Πότε θα σφίξουμε πάλι τα χέρια

Καθώς Βρετανία, ΗΠΑ, σύντομα και η Ευρώπη, βρίσκονται ένα βήμα εγγύτερα στην αποκατάσταση της κανονικότητας με την έναρξη των εμβολιασμών, η αισιοδοξία επανέρχεται. Οι New York Times (ΝΥΤ) ρώτησαν έγκριτους επιδημιολόγους, συμπεριλαμβανομένου του δρος Αντονι Φάουτσι, αλλά και εξειδικευμένους επιστημονικούς συντάκτες και ακαδημαϊκούς ποιες είναι οι προβλέψεις τους για το μέλλον. Ιδού οι απαντήσεις τους:
 
– Ποια είναι η συμβουλή για τις οικογένειες που ανυπομονούν να γιορτάσουν Χριστούγεννα με τους αγαπημένους τους;
– Κάντε το μέσω Zoom. Μην αφήσετε τον βενιαμίν να έρθει σπίτι και να σκοτώσει τη γιαγιά. Σκεφτείτε λες και είμαστε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι στρατιώτες δεν είχαν τη δυνατότητα να γυρίσουν σπίτι και να φάνε γαλοπούλα. Ο πατέρας μου ήταν στη Νορμανδία. Η μητέρα μου στον Ερυθρό Σταυρό στην κατεχόμενη Αυστρία. Εχασαν τις διακοπές τους. Η ζωή συνεχίστηκε όμως. Και ακολούθησαν πολύ πιο ευτυχισμένες χρονιές. 
• Ντόναλντ Τζ. Μακνίλ Τζούνιορ, επιστημονικός ρεπόρτερ των ΝΥΤ για θέματα υγείας
 
– Πότε θα σφίξουμε πάλι τα χέρια;
– Δεν ξέρω για εσάς, εγώ δεν θα το κάνω. Το διευκρίνισα εδώ και πολλούς μήνες και οι εφημερίδες τρελάθηκαν. Είμαι σίγουρος ότι κάποια στιγμή οι άνθρωποι θα επιστρέψουν στις χειραψίες. Ταυτόχρονα όμως θα γίνουν και πιο προσεκτικοί με την προσωπική υγιεινή τους και την προστασία τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι ουδείς θα ξανασφίξει χέρια, ούτε ότι θα επιστρέψουμε κανονικά σε ό,τι συνέβαινε παλιότερα. Το πιθανότερο είναι μια ενδιάμεση λύση. Κάποιοι θα διστάζουν να δώσουν το χέρι τους. Αλλοι θα τα πλένουν πολύ συχνότερα απ’ ό,τι στο παρελθόν, ακόμη και όταν εκλείψει ο κορωνοϊός.
• Δρ Αντονι Φάουτσι, επικεφαλής λοιμωξιολόγος των ΗΠΑ
 
– Πότε θα αισθανθείτε άνετα να επιστρέψετε στο γραφείο; 
– Οταν έχω κάνει το εμβόλιο και όλοι οι υπόλοιποι γύρω μου επίσης. 
• Ντόναλντ Τζ. Μακνίλ Τζούνιορ
 
– Θα με υποχρεώσει ο εργοδότης μου να κάνω το εμβόλιο; 
– Οι εργοδότες έχουν το δικαίωμα να υποχρεώσουν τους εργαζομένους να κάνουν το εμβόλιο μόλις εγκριθεί επισήμως. Πολλά συστήματα υγείας π.χ. απαιτούν ετήσιο εμβόλιο γρίπης. Οι εργαζόμενοι ωστόσο μπορούν να ζητήσουν εξαίρεση, επικαλούμενοι ιατρικούς λόγους ή θρησκευτικά πιστεύω. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι εργοδότες υποτίθεται ότι πρέπει να συνδράμουν την κατάσταση, είτε επιτρέποντας στον εργαζόμενο να φοράει μάσκα στο γραφείο, είτε να εργάζεται από το σπίτι. 
• Αμπι Γκούντνοφ, συντάκτρια αρμόδια για θέματα δημόσιας υγείας
 
