Γιάννης Παπαδόπουλος
Ήθελε να παίξει πιάνο. Μόλις είχε επιστρέψει στο σπίτι της, έξι µήνες µετά το σιδηροδροµικό δυστύχηµα στα Τέμπη. Τα δάχτυλά της, όμως, δεν λύγιζαν για να πατήσει τα πλήκτρα. Ακόμη και τώρα, ενώ έχει βελτιωθεί η κινητικότητά της, οι συνέπειες των τραυμάτων και της πολυήμερης νοσηλείας στην εντατική επιμένουν. Εχει μια ευαισθησία στην αφή, που τη δυσκολεύει να πιέσει τα τάστα της κιθάρας. Για τη Μυρσίνη Πρασσά η μουσική είναι τρόπος έκφρασης και όσο βρισκόταν σε καταστολή ήταν το βασικό ερέθισμα που τη συνέδεε με τον έξω κόσμο.
Μετά το δυστύχημα πέρασε 45 ημέρες διασωληνωμένη σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας στη Λάρισα. Η οικογένειά της είχε αφήσει στο πλευρό της, μέσα σε αποστειρωμένο σακουλάκι, ένα κινητό τηλέφωνο στο οποίο είχαν αποθηκεύσει όλα τα αγαπημένα της τραγούδια, από Metallica μέχρι Μπράιαν Ανταμς. Είχαν παρακαλέσει τις νοσηλεύτριες να παίζουν τη λίστα όλη την ημέρα, αδιάκοπα.
«Εάν δεν είχε συμβεί το δυστύχημα θα είχα πάρει το πτυχίο της Αρμονίας. Θα το προσπαθήσω πιο μετά», λέει στην «Κ» η 22χρονη από το σπίτι της στη Θεσσαλονίκη. Ενα χρόνο μετά θυμάται ελάχιστα από εκείνη τη βραδιά, ένα κενό στη μνήμη το οποίο δεν μπορεί να συμπληρώσει. Οταν βγήκε από την εντατική δεν γνώριζε καν πώς είχε τραυματιστεί. Η οδηγία των ειδικών ήταν να μην της αποκαλύψουν άμεσα όλες τις πληροφορίες. Προείχε η δύσκολη επάνοδός της και κρίθηκε ότι όλα ήταν καλύτερα να γίνουν σταδιακά.
Μήνες μετά, στο κέντρο αποκατάστασης, έμαθε ότι επέβαινε στην αμαξοστοιχία που συγκρούστηκε μετωπικά με εμπορικό τρένο τη νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου 2023. Δεν θυμόταν, όμως, με ποιον είχε ταξιδέψει. Ωσπου τον περασμένο Οκτώβριο οι συγγενείς της την ενημέρωσαν ότι η κολλητή της φίλη, η 28χρονη Ελπίδα Χούπα, ήταν ένα από τα 57 θύματα των Τεμπών. Η Μυρσίνη μιλάει γι’ αυτήν ακόμη και σήμερα σε ενεστώτα χρόνο. «Στην Ελπίδα αρέσει να κάθεται στο παράθυρο για να κοιτάζει έξω στα ταξίδια», λέει.
Το μόνο που έχει καταφέρει να ανακαλέσει από εκείνη τη διαδρομή, εάν δεν την απατά το μυαλό της, είναι ένα φευγαλέο στιγμιότυπο, μια απροσδιόριστη αίσθηση σαν τράνταγμα και έπειτα να κοιτάζονται αντανακλαστικά με τη φίλη της. Μετά, κενό.
«Προσπαθώ να θυμηθώ, αλλά δεν μπορώ. Μάλλον όχι, δεν θα το ήθελα», λέει η Μυρσίνη. «Μου λένε ότι είμαι τυχερή που δεν θυμάμαι τίποτα, γιατί υπάρχουν άτομα που δεν τους παίρνει ο ύπνος τα βράδια».
