Kathimerini.gr
Ελευθερία Κούρταλη
Προς παράταση οδεύει η Ελλάδα όσον αφορά την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRP), σύμφωνα με την Bank of America, λόγω των καθυστερήσεων υλοποίησης και της ατελούς απορρόφησης κεφαλαίων. Αυτό είναι το μήνυμα που εξέλαβε από τις συναντήσεις τις οποίες είχε στην Αθήνα με Ελληνες αξιωματούχους και θεσμούς. Κατά την αμερικανική τράπεζα, αυτός είναι ένας από τους βασικούς κινδύνους στο θετικό story της ελληνικής οικονομίας, το οποίο έχει αρχίσει να παρουσιάζει «ρωγμές».
Ειδικότερα, όπως επισημαίνει η BofA, όσον αφορά την εκτέλεση του RRP, ενώ οι εκταμιεύσεις της συνιστώσας των δανείων βρίσκονται λίγο – πολύ σε καλό δρόμο, στο μέρος των επιχορηγήσεων υπάρχει υστέρηση έναντι αυτού που είχε προγραμματιστεί προηγουμένως, κυρίως λόγω καθυστερήσεων στην υλοποίηση που σχετίζονται με διοικητικά θέματα. «Το pipeline των δαπανών συγκεντρώνεται προς το τέλος του ορίζοντα του RRP και από τις συναντήσεις μας στην Αθήνα λάβαμε την αίσθηση ότι η Ελλάδα είναι πιθανό να χρειαστεί παράταση τουλάχιστον έως το 2027», σημειώνει, αν και δεν θα είναι η μόνη που θα ζητήσει κάτι τέτοιο από τις Βρυξέλλες. Οι κίνδυνοι, όπως αναφέρει, δεν σχετίζονται μόνο με καθυστερήσεις υλοποίησης ή με αστοχία στις δαπάνες, αλλά και με την πλήρη αξιοποίηση των κεφαλαίων του RRP. «Δεδομένης της εξάρτησης από τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην υλοποίηση του σχεδίου, σε συνδυασμό με τα αυστηρά κριτήρια επιλεξιμότητας σε έργα με προτεραιότητα όπως η πράσινη μετάβαση και η ψηφιοποίηση, ο κίνδυνος έγκειται στην έλλειψη επαρκούς ζήτησης για την υλοποίηση έργων σε αυτούς τους συγκεκριμένους κλάδους».
Η BofA εντοπίζει πληθώρα άλλων κινδύνων και προκλήσεων στις προοπτικές της Ελλάδας. Αν και το ταξίδι της στην Αθήνα επιβεβαίωσε την άποψή της ότι η ελληνική οικονομία θα παραμείνει σε θετική πορεία και η υπεραπόδοση στο μέτωπο της ανάπτυξης θα συνεχιστεί και την επόμενη διετία, ωστόσο τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη είναι συνολικά εύθραυστα, με υπερβολική εξάρτηση της οικονομίας από ασταθείς τομείς, όπως ο τουρισμός ή η ναυτιλία.
Παράλληλα βλέπει κινδύνους από το γεγονός ότι η στρόφιγγα των δανείων για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά δεν ανοίγει. Ενώ η πρόσβαση στην πιστωτική αγορά είναι ικανοποιητική για τις μεγάλες επιχειρήσεις, δεν ισχύει το ίδιο για τις ΜμΕ. Αυτό οφείλεται στο ότι 1) η επιλεξιμότητα για συγχρηματοδοτούμενα έργα RRP εξαρτάται από την εκπλήρωση πράσινων και ψηφιακών κριτηρίων που ενδέχεται να μην αποτελούν άμεση προτεραιότητα για τις ΜμΕ, και 2) ένα μεγάλο μερίδιο ΜμΕ δεν είναι επιλέξιμο για χρηματοδότηση, δεδομένης της μη διάθεσης των τραπεζών για ανάληψη ρίσκου ή του ελλιπούς ιστορικού των επιχειρήσεων (στο μέτωπο των δανειοδοτήσεων). «Καθώς η προτεραιότητα είναι η αύξηση της παραγωγικής ικανότητας σε ολόκληρη την οικονομία, προειδοποιούμε για τις αρνητικές επιπτώσεις των πιστωτικών περιορισμών που επανεμφανίζονται για τις μη χρηματοδοτούμενες, αλλά αξιόπιστες ΜμΕ», τονίζει η BofA.
Επιπλέον επισημαίνει τον κίνδυνο βραδύτερης μείωσης του πληθωρισμού στην Ελλάδα από ό,τι στην υπόλοιπη Ευρωζώνη, καθώς και της ασθενούς ανάκαμψης των επενδύσεων, ενώ τονίζει πως οι διαρθρωτικές προκλήσεις που δεν έχουν αντιμετωπιστεί, όπως η χαμηλή παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα, αφήνουν την οικονομία εκτεθειμένη σε εξωτερικούς κινδύνους.
