Kathimerini.gr
Σε συνθήκες πολιτικής θύελλας κινείται από χθες η Βουλή, καθώς την προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση για την τραγωδία των Τεμπών διαδέχθηκε η διαδικασία πρότασης μομφής κατά της κυβέρνησης, που αναμένεται να ολοκληρωθεί αύριο. Η χθεσινή αντιπαράθεση των αρχηγών ήταν ιδιαίτερης έντασης, ενώ είναι σαφές πως η κυβέρνηση τελεί υπό πίεση, με τον κ. Μητσοτάκη να υπογραμμίζει πως «δεν το βάζει κάτω». Η αντιπαράθεση στη Βουλή ανέδειξε πάντως και την αδυναμία της αντιπολίτευσης. ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Νέα Αριστερά και Πλεύση Ελευθερίας κατέληξαν σε κοινή πρόταση δυσπιστίας έπειτα από πέντε ημέρες διαβουλεύσεων.
«Εμείς δεν το βάζουμε κάτω»
Η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση, λέει το γνωστό γνωμικό και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης το εφάρμοσε χθες στη συζήτηση στη Βουλή, μεταφέροντας την αντιπαράθεση σε πολιτικό επίπεδο και εξαπολύοντας, ειδικά στη δευτερολογία του, σφοδρή επίθεση στην αντιπολίτευση. Η τακτική κρίθηκε επιβεβλημένη, καθώς η κυβέρνηση αφενός βρίσκεται στη δυσκολότερη φάση της από το 2019, αφετέρου όμως η αντιπολίτευση «δεν πείθει», σύμφωνα με τους ποιοτικούς δείκτες, δείχνοντας πως ο πρωθυπουργός έχει ακόμη πολιτικό κεφάλαιο.
Λίγο μετά τις 5 το απόγευμα και αφού είχαν προηγηθεί μαραθώνιες διαβουλεύσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης για να συμφωνήσουν στο κείμενο πρότασης δυσπιστίας, ο πρωθυπουργός πήρε τον λόγο και σε πολύ υψηλούς τόνους χαρακτήρισε την αντιπολίτευση «μια ετερόκλητη συμμαχία των προθύμων», εστιάζοντας δε για πολλοστή φορά στον Νίκο Ανδρουλάκη, τον οποίο χαρακτήρισε «ουρά της Κωνσταντοπούλου, του Φάμελλου και του Χαρίτση», ζητώντας να ξεκινήσει άμεσα η συζήτηση επί της πρότασης δυσπιστίας. «Δεν πιστεύω να είστε απροετοίμαστοι, κύριοι της αντιπολίτευσης, τόσο καιρό τη δουλεύατε την πρόταση αυτή», είπε κλείνοντας πριν αποχωρήσει από τη Βουλή, όπου θα επιστρέψει αύριο το βράδυ πριν από την ψηφοφορία.
Πρωτοβουλίες
Με ομιλία που διήρκεσε πάνω από μία ώρα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιχείρησε χθες κατά την πρωτολογία του να κάνει ένα πρώτο restart και να μεταφέρει το θέμα του δυστυχήματος των Τεμπών στη διάσταση που ο ίδιος θεωρεί πως αρμόζει στην περίσταση. Δηλαδή να μιλήσει για τα λάθη της κυβέρνησης, να απαντήσει στις αιτιάσεις της αντιπολίτευσης, αλλά κυρίως να διατυπώσει προτάσεις για το πώς θα γίνει πράξη το «ποτέ ξανά», δηλαδή δεν θα έχουμε παρόμοιο δυστύχημα στο μέλλον.
Ξεκινώντας από το τελευταίο, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε τρεις πρωτοβουλίες. «Η πρώτη αφορά τη δυνατότητά μας να ανανεώσουμε το τροχαίο υλικό που έχουμε σήμερα, ώστε να αποκτήσουμε σύγχρονα τρένα έως το 2027». Η δεύτερη «αφορά τον τρόπο με τον οποίο ο ΟΣΕ θα κάνει την υποστήριξη και τη συντήρηση των υποδομών, προκρίνοντας ως λύση τη διακρατική συμφωνία με σημαντικό ξένο οργανισμό με μεγάλη εμπειρία, ο οποίος θα υποστηρίξει τον ΟΣΕ».
