Γράφει ο Γιάννης Σουλιώτης
Ποιες οµάδες συγκροτούν το αντιεμβολιαστικό κίνημα στην Ελλάδα; Συνιστούν ή όχι απειλή για την εσωτερική ασφάλεια στη χώρα; Πώς η Ακροδεξιά επιχειρεί να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά την πανδημία και υπό ποιες προϋποθέσεις ο «αντικυβερνητικός εξτρεμισμός» που παρατηρείται τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε διεθνές επίπεδο μπορεί να επηρεάσει τις εξελίξεις;
Απαντήσεις στα παραπάνω καίρια ερωτήματα δίνει πρόσφατη έκθεση των ελληνικών υπηρεσιών ασφαλείας για το αντιεμβολιαστικό κίνημα στην Ελλάδα, που τέθηκε υπόψη της «Κ». Στα κεντρικά συμπεράσματα της έκθεσης αναφέρεται ότι οι συγκεντρώσεις κατά του υποχρεωτικού εμβολιασμού δεν απέκτησαν μέχρι σήμερα τα χαρακτηριστικά ενός μαζικού κινήματος αντίστοιχου με εκείνο των «Αγανακτισμένων» την περίοδο 2010-2011, παρά τις προσπάθειες που έγιναν αρχής γενομένης από τα μέσα Ιουλίου 2021 όταν άρχισαν να διοργανώνονται οι πρώτες μαζικές συγκεντρώσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Από τις ομάδες του ακροδεξιού χώρου έως τα «Μαγαζιά χωρίς Μπόλι» και από τους οπαδούς του Αρτέμη Σώρρα σε άτομα που… είδαν φως και μπήκαν
Οι αναλυτές των αρμοδίων υπηρεσιών εκτιμούν ότι το επίπεδο απειλής που συνιστά σήμερα το αντιεμβολιαστικό κίνημα για την εσωτερική ασφάλεια στη χώρα είναι χαμηλό. Δεν αποκλείουν ωστόσο το επόμενο διάστημα να ενισχυθεί εκ νέου και συνδέουν τις πιθανές εξελίξεις με την πορεία της πανδημίας και την ενίσχυση ή χαλάρωση των μέτρων, δίχως να παραβλέπουν άλλες παραμέτρους και αστάθμητους παράγοντες.
Παρατίθενται ενδεικτικά οι καταγγελίες για προνομιακή φροντίδα ασθενών με COVID-19 στα δημόσια νοσοκομεία, τον αντίκτυπο και το πλήθος των αναρτήσεων στα κοινωνικά δίκτυα σχετικά με τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων της μελέτης «Τσιόδρα – Λύτρα» κ.ά. Επισημαίνουν μάλιστα ότι δεν μπορεί να αποκλειστούν έκνομες ενέργειες ή συμβολικές δράσεις που θα στοχεύουν σε μέλη της κυβέρνησης και ιδίως όσων εμπλέκονται με τη διαχείριση της πανδημίας. Στο στόχαστρο των αντιεμβολιαστών κινδυνεύουν ακόμα να βρεθούν δημοσιογράφοι, εμβολιαστικά κέντρα καθώς και καταστήματα εστίασης που επιτρέπουν την είσοδο μόνο σε εμβολιασμένους.
Σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, οι διεργασίες για τη συγκρότηση ενός κινήματος με αντιεμβολιαστικό χαρακτήρα ξεκίνησαν αρχικά στο Διαδίκτυο και στη συνέχεια στις πλατείες των μεγάλων πόλεων της χώρας όπου άρχισαν τον Ιούλιο του 2021. Αφορμή υπήρξαν το 4ο κύμα της πανδημίας, οι κυβερνητικές αποφάσεις για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό και η συσσωρευμένη κόπωση των πολιτών λόγω των υγειονομικών περιορισμών. Καταγράφηκε, τότε, συσπείρωση ατόμων και ομάδων του ακροδεξιού χώρου, αρνητών και «ευκαιριακών» όπως χαρακτηρίζονται στην έκθεση σχηματισμών, όπως οι «Υποστηρικτές του άρθρου 120 του Συντάγματος», η ομάδα «Μαγαζιά χωρίς Μπόλι» που δημιουργήθηκε στο Facebook και οπαδών του Αρτέμη Σώρρα. Να επωφεληθούν της μαζικότητας των συγκεντρώσεων επιχείρησαν ο γιατρός Φαίδων Βόβολης, επικεφαλής του κινήματος «Ελεύθεροι Ξανά» καθώς επίσης και ομάδες του ακροδεξιού – εθνικιστικού χώρου, ενώ στην έκθεση γίνεται επίσης αναφορά σε άτομα και ομάδες με «φιλορωσικό προσανατολισμό» αλλά και συνδέσμους οργανωμένων οπαδών.
Στον «χάρτη» των ομάδων και σχηματισμών που πρωτοστάτησαν στις κινητοποιήσεις στην πρωτεύουσα συγκαταλέγονται ενδεικτικά οι «Ελληνες» του έγκλειστου για συμμετοχή στη Χρυσή Αυγή Ηλία Κασιδιάρη, το «Εθνικό Μέτωπο», η ομάδα «Propatria» κ.ά. Σε ό,τι αφορά αντίστοιχα τη Θεσσαλονίκη γίνεται αναφορά σε ομάδες όπως ο «Ιερός Λόχος 2012» και η νεοσυσταθείσα οργάνωση «Κίνημα» που χρησιμοποιεί ως σύνθημα τη φράση «Σήκω και Πολέμα».
