Της Μάρως Βασιλειάδου
Από καταπράσινα, αλλόκοτα δάση που περπατούν, μέχρι ανθρώπινα πρόσωπα με ορθάνοιχτα μάτια και ιδιότροποι χαρακτήρες ζώων, η τέχνη σε στυλ Ghibli έχει διαχρονική γοητεία.
Το φημισμένο ιαπωνικό στούντιο κινουμένων σχεδίων, που ιδρύθηκε το 1985 από τους animators και σκηνοθέτες Χαγιάο Μιγιαζάκι και Tακαχάτα Ισάο, είναι γνωστό για την υψηλή ποιότητα του σχεδίου και των καλλιτεχνικών δημιουργιών του. Ταινίες μεγάλου μήκους που βγήκαν από το Studio Ghibli, όπως το «Ταξίδι στη Χώρα των Θαυμάτων» και το «Κινούμενο κάστρο», έχουν τιμηθεί με σημαντικά κινηματογραφικά βραβεία και επηρέασαν πλήθος εταιρειών παραγωγής κινουμένων σχεδίων. Για αυτό οι αμέτρητοι ανά τον κόσμο θαυμαστές του σχεδιαστικού ύφους Ghibli χάρηκαν όταν μια νέα έκδοση του ChatGPT τούς επέτρεψε να «γκιμπλι-ποιήσουν» δικές τους φωτογραφίες μετατρέποντας την πραγματική τους ζωή σε μορφές των δημοφιλών ταινιών anime.
Η αρχή έγινε από ένα Γερμανό χρήστη της πλατφόρμας που ανέβασε μια φωτογραφία της τρίχρονης γάτας του, Μάλι, και το ChatGPT τη μετέτρεψε σε έναν από τους εξαιρετικά ζωγραφισμένους χαρακτήρες αιλουροειδών που φιλοξενούνται στις ταινίες του Μιγιαζάκι. Ακολούθησαν πλήθος άλλοι χρήστες, με αποκορύφωμα την κυβέρνηση Τραμπ που ενστερνίστηκε τη νέα τάση χρησιμοποιώντας τον επίσημο λογαριασμό του Λευκού Οίκου για να δημοσιεύσει, σε στυλ Ghibli, την εικόνα μιας γυναίκας από τη Δομινικανή Δημοκρατία που έκλαιγε επειδή συνελήφθη από πράκτορες μετανάστευσης των ΗΠΑ, προκαλώντας αντιδράσεις. Τις τελευταίες ημέρες, η νέα τάση πλημμύρισε και τα ελληνικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πολλοί από τους λάτρεις του ιαπωνικού στούντιο, κυρίως καλλιτέχνες, εξανέστησαν με αυτή τη χρήση του εργαλείου τεχνητής νοημοσύνης που εκμεταλλεύεται τα καλλιτεχνικά έργα άλλων και ίσως τα μετατρέπει σε εργαλεία προπαγάνδας στα χέρια επιτήδειων. Το στούντιο από το Τόκιο δεν έχει κάνει προς το παρόν δηλώσεις, ούτε τοποθετήθηκε πάνω σε θέματα ηθικής τάξης και πνευματικών δικαιωμάτων ως προς την εκπαίδευση της τεχνητής νοημοσύνης από καλλιτεχνικά έργα χωρίς αδειοδότηση.
Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος της OpenAI (στην οποία ανήκει το ChatGPT) δήλωσε ότι έχει φροντίσει ώστε να μην ενεργοποιείται η τεχνητή νοημοσύνη όταν ένας χρήστης επιχειρεί να δημιουργήσει εικόνα στο ύφος ενός ζώντος καλλιτέχνη, αλλά αυτό δεν μπορεί να ισχύει και για το ύφος μιας εταιρείας παραγωγής. Ο ιδιοφυής Μιγιαζάκι, που πλέον βαδίζει στην ένατη δεκαετία της ζωής του, δεν έχει πάρει θέση στο θέμα έως τώρα. Ωστόσο, με τη γνωστή τελειοθηρία του –είναι γνωστός για τον σχεδιασμό animation με το χέρι και την πολύ προσωπική αφήγηση– έχει εκφράσει από νωρίς τις αμφιβολίες του για τον ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης στην τέχνη.
Καθώς οι χρήστες δημοσίευσαν τις α λα Ghibli εικόνες τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα προηγούμενα σχόλια του Μιγιαζάκι για τα κινούμενα σχέδια AI άρχισαν να επανεμφανίζονται. Οταν προσκλήθηκε σε μια επίδειξη τεχνητής νοημοσύνης το 2016, είπε ότι ήταν «εντελώς αηδιασμένος» από το θέαμα. Διηγήθηκε μάλιστα την ιστορία ενός φίλου του με σοβαρή αναπηρία στο χέρι του. «Οι δύσκαμπτοι μύες δεν του επιτρέπουν να αγγίξει ούτε το χέρι μου. Οποιος δημιουργεί υλικό χωρίς να γνωρίζει τον ανθρώπινο πόνο, είναι απαράδεκτος», είχε πει τότε.