Η τρίτη έχει να κάνει με ένα ευρύτερο θέμα, την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, καθώς στο Μέγαρο Μαξίμου ουδέποτε έβαλαν σε δεύτερη μοίρα τα αλλεπάλληλα ανθρώπινα λάθη που συνετέλεσαν στην τραγωδία. Ετσι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε πως στην επόμενη συνταγματική αναθεώρηση «θα εισηγηθούμε να κατοχυρωθεί θεσμικά η αξιολόγηση στο Δημόσιο και από τους πολίτες».
Την ίδια ώρα ο πρωθυπουργός, κάνοντας αυτοκριτική στην κυβέρνησή του, είπε πως «δεν πείσαμε ότι η ανάταξη των τρένων είναι προτεραιότητά μας» και σε δεύτερο χρόνο «υποτιμήσαμε την επιχείρηση παραπλάνησης» που στήθηκε από την αντιπολίτευση, θυμίζοντας μια σειρά από θεωρίες συνωμοσίας, όπως για παράδειγμα πως οι νεκροί το βράδυ του δυστυχήματος δεν ήταν 57, αλλά 107.
Σκληρή κριτική
Η πρωτολογία πάντως του Κυριάκου Μητσοτάκη είχε έντονο το στοιχείο της σκληρής κριτικής στην αντιπολίτευση με αιχμή του δόρατος τις –μη– προτάσεις για τον σιδηρόδρομο. «Θέλω να ρωτήσω, έχετε ακούσει οποιαδήποτε πρόταση από τα κόμματα της αντιπολίτευσης για το πώς θα αποκτήσουμε πιο ασφαλείς σιδηροδρόμους;», είπε, απαντώντας: «Καμία. Θέλω να ακούσω το σχέδιο για τα ελληνικά τρένα», ενώ απευθυνόμενος στον κ. Παππά τον ρώτησε: «Εσείς δεν προχωρήσατε στην ιδιωτικοποίηση του ΟΣΕ στη Hellenic Train, θέλω να ακούσω το σχέδιό σας».
Ο πρωθυπουργός ουσιαστικά επιχείρησε χθες «να βγει έπειτα από καιρό στην επιφάνεια και να πάρει κάποιες ανάσες», στέλνοντας μηνύματα εντός και εκτός του κόμματός του πως τη μάχη με τις παθογένειες του κράτους θα τη δώσει και θα την κερδίσει, όπως κέρδισε και άλλες. «Εθνικός στόχος να αφήσουμε πίσω μια παλιά Ελλάδα, να αφήσουμε πίσω τον κακό μας εαυτό. Είναι μια μάχη που μας ζητούν να δώσουμε η πλειοψηφία όσων βγήκαν στον δρόμο», είπε χαρακτηριστικά, τονίζοντας πως ανάμεσα στους διαδηλωτές υπήρχαν πολλοί που ζητούσαν να φύγει η κυβέρνηση, αλλά «το κοινό αίτημα είναι ένα, να γίνουμε καλύτεροι για τα παιδιά μας και κάθε πολίτη», φέρνοντας παράδειγμα μάχες που κέρδισε, όπως στον ΕΦΚΑ, στο gov.gr, στο Κτηματολόγιο, στις εξετάσεις για τους διοικητές των νοσοκομείων, καταλήγοντας: «δεν το βάζουμε κάτω, θα κριθούμε το 2027».
Ευθείες βολές από τα κόμματα
Στην προ ημερησίας συζήτηση, που προηγήθηκε της πρότασης δυσπιστίας, το σύνολο των κομμάτων της αντιπολίτευσης έδειξε τα «δόντια» του για τους υψηλούς τόνους που θα καταγραφούν στη Βουλή μέχρι αύριο Παρασκευή. Ο Σωκράτης Φάμελλος επιχείρησε να στριμώξει τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ρωτώντας τον επίμονα αρκετές φορές αν θα προσέλθει στην προανακριτική επιτροπή για τον Χρήστο Τριαντόπουλο να καταθέσει ως μάρτυρας. «Θέλω μια απάντηση τώρα. Το αίτημα κατατέθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, σας ρωτάμε. Θα έρθετε; Οπως βλέπετε δεν μπορεί να απαντήσει σε ένα λαϊκό αίτημα. Τώρα έχουν χάσει τα λόγια τους. Τώρα δεν απαντούν αν θα έρθει ο πρωθυπουργός σε μια επιτροπή της Βουλής και αυτό είναι σοβαρό θεσμικό πρόβλημα».