Στην Πάτρα, κεντρικό ρόλο φέρεται να διαδραμάτισε, σύμφωνα με τις αναφορές των υπηρεσιών ασφαλείας, η ομάδα «Ενιαίο Παλλαϊκό Μέτωπο», με τον ιδρυτή της ναύαρχο εν αποστρατεία να ζητάει να συλληφθούν οι βουλευτές και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, απευθύνοντας ταυτόχρονα αίτημα στον Στρατό να στηρίξει μια κυβέρνηση που θα εκλεγεί από τον λαό. Σε διάφορες άλλες περιοχές εμφανίστηκαν υποστηρικτές της Χρυσής Αυγής, του Αρτέμη Σώρρα και οι λεγόμενοι «Θεματοφύλακες της Ιερής Δήλωσης του Αρθρου 120 του Συντάγματος», διαπιστώνουν τα στελέχη των υπηρεσιών ασφαλείας.
Την τρέχουσα περίοδο, επτά μήνες μετά τα μαζικά συλλαλητήρια στην πλατεία Συντάγματος και στον Λευκό Πύργο, το κίνημα βρίσκεται σε φάση αποκλιμάκωσης, ως αποτέλεσμα της «κόπωσης των αντιεμβολιαστών από τη συμμετοχή τους στις συγκεντρώσεις των προηγουμένων μηνών». Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, όπως το συλλαλητήριο της 5ης Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη και της 19ης Δεκεμβρίου στην Αθήνα, υπάρχουν υπόνοιες ότι υπήρξε μεταφορά διαδηλωτών προκειμένου να δημιουργηθεί εικόνα μαζικής συμμετοχής στην κινητοποίηση.
Οι «Θεματοφύλακες»
Την ίδια στιγμή, αξιολογείται ως ποιοτική αναβάθμιση η δράση των λεγόμενων «Θεματοφυλάκων», που με νομικές πρωτοβουλίες όπως είναι η κατάθεση ανυπόστατων μαζικών μηνύσεων διαταράσσουν την ομαλή λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, ενώ καταφέρονται κατά αστυνομικών, εκπαιδευτικών και εισαγγελέων.
Την 13η Δεκεμβρίου 2021 εξάλλου, με αφορμή την αρπαγή από μέλη της ομάδας του διευθυντή σχολείου στην Κατερίνη, ο οποίος ζητούσε από τους μαθητές να τηρούν τα υγειονομικά μέτρα, η Εισαγγελία Πρωτοδικών της Αθήνας διέταξε τη διενέργεια έρευνας.
Η εισαγγελέας ζήτησε να «ερευνηθεί αν η δράση των ομάδων αυτών έχει φτάσει και σε περιοχές της Αθήνας». Η διερεύνηση της υπόθεσης ανετέθη στην υποδιεύθυνση Κρατικής Ασφάλειας και παραμένει μέχρι σήμερα σε εξέλιξη, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι από την έως τώρα έρευνα δεν έχουν προκύψει επαρκή στοιχεία για την ποινική δίωξη των μελών της ομάδας για το αδίκημα της συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση.
Τρομάζει ο εξτρεμισμός
Δύο είναι τα σημεία της έκθεσης για το αντιεμβολιαστικό κίνημα στην Ελλάδα που χρήζουν προσοχής. Το πρώτο αφορά τον κίνδυνο οι κινητοποιήσεις κατά του υποχρεωτικού εμβολιασμού και των υπολοίπων υγειονομικών μέτρων να οδηγήσουν μερίδα της κοινωνίας στη ριζοσπαστικοποίηση και στον εξτρεμισμό. Τέτοια φαινόμενα έχουν καταγραφεί ενδεικτικά σε Ιταλία, Ολλανδία, Γαλλία, με αποκορύφωμα το σχέδιο δολοφονίας του πρωθυπουργού της Δρέσδης από ομάδα αντιεμβολιαστών, που σύμφωνα με τις τοπικές Αρχές «αποτελεί κίνδυνο για το κράτος και τα στελέχη της πολιτείας». Στην έκθεση των ελληνικών υπηρεσιών ασφαλείας επισημαίνεται ότι με δεδομένο πως οι τάσεις σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο προηγούνται των ελληνικών και επηρεάζουν τις εξελίξεις στη χώρα με μικρή χρονική υστέρηση, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να παρουσιαστούν και στην Ελλάδα φαινόμενα ριζοσπαστικοποίησης και «αντικυβερνητικού εξτρεμισμού». Το δεύτερο σημείο ενδιαφέροντος αφορά την προοπτική δημιουργίας ενός πολιτικού φορέα – διαδόχου της Χρυσής Αυγής. Κι αυτό διότι όπως επισημαίνουν οι Ελληνες αναλυτές, οι καταστάσεις πόλωσης αξιοποιούνται κυρίως από την ακροδεξιά, όπως απέδειξε η περίοδος των Αγανακτισμένων με το δίπολο μνημόνιο – αντιμνημόνιο. Στην πρώτη γραμμή, εξάλλου, του αντιεμβολιαστικού αγώνα έχουν τεθεί σχηματισμοί με σαφή ακροδεξιά χαρακτηριστικά.
