Kathimerini.com.cy
Παράπονα από αιτητές ασύλου δέχθηκε στο γραφείο της η Επίτροπος Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Στυλιανού Λοττίδη σχετικά με προβλήματα που αντιμετώπισαν από το πλαίσιο στήριξης τους.
Ανάμεσα στα παράπονα τα οποία δέχθηκε η Επίτροπος σύμφωνα με την έκθεση της είναι η διακοπή υλικών συνθηκών υποδοχής σε γυναίκες αιτήτριες ασύλου, έγκυες ή μητέρες βρεφών/ νηπίων λόγω αδυναμίας να αναλάβουν θέσεις στον τομέα της γεωργίας και της κτηνοτροφίας. Επίσης παράπονα από πολυμελείς οικογένειες σχετικά με ανεπάρκεια υλικών συνθηκών που παρέχονται για να καλύψουν τις πραγματικές ανάγκες όπως είναι το ενοίκιο, η διατροφή και η αποπληρωμή λογαριασμών βασικών υπηρεσιών. Παράπονα για το ύψος του ενοικίου το οποίο λαμβάνουν από το Κράτος ενώ παράλληλα παρατηρούνται καθυστερήσεις σε χορήγηση του στους ιδιοκτήτες.
Όπως εξηγεί η Επίτροπος υπήρξε περίπτωση όπου άντρας αιτητής ασύλου, μονογονιός λόγω δυσκολίας εξεύρεσης κατάλληλης στέγης, αναγκάστηκε για κάποιο χρονικό διάστημα να διαμείνει με τα τρία παιδιά του σε αυτοκίνητο.
Προβληματικές πτυχές του πλαισίου
Αναφορά στα προβλήματα του πλαισίου στήριξης των αιτητών ασύλου κάνει λόγο η κ. Στυλιανού Λοττίδη καθώς η προστασία των δικαιωμάτων των προσφύγων και των αιτητών αποτελεί υποχρέωση της Κύπρου μέσα από σειρά δεσμευτικών διεθνών και ευρωπαϊκών συμβάσεων στις οποίες έχει προσχωρήσει όπως επίσης και της εθνικής Νομοθεσίας.
Όπως εξηγεί, σε περιπτώσεις που το Κέντρο Υποδοχής και Φιλοξενίας Αιτητών Διεθνούς Προστασίας στην Κοφίνου παρουσιάζουν πληρότητα ή οι αιτητές ανήκουν σε κατηγορίες προσώπων στους οποίους δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο Κέντρο ή παρουσιάζουν αυξημένη ευαλωτότητα και ειδικές ανάγκες, τότε καλούνται να βρουν ενοικιαζόμενο χώρο διαμονής.
Ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα σύμφωνα με την Επίτροπο, καθώς εκτός από το επίδομα ενοικίου στο οποίο μπορεί να φτάσει μέχρι τα 200 ευρώ, παραχωρούνται στα άτομα αυτά υπό μορφή κουπονιών μικροποσά για λοιπά έξοδα όπως ηλεκτρισμού και ύδρευσης.
Όπως φαίνεται και στους πίνακες που παραθέτει στην έκθεση της η Επίτροπος Διοικήσεως τα ποσά διαφοροποιούνται αναλόγως των μελών ενός νοικοκυριού και μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 735 ευρώ. Ωστόσο όπως σημειώνεται το σύστημα στήριξης με κουπόνια για σκοπούς αγοράς βασικών ειδών φαίνεται να αδυνατεί να καλύψει όλες τις βασικές ανάγκες των αιτητών. Η αξία τους δεν ανταποκρίνεται στο σημερινό κόστος διαβίωσης και δεν έχει διαφοροποιηθεί από το 2013.
Αυτό που δυσχεραίνει την κατάσταση είναι το γεγονός ότι τα κουπόνια εξαργυρώνονται αποκλειστικά σε συγκεκριμένες συμβαλλόμενες από το κράτος μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες είτε βρίσκονται μακριά από τους χώρους διαμονής των αιτητών, είτε είναι πιο ακριβές από άλλες υπεραγορές, είτε παρουσιάζουν ελλείψεις βασικών ειδών.