– Θα ξαναπάμε σε ένα μεγάλο, κατάμεστο πάρτι σε εσωτερικό χώρο, χωρίς να φοράμε μάσκα; 
– Αν το επίπεδο διασποράς στην κοινότητα είναι μεγάλο, δεν πρόκειται να βρεθείτε με φίλους σε πάρτι σε συνθήκες συνωστισμού. Αν, αντιθέτως, είναι τόσο περιορισμένο ώστε ο κίνδυνος να είναι μηδαμινός, τότε θα μπορείτε να παραστείτε όλοι μαζί σε πάρτι. Αν θέλουμε να βρεθούμε στην κανονικότητα, το μήνυμά μου είναι το ίδιο: Μόλις είναι διαθέσιμο το εμβόλιο, εμβολιαστείτε!
• Δρ Φάουτσι

– Θα πρέπει να περιμένουμε να εμβολιαστεί το 75% του πληθυσμού προτού ταξιδέψουμε πάλι;
– Πιστεύω ότι τα ταξίδια θα ξαναρχίσουν πολύ νωρίτερα και αυτό θα γίνει σταδιακά. Δεν υπάρχει άσπρο-μαύρο, ανάβουμε τα φώτα – σβήνουμε τα φώτα.
• Δρ Φάουτσι

– Για πόσο ακόμη θα φοράμε μάσκες;
– Αν υπάρξει ανοσία της αγέλης δεν θα χρειαστεί να φοράτε μάσκες όλη την ώρα. Ισως θελήσετε να τη φοράτε σε συνθήκες συνωστισμού, αλλά όχι με την αυστηρότητα που το κάνετε τώρα. Τελικά η μετάβαση θα είναι από τη σημερινή κατάσταση, όπου τη φοράμε διαρκώς, σε μια ενδιάμεση, που θα τη φοράμε σε συγκεκριμένες συνθήκες και ίσως στο τέλος δεν χρειάζεται πλέον να τη φοράμε καθόλου.
• Δρ Φάουτσι

– Πώς θα ξέρουμε ότι είναι ασφαλές να κάνουμε κανονικά πράγματα;
– Κατ’ αρχάς θα εκφράζεται από τον αριθμό των νέων κρουσμάτων – το ποσοστό θετικότητας. Πρέπει αυτός ο λόγος να είναι όσο χαμηλότερος γίνεται. Ο ιδανικός αριθμός είναι μηδέν. Δεν θα μηδενιστεί ποτέ, αλλά κάθε ποσοστό κοντά στο μηδέν είναι σπουδαίο νέο.
• Δρ Φάουτσι

– Πότε μπορούμε να πάμε σινεμά ή θέατρο;
– Εξαρτάται από την πορεία των εμβολιασμών και το επίπεδο διασποράς στην κοινότητα. Αν κατά τη διάρκεια του Απριλίου, του Μαΐου και του Ιουνίου επιχειρήσουμε να εμβολιάσουμε τους πάντες σε λίγους μόνο μήνες, τότε κατά την περίοδο από το δεύτερο στο τρίτο τετράμηνο του έτους είναι πιθανό να μπορούμε να πάμε σινεμά, θέατρο, να κάνουμε ό,τι θέλουμε. Με βάση όμως όσα ακούμε για την προθυμία των πολιτών να εμβολιαστούν, είναι μάλλον απίθανο ότι θα έχουμε τόσο μεγάλη κάλυψη. Αν αποδειχθεί ότι μόνο το 50% θα εμβολιαστεί, τότε θα μας πάρει πολύ περισσότερο χρόνο η επιστροφή στην κανονικότητα.
• Δρ Φάουτσι

– Πότε θα φάμε ξανά σε εστιατόριο;
– Αν εμβολιαστεί ο μισός και πλέον πληθυσμός, θα αισθάνομαι λίγο μικρότερο άγχος κάθε φορά που βγαίνω για δουλειές από το σπίτι. Ισως μάλιστα αισθανθώ άνετα να φάω σε ένα εστιατόριο ή να δω πάλι φίλους, μόλις αυτό καταστεί εφικτό.
• Βιτζάγια Λ. Σιγκούλαμ, διευθύντρια ερευνητικών προγραμμάτων στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης.

