Kathimerini.gr
Φράνσις Φουκουγιάμα
Η παρούσα γενιά εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης απειλεί με δύο τρόπους τη δημοκρατία. Πρώτον, με την αποσάθρωση των βεβαιοτήτων μας για την αξιοπιστία των πληροφοριών που λαμβάνουμε. Η μέθοδος του deep fake, που αξιοποιεί πολλά μέσα για να προωθήσει ψευδείς πληροφορίες, καθιστά δυσχερή την αξιολόγηση όσων βλέπουμε στο Ιντερνετ. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν σήμερα τεχνολογικά μέσα πιστοποίησης γνησιότητας που χρησιμοποιούν και αυτά την τεχνητή νοημοσύνη και είναι ικανά να εντοπίσουν την προέλευση και τη γνησιότητα ψηφιακών δημιουργιών.
Η λύση δεν είναι να απαγορεύσουμε την τεχνολογία, αλλά να την αξιοποιήσουμε για έλεγχο και πιστοποίηση.
Οι ρυθμιστικές αρχές οφείλουν να κινηθούν γρήγορα για να προφτάσουν την τεχνολογική πρόοδο. Μόλις ριζώσει η αμφιβολία, θα πρέπει το κοινό να αποκτήσει πρόσβαση σε τεχνολογία πιστοποίησης γνησιότητας. Η λύση δεν είναι να απαγορεύσουμε την τεχνολογία, αλλά να την αξιοποιήσουμε για έλεγχο και πιστοποίηση.
Η δεύτερη πρόκληση αφορά την εντατικοποίηση φαινομένων που είχαν ήδη παρατηρηθεί. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποδείχθηκαν αποτελεσματικά στη χειραγώγηση του κοινού μέσω στοχευμένης διαφήμισης. Με την AI, η στόχευση αυτή κατέστη πιο έξυπνη και προσαρμοστική. Οταν οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι είναι στόχοι διαφήμισης, το λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης αλλάζει αυτόματα τη μέθοδο χειραγώγησης, δυσχεραίνοντας τον εντοπισμό του. Το έχω παρατηρήσει στο Twitter, όπου η κάλυψη του πολέμου στην Ουκρανία μετατοπίστηκε αδιόρατα μετά την εξαγορά της πλατφόρμας από τον Ελον Μασκ. Η εφαρμογή δεν εμφανίζει πια τόσο όγκο περιεχομένου υπέρ της Ουκρανίας και έχει γίνει ανεπαίσθητα πιο φιλική προς τη Ρωσία. Η ύπουλη αυτή χειραγώγηση μπορεί να έχει συνέπειες εάν συνεχίζεται στο διηνεκές και λειτουργεί αθροιστικά στις συνειδήσεις των πολιτών.
Πάνω στο θέμα του απολυταρχικού ελέγχου, όπως αυτός ασκείται μέσω της τεχνολογίας στην Κίνα, το σύστημα «κοινωνικών πιστώσεων» αποτελεί νέα κλιμάκωση στην καθολική παρακολούθηση των πολιτών. Η παρακολούθηση αυτή καθίσταται δυνατή χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη και την ικανότητά της να αναλύει τεράστιο όγκο δεδομένων σε ελάχιστο χρόνο.
Χάρη στην ενσωμάτωση της επιτήρησης για την COVID-19 και στο συνολικό δίκτυο παρακολούθησης στην Κίνα, το καθεστώς έχει τώρα πλήρη εικόνα της γεωγραφικής θέσης κάθε πολίτη, των κοινωνικών του συναναστροφών και των συζητήσεών του. Παρότι, όμως, τα εργαλεία αυτά είναι ισχυρά, δεν οδήγησαν στα επιθυμητά αποτελέσματα, όπως φάνηκε και από τις αντιδράσεις των Κινέζων στα μέτρα κατά της πανδημίας.
Οσοι προβλέπουν ότι τα τεχνολογικά αυτά μέσα θα πλήξουν τη δημοκρατία, πρέπει να θυμηθούν ότι πολλές φορές η τεχνολογία είναι αυτή που θα μας επιτρέψει να αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους του ψηφιακού κόσμου.
Ο κ. Φράνσις Φουκουγιάμα είναι συγγραφέας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ.