Σε αυτό το σημείο, η Επίτροπος επισημαίνει στην έκθεση της πως έχει λάβει διαβεβαίωση από το υπουργείο Εργασίας ότι προέβησαν σε συστάσεις στις επιχειρήσεις για τα είδη που προσφέρουν και το θέμα επιλύθηκε.
Καθυστερήσεις στην καταβολή κουπονιών
Ακόμη ένα πρόβλημα που εντοπίζει η Επίτροπος είναι οι καθυστερήσεις στην έκδοση κουπονιών, ιδίως την πρώτη φορά, με τους αιτητές ασύλου να βρίσκονται αντιμέτωποι με επείγουσες ανάγκες για την επιβίωση τους. Εκτός από αυτό υπάρχει θέμα και στην εξαργύρωση των κουπονιών διότι τα τραπεζικά ιδρύματα αρνούνται το άνοιγμα των λογαριασμών, εάν οι αιτητές δεν διαθέτουν έγκυρα ταξιδιωτικά έγγραφα κάτι το οποίο είναι αρκετά συνηθισμένο σε πρόσωπα που διαφεύγουν εμπόλεμων καταστάσεων ή προσωπικών διώξεων.
Δυσκολίες και στον χώρο εργασίας
Δυσκολίες φαίνεται να αντιμετωπίζουν και στον χώρο εργασίας τους οι αιτητές ασύλου καθώς όπως σημειώνεται μέσα στην έκθεση, περιορίζονται μόνο στους τομείς απασχόλησης που βρίσκονται στην κατώτερη βαθμίδα μισθολογικής κλίμακας και αφορούν ανειδίκευτη χειρωνακτική εργασία.
Η ίδια η Επίτροπος σημειώνει πως υπάρχει το ενδεχόμενο επέκτασης των επαγγελμάτων αυτών και σε άλλους τομείς καθώς το θέμα τυγχάνει εξέτασης από την υπουργό Εργασίας.
Εισηγήσεις
Οι εισηγήσεις που παραθέτει η Επίτροπος είναι η εμπεριστατωμένη και συνολική επαναξιολόγηση του πλαισίου στήριξης προς την επάρκεια και την αποτελεσματικότητα για να διασφαλιστούν οι βασικές ανάγκες και τα δικαιώματα των αιτητών, όπως επίσης διασφαλιστεί η επάρκεια της στέγασης του συνόλου των αιτητών που διαμένουν εκτός Κέντρων Υποδοχής.
Επίσης η Επίτροπος εισηγείται την δημιουργία ενός μηχανισμούς άμεσης παρέμβασης για περιπτώσεις ανθρώπων που μένουν χωρίς στέγη ώστε το δικαίωμα τους να αποκαθίσταται το συντομότερο δυνατό και με προοπτική αποκατάστασης ενός μονιμότερου χώρου διαμονής.
Παράλληλα, να επεκταθούν οι τομείς της οικονομίας έτσι ώστε να επιτρέπεται η απασχόληση των αιτητών σε θέσεις εργασίας που θα ανταποκρίνεται στις δυνατότητες μεγαλύτερης μερίδας του πληθυσμού των αιτητών.
Εισηγείται επίσης την συμπληρωματική κάλυψη των υλικών συνθηκών υποδοχής σε περίπτωση μερικής ή περιστασιακής απασχόλησης όπως επίσης και να εξεταστεί το ενδεχόμενο διενέργειας μελέτης για αποδοτικότερη αξιοποίηση υφιστάμενων οικονομικών πόρων και να διερευνηθούν οι ευκαιρίες που παρέχονται για περαιτέρω ενίσχυση του πλαισίου στήριξης μέσω πόρων της ΕΕ ή και άλλων διεθνών οργανισμών.
