Kathimerini.com.cy
Της Νατάσας Αλεξάνδρου
Αυτό το Πάσχα δεν πάει κανείς πουθενά. Θα μείνουμε σπίτι, θα ζήσουμε τα Άγια Πάθη και τα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας… αλλιώς. Ποτέ όμως μόνοι, μιας και ο Χριστός φέτος αποφάσισε να κάνει Πάσχα μαζί μας.
Ήδη το κάνω εικόνα. Να κρατάμε ο καθένας από μια λαμπάδα, να στεκόμαστε στις αυλές και τις βεράντες των σπιτιών μας και να περιμένουμε τον ιερέα από την τηλεόραση να μας λέει το Χριστός Ανέστη για να ξεκινήσουμε το «Χρόνια Πολλά». Χωρίς αγκαλιές και φιλιά και αγγίγματα. Και δίπλα μας την οθόνη του υπολογιστή χωρισμένη σε παράθυρα, γεμάτα πρόσωπα αγαπημένα που άλλοτε τα είχαμε δίπλα μας. Έτσι θα είναι το Πάσχα μας φέτος, χωνέψτε το.
Πόσο πρωτόγνωρο και περίεργο ακούγεται. Πάσχα χωρίς εκκλησία, χωρίς έθιμα και παραδόσεις, χωρίς οικογενειακά τραπέζια και κραιπάλες και γλέντια με οβελίες και ποτήρια κρασί. Το πήραμε απόφαση εδώ και μέρες πως φέτος δεν θα ζήσουμε προσκύνημα Νυμφίου, περιφορά επιταφίου, δεν θα είμαστε παρόντες στις κατανυκτικές ψαλμωδίες της Μ. Παρασκευής και δεν θα είμαστε εκεί, στις κατάμεστες αυλές των εκκλησιών το βράδυ του Μ.Σαββάτου για την Πρώτη Ανάσταση για το άναμμα των λαμπάδων με το Άγιο Φως.
Αυτό το Πάσχα θα το ζήσουμε από τα σπίτια μας λίγο αλλιώτικα, λίγο διαφορετικά αλλά θα βάλουμε όση θετική ενέργεια χρειάζεται για να το ζήσουμε όσο καλύτερα μπορούμε. Στόχος αρχικός και πιο σημαντικός; Να μη λείπει κανείς από το σπίτι του. Επιβάλλεται να είμαστε όλοι εκεί και θα είμαστε. Υγιείς, ασφαλείς και προστατευμένοι μέσα στο αποστειρωμένο περιβάλλον που δημιουργήσαμε, έτοιμοι να ζήσουμε την Εβδομάδα των Παθών προσαρμοσμένοι με τα νέα δεδομένα.
Μεγάλη Εβδομάδα
Σε λίγες μέρες θα μπούμε στην Εβδομάδα των Παθών, στη πιο συνταρακτική εβδομάδα της ανθρώπινης ιστορίας. Για τους χριστιανούς, είναι μια ιδιαίτερα κατανυκτική περίοδος και αποτελεί πηγή ανανέωσης και ψυχικής καθάρσεως μιας και μέσα από τις ιερές ακολουθίες βιώνουν το μυστήριο των Παθών και της λύτρωσης του Χριστού. Αυτό το Πάσχα ο Χριστός θα έρθει στα δικά μας σπίτια για να το ζήσει μαζί μας. Φέτος η φράση «δεν μπορείς να ζήσεις Πάσχα έξω από το χώρο της εκκλησίας» δεν ισχύει. Και επειδή όλα στη ζωή είναι ρευστά και ανατρέπονται, αυτή τη χρονιά ελέω κορωνοιού ναι, θα ζήσουμε τα Πάθη εκτός του ιερού χώρου της Εκκλησίας.
Θα τα παρακολουθούμε από τους τηλεοπτικούς μας δέκτες με τους ιερείς στην εκκλησία να ζουν τα Πάθη και μας από τα σπίτια μας να τα βιώνουμε νιώθοντας την απόσταση … σαν ψευδαίσθηση. Από το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο, την πορεία του Κυρίου προς τη Σταύρωση, τη θεόσωμο ταφή και τη ζωηφόρο Ανάσταση. Θα ψάξουμε να βρούμε το βιβλιαράκι - αυτό με το κόκκινο εξώφυλλο και τα χρυσά γράμματα- της Μεγάλης Εβδομάδας και με την ίδια κατάνυξη και σιωπή θα ζούμε έστω από μια οθόνη τηλεόρασης όσα θα συμβαίνουν στους ιερούς ναούς οι οποίοι φέτος θα είναι χωρίς την παρουσία των πιστών.
Έθιμα
Δεν τα απαριθμώ ούτε για να μιζεριάσουμε ούτε για να στεναχωριόμαστε. Τις μέρες του Πάσχα θα τις ζήσουμε φέτος χωρίς το έθιμο της λαμπρατζιάς. Στοιβαγμένα κάθε λογής ξύλα σε χωράφια και ανοικτούς χώρους από ομάδες έφηβων που για μέρες δουλεύουν για το ποια γειτονιά θα κάνει την μεγαλύτερη. Ούτε λαμπρατζιές, ούτε ξενύκτια για το «φύλαγμα» των ξύλων μην τα κλέψει κανείς, σαμπώς και θα χει κανένα βραβείο μετά για το ποιος θα κάνει τη μεγαλύτερη. Όσο για τις κροτίδες ευτυχώς για φέτος το έθιμο αυτό είναι σε pause και για το καλό των νέων και για την δική μας ησυχία.