Η αναζήτηση
Εκείνη την ημέρα είχε πει στη μητέρα της ότι θα την καλούσε όταν το τρένο θα κόντευε στη Θεσσαλονίκη. Η ώρα, όμως, περνούσε και οι συγγενείς της δεν είχαν ακούσει νέα της. Δεν απαντούσε στις επανειλημμένες κλήσεις, μέχρι που τελείωσε η μπαταρία στο κινητό της. Οταν έγινε γνωστή η είδηση της σύγκρουσης των αμαξοστοιχιών, οι συγγενείς της την αναζήτησαν στον σταθμό του ΟΣΕ, όπου θα έφταναν οι επιβάτες που είχαν διασωθεί. «Ερχεται το πρώτο λεωφορείο, κατεβαίνουν όλοι, κοιτάζω μέσα, τίποτα. Το δεύτερο, τίποτα. Ενας επιβάτης, μου λέει “μην αγχώνεσαι, αν είναι φοιτήτρια θα έχει κλείσει θέση στα πίσω βαγόνια, θα είναι ασφαλής”. Η αδερφή μου όμως ταξίδευε στο δεύτερο βαγόνι», λέει ο Θοδωρής Πρασσάς.
Επόμενη κίνηση ήταν να την αναζητήσουν στα νοσοκομεία. Πρώτη στάση στη Βέροια, δεύτερη στην Κατερίνη, γιατί σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες οι τραυματίες θα διακομίζονταν σε διαφορετικές πόλεις. Επειτα βρέθηκαν στη Λάρισα. Τα στοιχεία της Μυρσίνης δεν υπήρχαν στη λίστα των τραυματιών που είχε το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο. Τους συνέστησαν να μεταβούν στο Γενικό Νοσοκομείο, μέσα στην πόλη. Εκεί, στο αμφιθέατρο του ισογείου, έναν όροφο πάνω από το νεκροτομείο, περίμεναν οι συγγενείς δεκάδων αγνοουμένων. Ο Θοδωρής προσπαθούσε να επεξεργαστεί το ενδεχόμενο να μην είχε επιζήσει η αδερφή του και να χρειαζόταν να την αναγνωρίσουν μεταξύ των θυμάτων.
Θυμάται ότι κάποια στιγμή μπήκε μέσα στην αίθουσα ο τότε υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης κρατώντας στο χέρι ένα κινητό με τη φωτογραφία ενός τραυματισμένου κοριτσιού, ζουμαρισμένη στο πρόσωπο. Είχε εντοπιστεί χωρίς τις αισθήσεις της στο σημείο του δυστυχήματος, βρισκόταν πλέον στην εντατική, αλλά δεν γνώριζαν ποια είναι. «Σχεδόν όλες οι οικογένειες πήγαν να δουν τη φωτογραφία, ακόμη κι εκείνες που έψαχναν κάποιο αγόρι. Είχαν μια τελευταία ελπίδα μήπως αυτός ήταν ο άνθρωπός τους», λέει στην «Κ» ο Θοδωρής. Κοίταξε κι εκείνος, ήταν η αδερφή του. Ενιωσε ανακούφιση, αλλά ταυτόχρονα του ήταν δύσκολο να διαχειριστεί αυτή την εικόνα.
Η αποκατάσταση
Ακολούθησαν χειρουργικές επεμβάσεις. Το πρώτο δεκαήμερο ήταν το πιο κρίσιμο, ακόμη δεν υπήρχε αισιοδοξία. Οπως αναφέρει η μητέρα της, Ελένη Τουλκιαρίδου, η 22χρονη είχε κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, κάταγμα στο αριστερό χέρι, ρήξη χιαστών και πολλαπλή κάκωση στο γόνατο. Τους ενημέρωσαν ότι πιθανότατα, βάσει της εικόνας των αξονικών, είχε πειραχτεί και το κέντρο ομιλίας στον εγκέφαλο. Επειτα από περίπου 40 ημέρες η Μυρσίνη άνοιξε τα μάτια της. «Δεν ήμασταν σίγουροι αν μας έβλεπε, αν μας αντιλαμβανόταν, ήταν όμως ένα πρώτο σημάδι», λέει η κ. Τουλκιαρίδου.