– Πότε θα αισθανθείτε πάλι ασφάλεια μέσα στο πλήθος;
– Μόλις η οικογένειά μου και εγώ εμβολιαστούμε, θα αλλάξω συμπεριφορά, αν και δεν μπορώ να φανταστώ να βρεθώ μέσα στο πλήθος ή να παραστώ σε εκδηλώσεις με πολύ κόσμο προτού εμβολιαστεί το 80% του πληθυσμού.
• Τζούλι Μπέτιντζερ, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας

– Πότε θα χαλαρώσουν οι περιορισμοί;
– Πιστεύω ότι η εκτεταμένη διαθεσιμότητα εμβολίων θα έχει ως συνέπεια την περαιτέρω χαλάρωση των προληπτικών μέτρων μέχρι τα μέσα ή το τέλος του καλοκαιριού του 2021.
• Μάικλ Ουέμπστερ Κλαρκ, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας

– Πώς θα μοιάζει η νέα κανονικότητα; 
– Θα φοράμε μάσκες για τους επόμενους 12 έως 18 μήνες, ίσως και τα επόμενα χρόνια. Πρόκειται για αλλαγή παραδείγματος. 
• Ρομπέρτα Μπρουν, επιδημιολόγος, διευθύντρια του Ερευνητικού Ινστιτούτου Vitalant
 
– Τι δεν θα επιστρέψει ποτέ στην κανονικότητα;
– Η σχέση μου με ανθρώπους που πήραν ελαφρά αυτή την πανδημία και αδιαφόρησαν για τα μηνύματα των υγειονομικών αρχών και τα περιοριστικά μέτρα.
• Bικτόρια Χολτ, επίτιμη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον
 
– Τι μάθατε από τη ζωή εν μέσω πανδημίας;
– Μένοντας σπίτι με τα παιδιά μου έμαθα ότι η ζωή με λιγότερα καθήκοντα και δραστηριότητες είναι κάπως ωραία. Πιστεύω ότι στο μέλλον θα περιορίσουμε τις οικογενειακές μας υποχρεώσεις. 
• Τζένιφερ Νούτσο, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Τζον Χόπκινς
 
– Ποια συνήθεια της πανδημίας θα διατηρήσετε;
– Θα κρατήσω τη μάσκα μου και θα τη φοράω μέσα στο πλήθος στο μετρό και ειδικά την εποχή του συναχιού και της γρίπης. Κάποτε αρρώσταινα διαρκώς, αλλά δεν έχω κρυώσει, ούτε έχει πονέσει ο λαιμός μου εδώ και μήνες. Μου αρέσει που δεν αρρωσταίνω πια. 
• Αλίσια Αλεν, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας
 
– Τι είναι κάτι που δεν θα θεωρήσεις ποτέ ξανά δεδομένο;
– Δεν θα θεωρήσω ποτέ ξανά δεδομένο ότι μπορώ να ταξιδεύω και να βλέπω όλους τους συγγενείς μου, την ευρύτερη οικογένειά μου. 
• Αλίσια Αλεν 

Υπάρχει τρόπος να γιορτάσουμε ασφαλή Χριστούγεννα φέτος;

Αν τα σχέδια για το καλοκαίρι του 2021 και το σταδιακό τέλος(;) της πανδημίας φαντάζουν μακρινά, το ζήτημα για ασφαλή Χριστούγεννα με την οικογένεια είναι η άμεση πρόκληση που αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο. Γερμανοί επιδημιολόγοι απάντησαν σε αυτές τις απορίες πολιτών:

– Εχει νόημα ένα προληπτικό τεστ για να μπορέσω να γιορτάσω με την ευρύτερη οικογένεια;
– Τα γρήγορα (rapid) τεστ αντιγόνων μπορεί να παρέχουν ταχύτατα αποτελέσματα, έχουν όμως ασφάλεια μόλις μιας μέρας. Οπερ σημαίνει ότι αν κάποιος εξεταστεί στις 23 Δεκεμβρίου, ώς τις 25 δεν έχει πλέον τη σιγουριά ενός αρνητικού αποτελέσματος. Αντίθετα ένα τεστ PCR θα έδινε μεγαλύτερη ασφάλεια στη διάρκεια των γιορτών. Με δεδομένη όμως την αυξημένη ζήτηση αυτές τις μέρες και την περιορισμένη δυνατότητα των εργαστηρίων, ίσως δεν καταστεί εφικτή η έγκαιρη εξασφάλιση αποτελεσμάτων.

