Kathimerini.gr
Αλεξάνδρα Σκαράκη
Παραπάνω από ένα χρόνο μετά το φινάλε της τρίτης σεζόν, η επιτυχημένη σειρά του Netflix, «You», επέστρεψε στην πλατφόρμα με το πρώτο μέρος του νέου κύκλου επεισοδίων. Η σειρά είναι βασισμένη στο μυθιστόρημα της Κάρολαϊν Κέπνες σε μεταφορά των Γκρεγκ Μπερλάντι («Riverdale») και Σέρα Γκαμπλ («Supernatural») με επίκεντρο την ψυχοπαθητική συμπεριφορά του πρωταγωνιστή προς τις γυναίκες.
Τοποθετημένη στην Ευρώπη και συγκεκριμένα το Λονδίνο, η συνέχεια της ιστορίας ακολουθεί τον Τζο Γκόλντμπεργκ (Πεν Μπάτζλεϊ) καθώς αφήνει πίσω του τη ζωή στα προάστια του Λος Αντζελες, επιθυμώντας να κάνει μια νέα αρχή στο Λονδίνο. Αλλά κι εκεί, το παρελθόν του φαινομενικά καλοπροαίρετου, χαριτωμένου και γοητευτικού ήρωα, δεν θα του επιτρέψει να ξεχάσει τα εγκλήματα που διέπραξε με σκοπό να κατακτήσει τις γυναίκες που ερωτεύτηκε αλλά και να εξασφαλίσει ότι αυτές θα παραμείνουν μαζί του. Ο Τζο είναι στην πραγματικότητα ένας χειριστικός άνθρωπος που δεν διστάζει να δολοφονήσει οποιονδήποτε αποτελέσει εμπόδιο στα σχέδιά του.
Από τις 9 Φεβρουαρίου που «ανέβηκαν» στο Netflix, τα πέντε πρώτα επεισόδια της τέταρτης σεζόν του ερωτικού θρίλερ, σκαρφάλωσαν σε τέσσερις μόλις ημέρες στη δεκάδα με τις σειρές που είχαν τη μεγαλύτερη θέαση σε 90 χώρες. Μάλιστα, στις πιο πολλές από αυτές – ανάμεσά τους και η Ελλάδα – βρέθηκε αμέσως στην κορυφή της λίστας, όπως δείχνουν τα στοιχεία της streaming υπηρεσίας. Για να προετοιμαστούν για τη νέα σεζόν, πολλοί θαυμαστές παρακολούθησαν ξανά τον πρώτο, δεύτερο και τρίτο κύκλο επεισοδίων.
«Μια πλάνη, κάτι αρρωστημένο»
Όμως η σειρά έχει επανειλημμένα δεχθεί κριτική για «ρομαντικοποίηση» του stalking: αντί να προσλαμβάνεται ως ένας επικίνδυνος κοινωνιοπαθής, ο Τζο προκαλεί τη συμπάθεια του κοινού – εν μέρει επειδή η ιστορία παρουσιάζεται από τη δική του οπτική.
Ο ίδιος ο Μπάτζλεϊ, στην επικοινωνία του με θαυμάστριες νιώθει συχνά την ανάγκη να υπενθυμίζει ότι ο χαρακτήρας που υποδύεται είναι ένας στυγνός δολοφόνος κι όχι απλά ένας ελκυστικός ήρωας. «Οι θαυμάστριες μπερδεύουν το πάθος με την εμμονή και την επικινδυνότητα», λέει στην «Κ» η ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια Νάσια Σκαμπερδώνη και εξηγεί: «Εκείνο που μπορεί να τις γοήτευσε είναι αυτό το κυνηγητό, ο τρόπος που το αρσενικό διεκδικεί μια γυναίκα. Στην πραγματικότητα όμως, πρόκειται για μια πλάνη, κάτι αρρωστημένο».
