Kathimerini.com.cy
Ο Στίβεν Πίνκερ είναι ένας από τους πιο διάσημους διανοουμένους στον πλανήτη, ένα σημαντικό κεφάλαιο στη σύγχρονη ιστορία των ιδεών. Οι περγαμηνές του είναι ομολογουμένως πολλές. Έχει λάβει πλήθος διακρίσεων για το επιστημονικό και το συγγραφικό του έργο και είναι εκλεγμένο μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ. Το 2021, ο ιστότοπος Academic Influence τον κατέταξε στη δεύτερη θέση της λίστας των ψυχολόγων με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο κατά τη δεκαετία 2010-2020 και το περιοδικό Time τον συμπεριέλαβε στους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως.
Ο Μανώλης Ανδριωτάκης συνάντησε διαδικτυακά τον σημαντικό αυτόν στοχαστή με το χαρακτηριστικά διαπεραστικό βλέμμα, με αφορμή την πρόσφατη έκδοση των δύο νεότερων βιβλίων του, Διαφωτισμός τώρα και Ορθολογισμός τώρα, που αμφότερα κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Διόπτρα. Ο Πίνκερ υποστηρίζει με πάθος, αλλά τεκμηριωμένα, ότι ο κόσμος μας είναι πολύ καλύτερος απ’ ό,τι στο παρελθόν και αποδίδει αυτή την πρόοδο στα ιδανικά του Διαφωτισμού.
«Η εξέλιξη δεν μας σχεδίασε έτσι ώστε να αναζητούμε την αντικειμενική και αμερόληπτη αλήθεια», μας λέει ο Πίνκερ. «Μέχρι την άνοδο της σύγχρονης επιστήμης και της κλασικής φιλελεύθερης κοινωνίας, δεν υπήρχε κανένας τρόπος για να κάνουμε κάτι τέτοιο. Δεν υπήρχε επιστήμη, δεν υπήρχαν μακροχρόνια αρχεία. Δεν υπήρχαν δεδομένα, δεν υπήρχαν στατιστικές. Και έτσι το καλύτερο που μπορούσες να κάνεις ήταν να προωθείς το συμφέρον της φυλής σου, της φατρίας σου, του εαυτού σου. Η ιδέα ότι ως είδος έχουμε όντως τα μέσα για να προσδιορίσουμε την αλήθεια και να βελτιώσουμε την κατάστασή μας είναι πολύ πρόσφατη και δεν είναι καθόλου διαισθητική. Αυτή είναι η μία αιτία. Η άλλη αιτία συνδέεται με μια αρνητική προκατάληψη της ανθρώπινης ψυχολογίας. Συχνά την ονομάζουμε «απέχθεια της απώλειας». Είναι η τάση μας να φοβόμαστε και να τρέμουμε περισσότερο τις απώλειες, παρά να προσδοκούμε ή να απολαμβάνουμε τις βελτιώσεις. Όλα αυτά μεγεθύνονται συχνά από τις ελίτ και τους ηγέτες της κοινής γνώμης, τους δημοσιογράφους και τους διανοουμένους, οι οποίοι έχουν μια μακρά παράδοση αρνητικότητας, προφητειών και καταστροφολογίας, μια παράδοση που προσδίδει στους ανθρώπους σοβαρότητα, κύρος και κάποια προστασία από τη γελοιοποίηση. Κάπως έτσι καταλήγουμε να βλέπουμε πολλούς διαμορφωτές γνώμης να μεροληπτούν υπέρ του αρνητισμού».
Αυτή είναι η πρώτη του συνέντευξη σε ελληνικό μέσο.
Μαζί τα περιοδικά Γαστρονόμος και Tv Οδηγός.
