«Δεν έχει ξαναγίνει τέτοιο συνέδριο στην Αριστερά»

Θοδωρής Λέννας

Δεν έχει ξαναγίνει τέτοιο Συνέδριο στην Αριστερά», παρατηρούσε στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ το απόγευμα του Σαββάτου λίγο αφότου η Ολγα Γεροβασίλη ανακοίνωνε της υποψηφιότητά της για την προεδρία του κόμματος. Μια υποψηφιότητα που λίγες ώρες αργότερα έμελλε να «ακυρωθεί»: έπειτα από μια πρωτοφανή επί σκηνής αντιπαράθεση των δύο παρ’ολίγον «μονομάχων», μια ψηφοφορία που για ώρα κανείς δεν ήξερε αν καταμετρήθηκε και την ατάκα Κασσελάκη ότι «οι μάσκες έπεσαν», το σενάριο των νέων εσωκομματικών εκλογών αποσύρθηκε από το τραπέζι.

«Σύντροφοι, έχουμε γίνει τηλενουβέλα»

Πράγματι, το 4ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν ένα «κλασσικό» συνέδριο αριστερού κόμματος. Δεν χαρακτηρίστηκε από ιδεολογικές ζυμώσεις, από τασικές αντιπαραθέσεις, από πολύωρες συζητήσεις επί τροπολογιών και από «ηλεκτρισμένες» ψηφοφορίες. «Σύντροφοι έχουμε γίνει τηλενουβέλα», περιέγραψε γλαφυρά ένα άλλο στέλεχος και όντως οι καμπές αυτού του τετραημέρου θύμιζαν περισσότερο σίριαλ, παρά πολιτικό σκάκι.

Το πρώτο επεισόδιο άρχισε να εκτυλίσσεται νωρίς το απόγευμα της Πέμπτης. Η παρέμβαση με την οποία ο Αλέξης Τσίπρας ασκούσε κριτική κατά πάντων, κάνοντας έκκληση για προσφυγή σε νέες εκλογές προέδρου από τη βάση, κυριαρχούσε στα πηγαδάκια που είχαν στηθεί στο Τάε Κβον Ντο. «Δηλαδή, τώρα ο Αλέξης δεν στηρίζει πια τον Στέφανο;», ρωτούσε μια σύνεδρος.

Η αμηχανία και η ανησυχία στα πρόσωπα των περισσοτέρων κράτησε έως τη στιγμή της εισόδου Κασσελάκη στην «αρένα». Φαντασμαγορικοί φωτισμοί, επιβλητική μουσική, παραστατικοί χαιρετισμοί του προέδρου στο πλήθος και η ομιλία ξεκινάει. «Αμερικάνος ο πρόεδρος», σχολιάζει περιχαρής ένας σύνεδρος βλέποντας ότι ο Στέφανος Κασσελάκης μιλάει εκτός του κλασικού βήματος, διαβάζοντας την ομιλία σε auto queue. Ενας άλλος πιο ηλικιωμένος παρευρισκόμενος ρωτάει τον διπλανό του αν ο πρόεδρος μιλάει απ’ έξω, χωρίς κείμενο.

«Βρείτε μου αντίπαλο και πάμε», καταλήγει ο Στέφανος Κασσελάκης, έχοντας πιο πριν επαναφέρει το αφήγημα των «υπονομευτών» και έχοντας φροντίσει να ρίξει προσεκτικές «σπόντες» προς το πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα. Στη διάρκεια της μαραθώνιας (σχεδόν 90λεπτης) ομιλίας του, το κλίμα ήταν υποτονικό όσο ο πρόεδρος ανέλυε τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ και την πολιτική συγκυρία. Η παρουσία της -αποδεκατισμένης μετά τη διάσπαση- νεολαίας ήταν περιορισμένη, τα συνθήματα χλιαρά, τα χειροκροτήματα του κόσμου μέτριας έντασης.

Το σκηνικό αλλάζει όταν ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ξετυλίγει τις θέσεις του για τα εσωκομματικά. «Πες τα Στέφανε», «Στέφανε είμαστε μαζί σου, μην σταματάς», γιουχαΐσματα σε κάθε αναφορά Κασσελάκη στους αποχωρήσαντες του Νοεμβρίου και στους νέους, κατά τον πρόεδρο, επίδοξους υπονομευτές. Εντονα χειροκροτήματα σε κάθε επίκληση στον κόσμο και στη βάση του ΣΥΡΙΖΑ. Στις μεσαίες σειρές της πίσω εξέδρας κάποιος φωνάζει «Τεμπονέρα, σήκω αν είσαι άντρας». Ενας άλλος έχει βάλει στο στόχαστρο τον Γιάννη Ραγκούση. «Θέλουν κάποιοι να το παίξουν αντάρτες; Θα τους τσακίσουμε», διαπιστώνει ένας τρίτος.