Η σκοτεινή πλευρά των social media
Η χρήση του διαδικτύου και κυρίως των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αποτελεί σημαντικό μέρος στην εξέλιξη της πλοκής σύγχρονων τηλεοπτικών σειρών όπως το «Gossip Girl» ή το «Euphoria» όπου το Facebook και το Instagram είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των χαρακτήρων. Στο «You», ο Τζο παρασύρεται από τις αναζητήσεις του που τον φέρνουν μπροστά στην παραβίαση της ιδιωτικότητας ανθρώπων που έχουν κερδίσει το ενδιαφέρον του.
«Υπάρχει ένας άνθρωπος, ο οποίος είναι εμμονικός και χρησιμοποιεί το διαδίκτυο με λάθος τρόπο μετατρέποντάς το από χρήσιμο εργαλείο σε επικίνδυνο όπλο. Και εκεί κάπου καταργείται ο ρομαντισμός και ο έρωτας, ο ιδανικός σύντροφος αποκτά αποτρόπαια εικόνα», αναφέρει η κ. Σκαμπαρδώνη τονίζοντας ότι «ο ίδιος παρουσιάζει τον εαυτό του σε κοπέλες ως κάποιον που θέλει να τις προστατεύσει, τελικά όμως αποδεικνύεται ότι θέλει να τις χειριστεί, να μπει στη ζωή τους με έναν πάρα πολύ νοσηρό τρόπο». Οταν δεν το κατορθώνει αυτό ή τα πλάνα του δεν πηγαίνουν όπως τα φανταζόταν, δεν διστάζει να τους αφαιρέσει τη ζωή.
«Εκεί εμφανίζεται πράγματι η σκοτεινή πλευρά των social media. Είναι πολλές δυστυχώς οι πλατφόρμες όπου οι άνθρωποι δίνουν παραπάνω πληροφορίες για τον εαυτό τους, κάτι που μπορεί να τους καταστήσει έρμαια εκμετάλλευσης», λέει η ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια.
Είναι γεγονός ότι από την αρχή ακόμα, οι δημιουργοί του «You» εκεί ήθελαν να εστιάσουν: στη διάσταση που παίρνουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις επιπτώσεις που μπορεί αυτά να έχουν. «Μια φυσική γνωριμία μπορεί να οδηγήσει σε έρευνα στα social media και να δοθεί η ευκαιρία σε κάποιον να κατασκοπεύσει το άλλο άτομο καθιστώντας το εύκολα αντικείμενο χειρισμού». Ωστόσο, για πολλούς, η σειρά παρουσιάζει το διαδικτυακό stalking σαν κάτι όχι τόσο κακό, ενώ υπάρχουν και μερικά ανεύθυνα λάθη στην απεικόνιση της ιστορίας.
Τα στοιχεία
Η παράνομη παρακολούθηση είναι ένα σοβαρό ζήτημα που αξίζει περισσότερη προσοχή, κυρίως δεδομένου του πόσο συχνά συμβαίνει σε γυναίκες. Σύμφωνα με την εταιρεία Kaspersky, πάνω από 29.000 άτομα σε παγκόσμιο επίπεδο έπεσαν το 2022 θύματα του stalkerware, ενός κακόβουλου λογισμικού που εγκαθίσταται σε υπολογιστή, smartphone ή τάμπλετ για την παρακολούθηση δραστηριοτήτων στα social media και όχι μόνο. Η χώρα μας κατατάχθηκε στην 10η θέση των χωρών εντός της Ευρώπης, με 70 άτομα να έχουν υποστεί stalking. Η ίδια έρευνα έδειξε ότι η χρήση του λογισμικού αυτού, μπορεί να φθάνει στις ένα εκατομμύριο περιπτώσεις κάθε χρόνο.
Σε Μέσα, όπως η τηλεόραση και ο κινηματογράφος, ιδιαιτέρως στη μυθοπλασία, τέτοιου είδους θέματα που αφορούν σε ολόκληρη την κοινωνία, απαιτούν λεπτό χειρισμό και έρευνα, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος να επηρεάσουν συμπεριφορές και να οδηγήσουν ακόμα και σε εγκληματικές πράξεις.