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κατηγόρησε τον Κυριάκο Μητσοτάκη πως ήταν προσωπικά ενήμερος για την κατάσταση στον σιδηρόδρομο. «Για την απαξίωση και τη συγκάλυψη των ευθυνών», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. Για άλλη μια φορά ο Σωκράτης Φάμελλος ζήτησε προσφυγή στις κάλπες. «Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η κυβέρνηση είναι επικίνδυνοι. Οφείλετε να ακούσετε το πάνδημο αίτημα της κοινωνίας και να παραιτηθείτε άμεσα. Είστε απονομιμοποιημένοι».
Ο κ. Φάμελλος απηύθυνε ερωτήματα και σε σχέση με την προανακριτική επιτροπή. «Θα κόψετε μάρτυρες από την προκαταρκτική επιτροπή, όπως κόψατε μάρτυρες από την εξεταστική επιτροπή; Θέλουμε μια απάντηση. Θα κόψετε μάρτυρες που θα αιτηθούν τα κόμματα της αντιπολίτευσης; Θα δεχθείτε να έρθουν όλοι οι μάρτυρες; Θα δεχθείτε, δηλαδή, η προανακριτική διαδικασία να γίνει χωρίς κανέναν περιορισμό, όπως θέλουν το δίκαιο και η αλήθεια;».
Για την οργή της κοινωνίας μίλησε ο Δημήτρης Κουτσούμπας από το βήμα της Βουλής. Εκανε λόγο για απροκάλυπτη προσπάθεια συγκάλυψης με τις παρεμβάσεις που έγιναν και οδήγησαν στην απώλεια πολύτιμων στοιχείων. «Οργή για τη συγκάλυψη που επιχειρήσατε με την αντιμετώπισή σας στην εξεταστική επιτροπή που συστάθηκε μετά από πρόταση του ΚΚΕ, στην οποία αρνηθήκατε να κληθούν κρίσιμοι μάρτυρες και την κλείσατε άρον άρον, την ώρα που έρχονταν συνεχώς νέα στοιχεία σε γνώση της», συμπλήρωσε χαρακτηριστικά.
Προσφυγή σε πρόωρες κάλπες ζήτησε και ο Κυριάκος Βελόπουλος, συμπληρώνοντας πως «η εικόνα να χειροκροτούν όλοι οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας τον κ. Μητσοτάκη, μας επιβεβαίωσε. Η Προανακριτική και η πρόταση μομφής είναι λάθος. Το μόνο που καταφέρατε είναι να τους συσπειρώσετε». Ο Αλέξης Χαρίτσης κάλεσε τον πρωθυπουργό να ζητήσει συγγνώμη πρώτα από τους συγγενείς των θυμάτων, που δύο χρόνια παλεύουν να βγει στο φως η αλήθεια, να δικαιωθούν τα παιδιά τους. Ο πρόεδρος της Νέας Αριστεράς ζήτησε και αυτός παραίτηση του πρωθυπουργού τονίζοντας πως «είναι η μόνη έντιμη και ηθική επιλογή».
Ο Δημήτρης Νατσιός προέβλεψε πως η προανακριτική επιτροπή δεν θα οδηγήσει τον Χρήστο Τριαντόπουλο στο Ειδικό Δικαστήριο. Κατηγόρησε τον πρωθυπουργό πως είναι ο αρχιερέας των fake news, υπενθυμίζοντας πως η Νίκη ψήφισε «όχι» στην προανακριτική. Σε υψηλούς τόνους η Ζωή Κωνσταντοπούλου απευθυνόμενη προς την κυβέρνηση ανέφερε πως είναι ήδη χαμένη, καθώς έχει απέναντί της όλη την ελληνική κοινωνία. «Εχετε χάσει γιατί είστε γαντζωμένοι στην εξουσία. Επιχειρήσατε να μετατρέψετε την τραγωδία σε θυσία», συμπλήρωσε. «Ή τώρα θα αποδοθεί δικαιοσύνη ή η οργή του λαού θα σαρώσει το σάπιο καθεστώς», ανέφερε ο Βασίλης Στίγκας από τους Σπαρτιάτες.
Στόχος του ΠΑΣΟΚ να υπάρξει γρήγορα πολιτική αλλαγή
Σκληρή επίθεση «στην αλαζονική, αμετροεπή και διεφθαρμένη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας» αλλά και πρoσωπικά στον πρωθυπουργό εξαπέλυσε μιλώντας στην προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση για τα Tέμπη χθες ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης. Ο κ. Ανδρουλάκης αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία για κατάθεση πρότασης δυσπιστίας, υπογραμμίζοντας ότι «είναι πλήρως εναρμονισμένη με τις αγωνίες του ελληνικού λαού», προσθέτοντας ότι «θα αγωνιστούμε το γρηγορότερο δυνατόν να υπάρξει πολιτική αλλαγή».
