής σκέψης.
– Μετά τις πρόσφατες εξελίξεις και την απόφαση των εταιρειών που ελέγχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να απαλλαγούν από τους ελέγχους δεδομένων, δεν θεωρείτε ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για τη σωστή πληροφόρηση και την αξιοπιστία της πληροφορίας;
– Θεωρώ πως υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι ελέγχου των πληροφοριών. Ενας προφανής είναι η πρόσληψη των επαγγελματιών fact checkers. Ωστόσο υπάρχουν κι άλλοι: Εάν μια διαδικτυακή κοινότητα θεωρεί πως κάτι είναι αμφιλεγόμενο, ίσως όχι αξιόπιστο, όλοι μπορούν να συνεισφέρουν στον εντοπισμό του λάθους, στην παροχή εναλλακτικών πηγών, στην κοινή χρήση πηγών που παρέχουν πιο αυθεντικές και αξιόπιστες πληροφορίες.
– Ωστόσο οι άνθρωποι κινούνται διαδικτυακά κυρίως μέσα στις δικές τους «φούσκες», στις δικές τους κοινότητες. Μερικές φορές δεν υπάρχει καμία παρέμβαση μέσα σε μια κοινότητα όπου όλοι θα πιστέψουν για παράδειγμα το ίδιο ψέμα.
– Ορισμένες από τις πλατφόρμες έχουν εισαγάγει τις λεγόμενες «σημειώσεις κοινότητας». Αν βέβαια εκεί γράφουν μόνο όσοι ανήκουν σε μια συγκεκριμένη «φούσκα» τότε κανείς δεν θα διαβάσει την αντίθετη άποψη. Πώς λοιπόν μπορείς να συνδέσεις άτομα με διαφορετική οπτική; Που να μπορούν να μοιραστούν μια διαφορετική γνώμη με παραπομπές σε πηγές και άλλες επεξηγήσεις ώστε οι χρήστες να μπορούν να συγκρίνουν διαφορετικές απόψεις; Η άποψή μου είναι πως, όταν δεν υπάρχει κάποιος επαγγελματικός ελεγκτικός μηχανισμός, η ίδια η κοινότητα θα μπορούσε να παίξει αυτόν τον ρόλο. Οπότε πρέπει να σχεδιάσουμε την πλατφόρμα, ακόμη και τα εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης για να βοηθήσει και σε αυτό το πεδίο. Ωστε να συνδέει αυτομάτως διαφορετικές αναρτήσεις και παραπομπές σε αυτό που απλώνεται ως «άποψη» σε μια συγκεκριμένη κοινότητα από ένα άλλο, μη ομοιογενές σώμα και να το παρουσιάζει μπροστά στο ακροατήριο.
– Δηλαδή πιστεύετε πως η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να δώσει λύση σε αυτό το ζήτημα;
– Ναι, πιστεύω ότι μπορεί να προσφέρει αυτή την υπηρεσία αντί για ανθρώπινο έλεγχο που μπορεί να υπόκειται σε μεροληψία ή σε κάποια συγκεκριμένη ιδεολογία.
– Εκεί βέβαια θα μπορούσε κανείς να αντιτάξει πως και η εφαρμογή που έχει δημιουργηθεί από ανθρώπους, μπορεί να κουβαλάει τη δική της μεροληψία, δηλαδή μπορεί να καταλήξουμε σε ένα φαύλο κύκλο. Κλείνοντας, βλέπετε διαφορές συμπεριφοράς στις νεότερες γενιές στο πεδίο της εκπαίδευσης;
– Βεβαίως. Θαυμάζω την ικανότητα των Μιλένιαλς και της γενιάς Ζ να προσαρμόζονται, να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα και να υιοθετούν εύκολα τα νέα εργαλεία. Αλλά νομίζω έχουμε την ευθύνη να υπενθυμίσουμε στη νέα γενιά πως είναι σημαντικό να συνδεθείς με τον φυσικό κόσμο. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουν πως η τεχνητή νοημοσύνη θα υπάρχει στις φορητές συσκευές μας, θα παρακολουθεί την υγεία μας, θα παραδίδει τα πακέτα μας, θα κρατάει τις ιατρικές σημειώσεις ώστε να μας προσφέρει περισσότερο χρόνο συζήτησης με τον γιατρό. Ομως η σωματική επαφή, η ανθρώπινη σύνδεση, το ψυχολογικό συναίσθημα είναι η πεμπτουσία της ανθρώπινης ύπαρξης. Και με ενθαρρύνει πραγματικά το γεγονός ότι τα τελευταία δύο χρόνια βλέπω την τάση των φοιτητών να κατευθύνονται σε πεδία όπως η μηχανολογία, η ρομποτική αεροδιαστημική, η ενέργεια, η επιστήμη των υλικών. Συνειδητοποιούν ότι είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τη φυσική γνώση, την ιατρική, την ψυχολογία, την ανθρώπινη σύνδεση. Αυτό δεν σημαίνει πως η πληροφορική εξασθενεί. Αλλά υπάρχουν πλέον άλλοι κλάδοι που τραβούν το ενδιαφέρον των φοιτητών.