Την Παρασκευή, ο Διονύσης Τεμπονέρας ξεκαθαρίζει ότι δεν θα διεκδικήσει την προεδρία έπειτα από μια φορτισμένη συναισθηματικά και πολιτικά ομιλία. Το ερώτημα «απέναντι στον Κασσελάκη ποιος;» πλανάται στους σχεδόν άδειους διαδρόμους του Τάε Κβον Ντο, ενώ εκτός της συνεδριακής αρένας οι ζυμώσεις των στρατοπέδων είναι συνεχείς. Ηρεμία πριν την καταιγίδα.

Ο Διονύσης Τεμπονέρας / ΙΝΤΙΜΕ

Γιουχαΐσματα, υπογραφές και παρασκήνιο

Το Σάββατο η κινητικότητα είναι από νωρίς αισθητά αυξημένη. Πρώτο επεισόδιο, τα έντονα γιουχαΐσματα στον Γιάννη Ραγκούση, όταν εκείνος αναφέρθηκε επικριτικά στο δάνειο Κασσελάκη στο κόμμα. Το προεδρείο παρεμβαίνει, πριν ανάψουν κι άλλο τα αίματα. Η πλειοψηφία των συνέδρων, πάντως, σε αντίθεση με τον κ. Ραγκούση, στηρίζει τον Στέφανο Κασσελάκη. «Εχουμε ένα διαμάντι ανάμεσα μας», ακούγεται από το βήμα του Συνεδρίου.

Την ίδια στιγμή, υπογραφές μαζεύονται για αναβολή των εκλογών. Η τάση αυτή αποκρυσταλλώνεται και στις ομιλίες των φιλοπροεδρικών: «Εχουμε πρόεδρο, τον εκλέξαμε πρόσφατα», η κοινή επωδός. Η «γραμμή» της αναβολής είχε χαραχθεί ήδη από τον Σωκράτη Φάμελλο. Λίγο αργότερα, θα την στήριζαν ανοιχτά και οι Νίκος Παππάς και Γιώργος Τσίπρας. Στο τέλος του Συνεδρίου, αυτή η «γραμμή» θα κέρδιζε, κόντρα στην έκκληση του Αλέξη Τσίπρα για προσφυγή στη βάση.

Ηρεμία πριν την καταιγίδα την Παρασκευή στο Τάε Κβον Ντο / Φωτ. ΙΝΤΙΜΕ

Ο χρόνος μετράει αντίστροφα για την ομιλία της Ολγας Γεροβασίλη. Λίγο μετά τις 7 το απόγευμα του Σαββάτου, η αντιπρόεδρος της Βουλής ανεβαίνει στο βήμα για να δηλώσει «παρούσα» στην πρόσκληση Κασσελάκη. Μερίδα του κόσμου, κατά στιγμές, αποδοκιμάζει και αντιδρά με χειρονομίες. Μια σύνεδρος είναι εξοργισμένη με το γεγονός ότι η κ. Γεροβασίλη έχει υπερβεί τον χρόνο και αγανακτεί όταν η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται στην παρακαταθήκη του Αλέξη Τσίπρα.

Η ομιλία τελειώνει, τα γιουχαΐσματα δίνουν τη θέση τους σε χειροκροτήματα και επευφημίες όταν ανεβαίνει στο βήμα ο Στέφανος Κασσελάκης για να υποδεχτεί την Ολγα Γεροβασίλη σε αυτόν τον «ωραίο αγώνα» που εν τέλει δεν θα γίνει. Ενας τριαντάρης παρευρισκόμενος δηλώνει στην «Κ» σοκαρισμένος από τις αντιδράσεις του κόσμου στη διάρκεια της ομιλίας Γεροβασίλη. «Δεν μπορώ να πιστέψω ότι ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ είναι όχλος», σχολιάζει.

Η Ολγα Γεροβασίλη / Φωτ. ΙΝΤΙΜΕ

«Θα γίνει Κούγκι»

Η μεγαλύτερη, όμως, ανατροπή θα ερχόταν την τελευταία μέρα του Συνεδρίου. Ηδη στους διαδρόμους του Τάε Κβον Ντο, το σενάριο της αναβολής είχε αρχίσει να κερδίζει πόντους ως αρκετά πιθανό. Στέλεχος του κόμματος, μιλώντας στην «Κ», εκτιμούσε ότι ο Στέφανος Κασσελάκης θα επέμενε στην πρόταση για εκλογές στις 10 Μαρτίου, αλλά ότι οι υποστηρικτές του θα στήριζαν την πρόταση της αναβολής.