Η τοποθέτηση του κ. Ανδρουλάκη έγινε σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους, με τον επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης να επιδιώκει να αποδομήσει σημείο προς σημείο την επιχειρηματολογία που νωρίτερα ανέπτυξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ετσι, στις αναφορές του πρωθυπουργού για διακίνηση ψευδών ειδήσεων σε σχέση με τα Τέμπη ο κ. Ανδρουλάκης απάντησε ότι «εσείς βομβαρδίσατε τη Bουλή με fake news», για να προσθέσει ότι «η αλαζονεία, η αμετροέπειά σας και η ασέβεια έσπρωξαν τον κόσμο στους δρόμους και στις πλατείες, και όχι τα σενάρια συνωμοσιολογίας που αναμασάτε σήμερα».
Σε σχέση με τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ υπογράμμισε ότι το κόμμα του ψήφισε να γίνει ο οργανισμός Ανεξάρτητη Αρχή και όχι να βρίσκεται υπό την εποπτεία του εκάστοτε υπουργού, μορφή που τελικά επέλεξε η κυβέρνηση, ενώ άφησε αιχμές για την καθυστέρηση στη στελέχωση του οργανισμού τονίζοντας ότι «αν ήταν εκεί ο οργανισμός, σίγουρα δεν θα ήταν ο τροχονόμος των παρανομιών υπουργός σας».
Σε σχέση με τη Δικαιοσύνη και τη λειτουργία της αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες του ΠΑΣΟΚ ενόψει της συνταγματικής αναθεώρησης για αλλαγή του τρόπου επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης και αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών, αλλά και στην τροπολογία που προβλέπει για τέσσερα χρόνια μετά την αφυπηρέτησή τους να μην μπορούν να κατέχουν δημόσιο αξίωμα οι δικαστικοί. Επιτέθηκε προσωπικά στον κ. Μητσοτάκη σε σχέση με τη Δικαιοσύνη: «Θέλω να με ενημερώσετε ως προϊστάμενος της ΕΥΠ, κ. Μητσοτάκη, πότε θα εφαρμόσετε την απόφαση του ΣτΕ που με δικαιώνει για το παρακράτος των υποκλοπών που στήσατε στην πατρίδα μας;».
Αναφορικά με το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ και τη θέση της κυβέρνησης ότι από αυτό δεν προκύπτει κεντρική εντολή συγκάλυψης, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επισήμανε ότι «από εκεί που παρουσιάζατε τη Νέα Δημοκρατία ως μια κυβέρνηση των αρίστων, λέτε τώρα, υπό την πίεση της κοινής γνώμης το κάνετε τούμπα και λέτε: Καλύτερα άχρηστοι παρά ένοχοι. Ε, είστε και ένοχοι και άχρηστοι».
Οσον αφορά την πρόταση δυσπιστίας, ο κ. Ανδρουλάκης έκανε λόγο για ακόμη μία θεσμική πρωτοβουλία του κόμματός του κάνοντας λόγο για «το αποκορύφωμα του θεσμικού αγώνα που ξεκίνησε το ΠΑΣΟΚ» με την κατάθεση πρότασης για Προανακριτική για τον Κώστα Καραμανλή, την περυσινή πρόταση δυσπιστίας για τις χαλκευμένες συνομιλίες και την πρόταση για Προανακριτική για τον Χρήστο Τριαντόπουλο.
Οι εμπλοκές και η συμφωνία στο «παρά ένα»
«Κύριε πρόεδρε, 85 βουλευτές τεσσάρων κοινοβουλευτικών ομάδων και ανεξάρτητοι καταθέτουμε πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης». Ηταν 5.15 χθες το απόγευμα όταν ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης, αμέσως μετά την ολοκλήρωση των πρωτολογιών της προ ημερησίας διάταξης συζήτησης για τα Τέμπη, ανακοίνωνε στη Βουλή την κατάθεση πρότασης δυσπιστίας. Της ολιγόλογης αυτής αναφοράς προηγήθηκε ένα εργώδες παρασκήνιο με διαβουλεύσεις που συνεχίστηκαν κυριολεκτικά μέχρι την τελευταία στιγμή, κάνοντας τους συμμετέχοντες σε αυτές να αμφιβάλλουν αν θα προλάβαινε η πρόταση δυσπιστίας να κατατεθεί πριν αρχίσουν οι δευτερολογίες.
