Βασίλης Κωστούλας
Αθήνα και Σόφια ανεβάζουν στροφές στη διμερή συνεργασία για την απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο, όπως προκύπτει από την αποκλειστική συνέντευξη που παραχωρεί στην «Κ» ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Κίριλ Πέτκοφ. Για το σενάριο πυρηνικής μονάδας στη Βουλγαρία, η οποία θα προμήθευε με ενέργεια και την Ελλάδα, τονίζει ότι η χώρα του ήδη εξετάζει υποψήφιους προμηθευτές και προχωράει σε μελέτη σκοπιμότητας, ώστε να επανέλθει με πρόταση μέσα σε 12 μήνες. Ο κ. Πέτκοφ εξηγεί γιατί η Βουλγαρία δεν θα ακολουθούσε αν η Ε.Ε. αποφάσιζε εμπάργκο στην Gazprom, απαντά με κατηγορηματικό τόνο στην έκκληση της Μόσχας για αποχώρηση του ΝΑΤΟ από τη Βουλγαρία και υπογραμμίζει ότι οι στενοί δεσμοί Βουλγαρίας και Ρωσίας δεν έχουν σχέση με τον «απολυταρχικό Πούτιν».
– Ποιες είναι οι σκέψεις σας για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και πώς αυτή επηρεάζει τις –παραδοσιακά στενές– σχέσεις της Βουλγαρίας με τη Ρωσία;
– Είναι επιθετική πράξη πολέμου εις βάρος γειτονικής χώρας. Οι στατιστικές με θλίβουν: πάνω από 700 άμαχοι, 50 παιδιά, και έως 6.000 Ουκρανοί στρατιώτες έχουν χάσει τη ζωή τους. Θλίβομαι και για τους 11.000 Ρώσους στρατιώτες που έχουν σκοτωθεί, εξαιτίας των ενεργειών του Πούτιν, οι οποίες στερούνται λογικής. Oλοι αυτοί οι άνθρωποι πεθαίνουν στον βωμό των αυτοκρατορικών επιθυμιών ενός απολυταρχικού ηγέτη, ο οποίος το έχει πάει πολύ μακριά. Γι’ αυτό και χαίρομαι ιδιαίτερα που όλοι μιλάμε με μία φωνή στην Ευρώπη, και λέμε ότι αυτό δεν μπορεί να μείνει ατιμώρητο. Τουλάχιστον σε οικονομικούς όρους, έχουμε λάβει ισχυρά μέτρα. Δυστυχώς, είναι δύσκολο να προβούμε σε στρατιωτικές κινήσεις, καθώς αυτό θα έφερνε έναν παγκόσμιο πόλεμο. Oμως στηρίζουμε σε κάθε περίπτωση τον ουκρανικό λαό. Εκατό τοις εκατό.
Η Βουλγαρία έχει στενούς δεσμούς με τον λαό της Ρωσίας. Ομως αυτό το διαχωρίζουμε από το σημερινό καθεστώς του Πούτιν.
– Πώς συνδράμει η Βουλγαρία τη δυτική υποστήριξη στην Ουκρανία;
– Στέλνουμε ανθρωπιστική βοήθεια και ανοίγουμε τα σύνορα στους πρόσφυγες – έχουμε ήδη περισσότερους από 17.000 στη Βουλγαρία. Ψηφίζουμε με σταθερή φωνή όλα τα περιοριστικά μέτρα που εφαρμόζει η Ε.Ε. Στηρίζουμε τους εταίρους μας στο ΝΑΤΟ στο πλαίσιο της στρατιωτικής παρουσίας της συμμαχίας στην Ανατολική Ευρώπη. Πράγματι, η Βουλγαρία έχει στενούς δεσμούς με τον λαό και την κουλτούρα της Ρωσίας. Ομως αυτό το διαχωρίζουμε από το σημερινό απολυταρχικό καθεστώς της Ρωσίας, το καθεστώς του Πούτιν. Και θα πρέπει να παρατηρήσει κανείς ότι έχουμε έναν πόλεμο αδελφών, ένα σλαβικό έθνος εναντίον ενός σλαβικού έθνους.
– Η Μόσχα ζήτησε πρόσφατα από το ΝΑΤΟ να αποσυρθεί από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Πώς το σχολιάζετε;
– Δηλώνω απολύτως εναντίον. Δεν μου αρέσει η ιδέα οποιοσδήποτε να μας λέει τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουμε. Είμαστε ανεξάρτητο κράτος και κάνουμε μόνοι μας τις επιλογές μας. Και δεν νομίζω ότι μπορούν να υπάρχουν δύο τύποι χωρών στο ΝΑΤΟ, χώρες με στρατό και χώρες χωρίς στρατό. Αυτά είναι προβοκάτσια από τη Μόσχα. Μία τέτοια προοπτική είναι απολύτως μη ρεαλιστική.
– Τονίσατε πρόσφατα ότι η χώρα σας θα ζητούσε να εξαιρεθεί από μια απόφαση της Ε.Ε. για εμπάργκο στις εισαγωγές ρωσικού αερίου. Ποιο είναι το σκεπτικό σας και πόσο πιθανό θεωρείτε ένα τέτοιο σενάριο;
– Δεν είμαστε μόνο εμείς. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνουν σκληρά μέτρα κατά της Ρωσίας και ακόμη και χώρες όπως η Γερμανία ή η Αυστρία δεν θα μπορούσαν να αποκλείσουν εντελώς το ρωσικό αέριο, από το οποίο είναι ιδιαίτερα εξαρτημένες. Αυτή είναι η αλήθεια. Εξαρτιόμαστε κατά περισσότερο από 80% από την ενέργεια της Ρωσίας. Επομένως, επί της ουσίας θα κλείναμε την οικονομία μας.