Όταν βγήκε από την εντατική, τους είπαν ότι το νωρίτερο σε δύο χρόνια θα ήταν και πάλι λειτουργική και ότι θα είχε μαθησιακές δυσκολίες. «Ηταν ένα παιδί σε ένα κρεβάτι και δεν κουνούσε ακόμη τίποτα. Ισιωνα το κεφάλι της και εκείνο έπεφτε ξανά. Φέραμε φυσιοθεραπευτή και τον βλέπω να τη σηκώνει για να την καθίσει σε μια καρέκλα, ήταν σαν μαριονέτα στα χέρια του. Ηταν τρομερό το σοκ», λέει η κ. Τουλκιαρίδου. «Από εκεί και πέρα με πολλή δουλειά και δύναμη από την ίδια προχωρήσαμε. Τη φροντίδα και την αγάπη που πήραμε από όλους δεν θα την ξεχάσω ποτέ».
Η Μυρσίνη έλαβε εξιτήριο από το νοσοκομείο τον Μάιο. Βρέθηκε τους επόμενους μήνες σε κέντρο αποκατάστασης πρώτα στη Λάρισα, όπου ακολούθησε εντατικό πρόγραμμα φυσικοθεραπειών, λογοθεραπειών και άλλων ασκήσεων. Επειτα συνέχισε τις θεραπείες σε άλλα κέντρα της Θεσσαλονίκης και επέστρεψε στο σπίτι της το φθινόπωρο. Οπως περιγράφει η ίδια, τον πρώτο καιρό δεν μπορούσε να κάνει μπάνιο μόνη της, είχε ανασφάλεια ότι θα πέσει και θα χτυπήσει. Ηταν σαν να ξεκινάει από το μηδέν. «Ηθελε να πει “ποτήρι”, δεν θυμόταν τη λέξη και μου το έδειχνε. Μάθαινε από την αρχή», λέει η μητέρα της.
«Τώρα θυμάμαι περισσότερα, ακόμη όμως δεν μπορώ να συγκρατήσω κάποιες ορολογίες», λέει η Μυρσίνη. Με πολύ κόπο η καθημερινότητά της έχει βελτιωθεί, ειδικά από τον περασμένο μήνα όταν άρχισε να βλέπει και τη μεγαλύτερη αλλαγή. «Ξεκίνησε να μετακινείται με αμαξίδιο, μετά με “Π” και τώρα βαδίζει, όχι ακόμη στο 100%, αλλά τα καταφέρνει καλύτερα», λέει η κ. Τουλκιαρίδου. «Βγαίνω με τους φίλους μου, μπορώ επιτέλους να μαγειρέψω. Πριν δεν μπορούσα να πιάσω τα σκεύη και ξεχνούσα πώς να το κάνω. Ηταν πάντα δίπλα οι φίλοι μου, αυτοί που έχω πολύ κοντά μου», συμπληρώνει η Μυρσίνη.
Μπορεί πλέον να εμπλακεί σε συζητήσεις, να εκφράσει τις σκέψεις της, ενώ έδωσε και τρία μαθήματα στην εξεταστική. «Το ένα το πέρασα, για τα άλλα δεν ξέρω», λέει. Σπουδάζει στον τομέα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. «Πριν από λίγο καιρό πέρασε από Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας και η γιατρός τής είπε “μια χαρά σε βλέπω”. Ρωτάει όμως τι έχει αντιμετωπίσει για να φτάσει μέχρι εδώ;», λέει η μητέρα της.