Για τις φλαούνες δεν το συζητώ. Η κάθε μία από εμάς αυτές τις μέρες της καραντίνας, έβγαλε μια «Αθηνά» που έκρυβε μέσα της οπόταν προβλέπω ότι το instagram θα διεξάγει διαγωνισμό για το ποια θα φτιάξει την καλύτερη φλαούνα ενώ ένα # αρκεί για να υποθέσουμε τι γεύση θα χει ανάλογα με τον ή την σεφ που μας προτείνει τη συνταγή. Η διαφορά φέτος θα είναι στην ποσότητα μιας και ο κοινωνικός αποκλεισμός είναι καθοριστικός για το πόσες φλαούνες θα κάνει το κάθε νοικοκυριό. Ας μη ξεχνάμε ότι το γλυκό αυτό έθιμο απαριθμεί τριψήφιο αριθμών θερμίδων.
Μπορεί να είμαστε καραντίνα αλλά οι μυρωδιές από φεσκοψημένα ψωμιά και κουλούρια θα γεμίσουν τις γειτονιές ειδικά τώρα που ο αέρας είναι πιο καθαρός από τη μειωμένη μυρωδιά των ρύπων λόγω μειωμένης κυκλοφορίας. Οι νοικοκυρές θα ζυμώσουν και πάλι με τη διαφορά και πάλι της ποσότητας.
Και όταν θα ρθει η Μεγάλη Πέμπτη, η παράδοση επιτάσσει το βάψιμο των αυγών, μια διαδικασία που την απολαμβάνουν ιδιαίτερα τα παιδιά που μπορούν με ευφάνταστους τρόπους να βάψουν τα αυγά είτε με μαργαρίτες και παπαρούνες είτε με χρώματα φιλικά προς το περιβάλλον. Είναι η πινελιά στο κάθε σπίτι που θέλει να νιώσει έστω και λίγο τη διαδικασία των ημερών του Πάσχα.
Μεγάλη Παρασκευή και το έθιμο του προσκυνήματος 3, 5, ή 7 στολισμένων επιταφίων με τους πιστούς να γυρνάνε τις εκκλησιές δεν θα μπορούσε να γίνει.
Για φέτος θα αρκεστούμε να ζήσουμε στωικά από τις οθόνες των τηλεοράσεων μας την πρώτη Ανάσταση το πρωί του Μ. Σαββάτου με μας να ψέλνουμε από τα σπίτια μας το «Ανάστα ο Θεός» και τους ιερείς να μην δημιουργούν τον πανικό εκείνο που έκαναν οι πιστοί στις κατάμεστες εκκλησιές κτυπώντας ρυθμικά τους σκάμνους μεταφέροντας το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης.
Και το βράδυ ο εκκλησιασμός θα γίνει και πάλι από το σπίτι, με μας να κρατάμε τις λαμπάδες αναμμένες περιμένοντας από τον ιερέα να μας δώσει το σήμα για το Χριστός Ανέστη και δίπλα μας η οθόνη του υπολογιστή χωρισμένη σε μικρά παραθυράκια με όλους αυτούς που αγαπάμε για το χρόνια πολλά.
Όσο για την Κυριακή του Πάσχα; Είμαστε Κύπριοι και ως κύπριοι θα τηρήσουμε το έθιμο του ψησίματος του οβελία, του κοκορετσιού και της σούβλας. Μόνο που φέτος οι ποσότητες θα είναι τόσες όσες να αρκούν τα μέλη της κάθε οικογένειας χωρίς συνδαιτημόνες. Το γλέντι δεν θα είναι το ίδιο απλά θα είναι προσαρμοσμένο στα δεδομένα του 2020 που μας θέλουν να το περάσουμε στη ψηφιακή πραγματικότητα του zoom και του house party. Θετική διάθεση να υπάρχει και θα το περάσουμε και αυτό όπως όλα τα άλλα. Γιατί ας μη ξεχνάμε πως πάντα με την Ανάσταση έρχεται η ελπίδα για κάτι καλύτερο. Αρκεί μέσα μας να υπάρχει αγάπη, #ΘαΤαΚαταφέρουμε
Το ξέρατε ότι:
Το Πάσχα είναι η μεγαλύτερη γιορτή του χριστιανισμού. Η λέξη έχει τις ρίζες της στην αρχαία Αίγυπτο. Με το "Πισάχ" -η λέξη σημαίνει διάβαση- οι Αιγύπτιοι γιόρταζαν τη διάβαση του ήλιου από τον ισημερινό, την εαρινή δηλαδή ισημερία και μαζί της τον ερχομό της άνοιξης. Οι Εβραίοι καθιέρωσαν και αυτοί τη γιορτή με την ονομασία "Πεσάχ" (διάβαση-υπέρβαση) σε ανάμνηση της απελευθέρωσης τους από τους Αιγυπτίους και της διάβασης της Ερυθράς θάλασσας.
Στη χριστιανική γιορτή δόθηκε το όνομα "Πάσχα" και με απόφαση της Α' Οικουμενικής Συνόδου, το 325 μ.Χ., ορίστηκε να γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά από την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας.