Η πλευρά Γεροβασίλη ξεκαθάριζε ότι οι εκλογές πρέπει να γίνουν, σύμφωνα με το καταστατικό. «Θα γίνει Κούγκι στις ψηφοφορίες» έλεγε σε δημοσιογράφους γνωστό στέλεχος.

Κούγκι δεν έγινε, τουλάχιστον όχι μέσα στο Συνέδριο. Ο Στέφανος Κασσελάκης στην καταληκτική ομιλία του πράγματι επέμεινε στο να στηθούν εσωκομματικές κάλπες στις 10 Μαρτίου. Η Ολγα Γεροβασίλη ζήτησε από τον πρόεδρο του κόμματος να αποσύρει τη φράση «βρείτε μου αντίπαλο», ώστε κι εκείνη να αποσύρει την υποψηφιότητά της. Ο κ. Κασσελάκης σηκώνεται και δηλώνει ότι δεν θα παίξει σκάκι. Η κ. Γεροβασίλη επιμένει ότι οι εκλογές στις 10 Μαρτίου είναι αντικαταστατικές. «Στέφανε, αν θες καν’ τες μόνος, να δούμε τι θα πάρεις», αναφέρει. «Κάτω τα χέρια από τον Κασσελάκη», φωνάζει το πλήθος.

Το προεδρείο κάνει λόγο για τρεις προτάσεις: την πρόταση Κασσελάκη, την πρόταση των «τριών» περί αναβολής και την πρόταση Γεροβασίλη. Ακολουθεί χάος. Τίθεται σε ψηφοφορία η πρόταση των «τριών». Το σώμα την εγκρίνει. Ο Στέφανος Κασσελάκης, πριν ανακοινωθεί το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, σηκώνεται, παίρνει τον λόγο και λέει ότι «οι μάσκες έπεσαν» και ότι «δεν πάμε σε εκλογές». Η διαδικασία των ψηφοφοριών τελειώνει.

Στα δημοσιογραφικά επικρατεί πανδαιμόνιο. Η πλευρά Κασσελάκη λέει ότι το σώμα ομόθυμα εξέφρασε τη στήριξη στον πρόεδρο και αφήνει μετέωρο το αν καταμετρήθηκε η ψηφοφορία. Η πλευρά Γεροβασίλη διερωτάται γιατί τέθηκε πρώτη η πρόταση των «τριών», εκτιμώντας ότι αυτό συνέβη για να μην φανεί ότι καταψηφίζεται η πρόταση του προέδρου. Τελικώς, η πρόταση Φάμελλου-Παππά-Γ. Τσίπρα φαίνεται να ενσωματώθηκε στο κείμενο απόφασης του Συνεδρίου.

Νίκος Παππάς είς το τετράγωνο / Φωτ. ΙΝΤΙΜΕ

Νικητές και ηττημένοι

Η πλειοψηφία των συνέδρων, μάλλον, αδιαφορεί για το τι έχει συμβεί. Ορισμένοι δηλώνουν μπερδεμένοι, ελάχιστοι είναι οι προβληματισμένοι. «Ο Τσίπρας στο Συνέδριο ηττήθηκε, ο κόσμος θέλει τον Κασσελάκη», λέει στην «Κ» ένας εξ αυτών.

Το απόγευμα της Κυριακής κύκλοι του Αλέξη Τσίπρα επισημαίνουν ότι «όλοι θα κριθούν από τα αποτελέσματα».

Πηγες από το περιβάλλον της Ολγας Γεροβασίλη εκτιμούν ότι «οι μάσκες έπεσαν» και ότι «ο Στ. Κασσελάκης δεν ήθελε στην πραγματικότητα να πάμε σε εκλογές».

Ο ίδιος ο Στ. Κασσελάκης σε ανάρτησή του στέλνει το μήνυμα της «αντεπίθεσης τώρα, απέναντι σε ό,τι σε καίει, σ’ ό,τι σου τρώει την ψυχή», όπως γράφει, αφήνοντας εκ νέου αιχμές για κάποιους που «έχουν σχέδιο το κακό εκλογικό αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές».

Η εξίσωση των συσχετισμών της επόμενης μέρας, όμως, είναι περίπλοκη. Ο πρόεδρος μπορεί να έχει αυτοανακηρυχθεί σε νικητή, όμως, στην πραγματικότητα η πρότασή του για εκλογές στις 10 Μαρτίου δεν τέθηκε καν σε ψηφοφορία.