Πριν από λίγες ημέρες συναντήθηκαν με άλλους τραυματίες των Τεμπών που είχαν νοσηλευτεί σε ΜΕΘ της Λάρισας και με συγγενείς τους. Η κ. Τουλκιαρίδου τονίζει ότι υπάρχουν κι άλλοι επιβάτες της αμαξοστοιχίας που αντιμετωπίζουν μέχρι και σήμερα σοβαρά προβλήματα με την υγεία τους, ή τους περιμένουν βαριά χειρουργεία.
Για τη Μυρσίνη κάθε στόχος κατακτήθηκε σταδιακά, με συχνές φυσικοθεραπείες και λογοθεραπείες, που συνεχίζονται κάθε εβδομάδα μέχρι και σήμερα. Δεν μπορεί ακόμη να διαχειριστεί τον πόνο, ένα απλό τσίμπημα στο σώμα της μπορεί να το νιώθει σαν κάτι πολύ έντονο. Πρόσφατα επισκέφθηκε και έναν ορθοπεδικό, ο οποίος ανέφερε ότι μπορεί να κάνει ακόμη μια χειρουργική επέμβαση για να απελευθερωθεί περισσότερο το εύρος της κίνησής της κατά τη βάδιση. Η διαδρομή της αποκατάστασης δεν έχει τελειώσει.
Κολάζ με τη φωτογραφία της κολλητής φίλης, Ελπίδας Χούπα, η οποία σκοτώθηκε στα Τέμπη. Φωτ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ
Θέλω να φύγω από την Ελλάδα
«Όλοι έχουμε θυμό. Εβαλα ένα γερό παιδί μέσα στο τρένο και γύρισε χωρίς τη φίλη της, τραυματισμένη. Για ποιο λόγο να το περάσει όλο αυτό από τη μια στιγμή στην άλλη;», αναρωτιέται η κ. Τουλκιαρίδου. «Ζούμε σε μια χώρα όπου δεν σου εγγυάται κανείς, δεν διασφαλίζει κανείς την ασφαλή επιβίωση», τονίζει ο Θοδωρής Πρασσάς. «Πρέπει ο κόσμος να καταλάβει ότι από καθαρή τύχη δεν ήταν ο δικός τους συγγενής, η δική τους αδερφή μέσα σε εκείνο το τρένο».
Τον ίδιο θυμό μοιράζεται και η Μυρσίνη. Οπως λέει στην «Κ», θέλει να φύγει από την Ελλάδα. Ηταν κάτι που το σκεφτόταν εδώ και καιρό, πλέον όμως νιώθει ότι αυτή η επιλογή είναι μονόδρομος. «Γιατί κάποιος να μείνει στη χώρα; Γιατί κάποιος να την εμπιστευuεί για να μεγαλώσει εδώ τα παιδιά του; Μέχρι και λίγες ημέρες πριν από το δυστύχημα διαβεβαίωναν ότι τα τρένα είναι ασφαλή», λέει.
Μιλάει για τη φίλη της, την Ελπίδα Χούπα, στην οποία απονεμήθηκε τιμητικά από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο τον περασμένο Δεκέμβριο το πτυχίο της Αρχιτεκτονικής. Περιγράφει πώς είχαν περάσει στην Αθήνα σε εκείνες τις διακοπές τους, προτού επιβιβαστούν στο τρένο. Οι ωραίες αναμνήσεις από τις βόλτες εκείνων των ημερών έχουν διασωθεί στη μνήμη της. Λέει ότι, ευτυχώς, δεν είχε βολέψει και άλλες φίλες τους να έρθουν μαζί τους στο ταξίδι, αλλιώς θα βρίσκονταν και εκείνες στο ίδιο βαγόνι.
«Δεν περιμένω να αλλάξει κάτι σε αυτή τη χώρα», λέει η Μυρσίνη. «Η Ελπίδα πάντα έλεγε ότι αν κάτι δεν βγάζει αποτέλεσμα, το αφήνουμε και προχωράμε παρακάτω».