Το παρασκήνιο των διεργασιών δείχνει ότι πίσω από την προσπάθεια συνεννόησης εξελίχθηκε ένας διαγκωνισμός διαφορετικών στρατηγικών, με επίδικο και τη μάχη εντυπώσεων. Ετσι, η πρόθεση του ΠΑΣΟΚ να διαμορφώσει ένα κείμενο το οποίο στη συνέχεια απέστειλε στα υπόλοιπα κόμματα για τις παρατηρήσεις τους, προκάλεσε μια πρώτη αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ, με την Κουμουνδούρου να επιμένει ότι θα πρέπει να γίνει αναφορά σε συνδιαμόρφωση. Ακολούθησε ένα πήγαιν’ έλα του κειμένου, καθώς τόσο από τη Νέα Αριστερά όσο και από τον ΣΥΡΙΖΑ ζητήθηκε να προστεθούν, εκτός των Τεμπών, και άλλα ζητήματα που να αφορούν την ασκούμενη κυβερνητική πολιτική. Ανάμεσα σε ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ προέκυψε διαφωνία και ως προς τις αναφορές στη σύμβαση 717 και την «αιτιώδη συνάφεια» με το δυστύχημα, που η Χαριλάου Τρικούπη επέμεινε να αναφέρεται. Οι διαβουλεύσεις μέχρι αργά το βράδυ της Τρίτης εξελίχθηκαν μετ’ εμποδίων, ακόμη και με διάλειμμα για… φυσικοθεραπεία ενός εκ των εμπλεκομένων σ’ αυτές.
Δυσφορία ΣΥΡΙΖΑ
Από την πλευρά της Κουμουνδούρου υπήρξε ενόχληση για την πρόθεση του Νίκου Ανδρουλάκη να είναι αυτός που θα ανακοινώσει την πρόταση δυσπιστίας, κίνηση που θα έδινε στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ πόντους στη μάχη των εντυπώσεων. Φαίνεται, μάλιστα, ότι υπήρξαν εισηγήσεις να μην πάρει τον λόγο ο κ. Ανδρουλάκης, αλλά να ανακοινωθεί η κατάθεση των υπογραφών από τον πρόεδρο της Βουλής, κάτι που τελικά δεν έγινε.
Και ενώ φαινόταν ότι το βράδυ της Τρίτης έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος των διεργασιών, χθες προέκυψε νέα εμπλοκή. Από την Πλεύση Ελευθερίας έγιναν διορθώσεις – παρεμβάσεις κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή στο κείμενο της πρότασης δυσπιστίας, προκαλώντας έναν μικρό συναγερμό στα υπόλοιπα κόμματα. Το κείμενο μπήκε εκ νέου στο μικροσκόπιο και διαπιστώθηκε ότι οι παρεμβάσεις αφορούσαν κυρίως δευτερεύουσες προσθήκες και όχι την ουσία της πρότασης, που κατατέθηκε τελικά με τη λήξη των πρωτολογιών.
Στην πρόταση δυσπιστίας γίνεται αναφορά σε «δυστύχημα – έγκλημα των Τεμπών» και παρατίθεται η ακολουθία γεγονότων και δηλώσεων κυβερνητικών στελεχών σε σχέση με την υπόθεση, με αναφορές σε «εγκληματική ολιγωρία και αδιαφορία της κυβέρνησης», σε «απόπειρα απόκρουσης κυβερνητικών ευθυνών», σε «συντεταγμένη προσπάθεια συγκάλυψης», σε «παράνομη αλλοίωση του τόπου της τραγωδίας», σε «μη φυσιολογική παρουσία ξυλολίου στον χώρο του δυστυχήματος». «Ο πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του έχουν αποτύχει παντελώς να εξασφαλίσουν στον λαό τα δύο πρώτα (σ.σ. αλήθεια και δικαιοσύνη), αλλά και την απόδοση κυβερνητικών, πολιτικών και ποινικών ευθυνών», επισημαίνεται. Γίνεται επίσης αναφορά ότι «η κυβέρνηση δεν μπορεί να εγγυηθεί ακόμη τη στοιχειώδη ασφάλεια των σιδηροδρόμων», σε πρακτικές υπονόμευσης του κράτους δικαίου, σε απαξίωση των θεσμών και σε μια κυβέρνηση που βαρύνεται με το σκάνδαλο των υποκλοπών και «είναι η κυβέρνηση των καρτέλ και της ακρίβειας». Με βάση όλα τα παραπάνω υποβλήθηκε η πρόταση δυσπιστίας.