Αντίθετα οι «τρεις» (Φάμελλος, Παππάς, Γ. Τσίπρας) με την πρόταση αναβολής των εκλογών και λειτουργίας Εκτελεστικού Γραφείου έως τις ευρωεκλογές βγαίνουν τρόπον τινά κερδισμένοι, μιας και το ψήφισμά τους μπήκε σφήνα ανάμεσα στο κάλεσμα Τσίπρα και στην αντεπίθεση που αποπειράθηκε ο Στ. Κασσελάκης για άμεση προσφυγή σε εκλογές.

Ταυτόχρονα, η κ. Γεροβασίλη έστειλε ήδη μήνυμα στην ηγεσία ότι προϋπόθεση της ενότητας είναι να σταματήσει η ρητορική πόλωσης και διχασμού, ενώ μένει να φανεί πως θα επεξεργαστεί τα νέα δεδομένα ο Διονύσης Τεμπονέρας.

Νίκος Παππάς είς το τετράγωνο / Φωτ. ΙΝΤΙΜΕ

«Εχω ψηφίσει Τσοβόλα, Καρατζαφέρη και Λαφαζάνη, τώρα στηρίζω τον Στέφανο»

Στους διαδρόμους του Τάε Κβον Ντο, στη διάρκεια των τετραήμερων εργασιών του Συνεδρίου, η ανθρωπογεωγραφία των συνέδρων παρουσίαζε το δικό της ξεχωριστό ενδιαφέρον.

Ο κ. Δημήτρης, 70 ετών, μιλώντας στην «Κ», δηλώνει πως δεν πιστεύει στα κόμματα και ότι είναι έτοιμος ανά πάσα στιγμή να φύγει από τον ΣΥΡΙΖΑ αν τον προδώσει ο Στέφανος Κασσελάκης. «Εχω ψηφίσει Τσοβόλα, Καρατζαφέρη, Τσίπρα και μετά Λαφαζάνη και Βαρουφάκη. Τώρα στηρίζω τον Στέφανο. Εχει πει την αλήθεια, έρχεται από το εξωτερικό με νέες ιδέες», αναφέρει.

Λίγες καρέκλες πιο εκεί κάθεται ένας άλλος σύνεδρος, λίγο νεότερος από τον κ. Δημήτρη, ο οποίος μας λέει ότι είναι οργανωμένος στην Αριστερά από τα μαθητικά του χρόνια. «Ημουν στον Ρήγα Φεραίο και στην ΚΝΕ, έφευγα από το σχολείο για να πουλάω τον Ριζοσπάστη», μοιράζεται λέγοντας πως «αν παρακολουθείς τις διαδικασίες του ΣΥΡΙΖΑ, σίγουρα θα με έχεις δει κάπου». Τον ρωτάμε αν εντοπίζει κοινά μεταξύ των πρώτων χρόνων της οργανωμένης ζωής του με τον ΣΥΡΙΖΑ και του σήμερα. «Ολα είναι διαφορετικά», παραδέχεται παρόλα αυτά στηρίζει τον Στέφανο Κασσελάκη. Τον ρωτάμε τη γνώμη του για το δάνειο Κασσελάκη στο κόμμα και στέκεται στο γεγονός ότι «με αυτά τα χρήματα πληρώθηκαν οι εργαζόμενοι των μέσων του ΣΥΡΙΖΑ, επομένως αυτό είναι το πιο σημαντικό».

Ο διάλογος Κασσελάκη-Γεροβασίλη από το βήμα του Συνεδρίου / Φωτ. ΙΝΤΙΜΕ

Η συντριπτική πλειοψηφία των παρευρισκόμενων εκφράζεται υπέρ του προέδρου στη διάρκεια των ομιλιών, ενώ σε ορισμένες ομιλίες δεν λείπουν «καρφιά» κατά του Αλέξη Τσίπρα.

Ο Μ., 30 ετών, αρκετά χρόνια οργανωμένος στον ΣΥΡΙΖΑ και προβληματισμένος εδώ και μήνες για την πορεία του κόμματος, διαβάζει διαφορετικά την πραγματικότητα και μάλλον αποτελεί εξαίρεση μεταξύ όσων βρέθηκαν στο Τάε Κβον Ντο. Θεωρεί το συνέδριο «ακραίο σοκ», όπως λέει στην «Κ», και υποστηρίζει ότι μετά τις εξελίξεις είναι «επιβεβλημένη η έναρξη διαδικασιών για την ανασυγκρότηση της Αριστεράς και από όσους έφυγαν πριν και από όσους θα φύγουν τώρα από τον ΣΥΡΙΖΑ». Εκτιμά, μάλιστα, ότι μια παρέμβαση του Αλέξη Τσίπρα προς αυτή την κατεύθυνση θα ήταν σημαντική.