– Θα ήταν σωστό να μπω σε εθελοντική απομόνωση πριν από τα Χριστούγεννα;
– Ασφαλώς είναι θετικό αν μπορεί κάποιος να περιορίσει τις κοινωνικές επαφές στο απολύτως ελάχιστο. Αυτό όμως πρέπει να συμβεί με συνέπεια. Αν μείνει τρεις μέρες στο σπίτι και μετά αρχίσει να συναντάει πάλι ανθρώπους τότε αυτό είναι αντιπαραγωγικό. Είναι επίσης σημαντικό να συμπεριφερθούν αντίστοιχα και τα παιδιά και να μην τριγυρνούν με τους φίλους τους.

– Πώς θα έπρεπε να είναι μια αποτελεσματική εθελοντική απομόνωση;
– Να διαρκέσει τουλάχιστον μία εβδομάδα. Και αυτό σημαίνει όχι απλώς περιορισμό των κοινωνικών επαφών, αλλά ει δυνατόν καμιά συνάντηση με άλλους ανθρώπους. Οπου βρίσκονται άνθρωποι στον ίδιο χώρο, είναι πιθανή μια μόλυνση.  

– Θα βοηθούσε να φοράω μάσκα με φίλτρο FFP2 τα Χριστούγεννα;
– Εχουμε μάθει πολλά για τις συγκεκριμένες μάσκες. Είναι αξιόπιστες και παρέχουν την καλύτερη προστασία. Ειδικά σε συναντήσεις με παππούδες και γιαγιάδες καλό θα ήταν να επιλέξει κανείς τη μεγαλύτερη δυνατή προστασία.  

– Αν έχω κολλήσει μια φορά, μπορώ να έχω το κεφάλι μου ήσυχο ότι δεν θα μεταδώσω τον ιό σε άλλους;
– Παρ’ όλα αυτά πρέπει να συμπεριφερόμαστε ακριβώς όπως όλοι οι άλλοι. Αποθαρρύνω τους πάντες να αυτοπροσδιορίζονται ως ειδικές περιπτώσεις και να μη φορούν, για παράδειγμα, μάσκα στο σούπερ μάρκετ. Κυρίως επειδή υπάρχει η πιθανότητα οι άλλοι να μην τον πιστέψουν. Καλό είναι να μη γίνονται εξαιρέσεις στον κανόνα.  

– Τι νόημα έχει η απαγόρευση της κυκλοφορίας το βράδυ;
– Η διασπορά πολλαπλασιάζεται στον ιδιωτικό χώρο, ο οποίος δύσκολα μπορεί να ελεγχθεί. Οταν λοιπόν απαγορεύεται να βγει κανείς από το σπίτι του χωρίς λόγο, περιορίζεται η δυνατότητα να βρεθεί με άλλους ανθρώπους για ένα πάρτι, ακόμη και η μετακίνηση περιορίζεται σοβαρά. Γι’ αυτόν τον λόγο έχει αναμφισβήτητα αξία η απαγόρευση κυκλοφορίας το βράδυ.

Δεν αλλάζουν συμπεριφορά μέχρι το εμβόλιο

Σε μια ανεπίσημη έρευνα των The New York Times στην οποία συμμετείχαν 700 επιδημιολόγοι, οι μισοί δήλωσαν ότι δεν θα αλλάξουν τη συμπεριφορά τους μέχρις ότου εμβολιαστεί το 70% του πληθυσμού. Το 30% εξ αυτών άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να αλλάξει κάποιες από τις σημερινές συνήθειές του μέχρι να εμβολιαστούν οι ίδιοι. Μειοψηφία ήταν οι ειδικοί που εκτίμησαν πως αν τα εξαιρετικά αποτελεσματικά εμβόλια διανεμηθούν σε μεγάλο αριθμό πολιτών, θα είναι ασφαλές για τους Αμερικανούς να αρχίσουν να ζουν πιο ελεύθερα. «Είμαι αισιόδοξη ότι με βάση τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα των εμβολίων θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα το καλοκαίρι του 2021», ανέφερε χαρακτηριστικά η Κέλι Στρουτς, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. Οι επιδημιολόγοι όμως είναι μια πολύ προσεκτική επιστημονική ομάδα. Οι περισσότεροι λένε ότι ακόμη και με τα εμβόλια θα χρειαστεί τουλάχιστον ένας χρόνος, ίσως και παραπάνω, για να ξεκινήσουν πάλι πολλές δραστηριότητες με ασφάλεια, ενώ ορισμένες πτυχές της ζωής μας δεν θα επιστρέψουν ποτέ εκεί που βρισκόμασταν.