– Εκκρεμεί μπροστά σας μια διαπραγμάτευση με την Gazprom, καθώς η σύμβαση παροχής αερίου στη χώρα σας λήγει μέσα στο 2022. Παράλληλα, είναι σε εξέλιξη μια συζήτηση για το πώς η Ελλάδα μπορεί να συνδράμει την ενεργειακή επάρκεια της Βουλγαρίας. Πώς «κουμπώνουν» αυτά τα δύο;
– Μετά τις τελευταίες εξελίξεις χρειαζόμαστε μεγαλύτερη διαφοροποίηση ενεργειακών πηγών. Πάνω σε αυτό συνεργαζόμαστε πολύ στενά με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας. Στόχος είναι η ενίσχυση της ενεργειακής διασύνδεσης των χωρών μας, μέσω και του αγωγού IGΒ, ώστε να έχει η Βουλγαρία πρόσβαση στο αέριο του Αζερμπαϊτζάν, όπως και στα αποθέματα υγροποιημένου φυσικού αερίου –LNG– στην Αλεξανδρούπολη. Είναι δύο επιλογές που μας ενδιαφέρει να «τρέξουν» το γρηγορότερο δυνατό, ώστε να έχουμε εναλλακτικές. Με την ευκαιρία, θέλω να τονίσω ευρύτερα ότι είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος για τη συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση και αισθάνομαι ότι έχουμε μια εξαιρετική σχέση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τον οποίο θεωρώ εξαιρετικό πρωθυπουργό.
– Αθήνα και Σόφια συζητούν την προοπτική διμερούς συμφωνίας για την παροχή πυρηνικής ενέργειας από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα. Τι αφορούν αυτές οι διαβουλεύσεις;
– Χρειάζεστε φθηνότερη ηλεκτρική ενέργεια. Έχουμε πυρηνική ενέργεια και εσείς δεν έχετε. Βάζοντας δίπλα αυτά τα δύο μπορούμε να δουλέψουμε μαζί ως καλοί γείτονες, κτίζοντας μακροπρόθεσμες σχέσεις μέσα από τη δημιουργία μιας πυρηνικής μονάδας παραγωγής ενέργειας, με κοινά οφέλη, σε έναν τομέα που είναι σημαντική εναλλακτική για τις ενεργειακές ελλείψεις στην περιοχή μας.
– Και πού βρισκόμαστε; Υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα στο τραπέζι;
– Εξετάζουμε τους υποψήφιους προμηθευτές και διενεργούμε με γρήγορους ρυθμούς μια μελέτη σκοπιμότητας. Αμέσως μετά θα επανέλθουμε με συγκεκριμένες προτάσεις προς την Ελλάδα. Θέλω να πιστεύω ότι μέσα σε 12 μήνες θα έχουμε μια καθαρή εικόνα για το τι ακριβώς και πώς θα το κάνουμε.
– Η ουκρανική κρίση έχει δημιουργήσει κύμα προσφύγων. Πώς προσεγγίζει η Βουλγαρία αυτή τη νέα μεταναστευτική κρίση, η οποία έρχεται να προστεθεί στις ροές που βλέπουμε κατά καιρούς από την Τουρκία – ενίοτε με ανορθόδοξο τρόπο, αν θυμηθούμε τα γεγονότα στον Eβρο.
– Πράγματι. Τις προάλλες βρέθηκα στα σύνορά μας. Eχουμε οργανώσει πολύ σύντομα ένα πολύ καλό σύστημα υποδοχής. Υποδεχόμαστε τους επισκέπτες και εξετάζουμε τι έγγραφα έχουν στην κατοχή τους, διαχωρίζοντας τους τουρίστες από τους πρόσφυγες. Σε αυτούς που φυγαδεύονται από τον πόλεμο στην Ουκρανία δίνουμε μια προσωρινή προστασία κι έπειτα κοιτάζουμε τις δυνατότητες στέγασης, προσφέροντας 20 ευρώ ανά άτομο για διανυκτέρευση σε ξενοδοχείο. Προσπαθούμε το γρηγορότερο δυνατό να τους βρούμε δουλειές και να φροντίσουμε για την παροχή εκπαίδευσης. Και δουλεύουμε στο σύστημα υγείας διασφαλίζοντας και τους εμβολιασμούς τους.
– Η χώρα σας έχει ενστάσεις ως προς την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην Ε.Ε. Ποια είναι η προσέγγιση;
– Είμαστε υπέρ της ευρωπαϊκής προοπτικής της Βόρειας Μακεδονίας, όπως και της Αλβανίας. Αλλά υπάρχουν ορισμένα πράγματα που θα πρέπει πρώτα να διευθετηθούν, όπως το να γίνουν σεβαστά τα δικαιώματα των Βουλγάρων στη Βόρεια Μακεδονία, με το να υπάρξουν εγγυήσεις μέσα στο πλαίσιο του συντάγματος. Eχουμε οδικό χάρτη και πολύ καλή επικοινωνία με την κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας, και ελπίζουμε να προχωρήσουμε γρήγορα.
