Του Απόστολου Τομαρά
Το ταξίδι αστραπή του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη στη Βηρυτό ολοκληρώθηκε ωστόσο η αποτελεσματικότητά του θα φανεί επί της θαλάσσης το επόμενο διάστημα. Η κυπριακή αποστολή πήγε στο Λίβανο μετά την έξαρση που παρατηρείται στις μεταναστευτικές ροές οι οποίες έχουν προκαλέσει μια ανησυχητική ανθρωπιστική πίεση στη Λευκωσία, όπως παραδέχθηκε στον βρετανικό Guardian ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου. «Είμαστε σε κατάσταση κρίσης, φτάνοντας στα όριά μας», ανάφερε ο ΥΠΕΣ ο οποίος ήταν ο αρχιτέκτονας της άτυπης συμφωνίας με το Λίβανο που φρέναρε σε κάποιο βαθμό τις παράνομες αφίξεις από τη γειτονική χώρα. Από την επίσκεψη δεν διέρρευσαν λεπτομέρειες για τα όσα συμφωνήθηκαν με τη λιβανέζικη κυβέρνηση. Η Λευκωσία εφαρμόζει θεωρεί πως όσο λιγότερα λέγονται για το συγκεκριμένο θέμα τόσο το καλύτερο τακτική που αποσκοπεί να μειώσει τις πολιτικές πιέσεις που ασκούνται στην λιβανέζικη κυβέρνηση στο εσωτερικό της χώρας. Ωστόσο αυτό το οποίο προκύπτει από τις λιγοστές πληροφορίες είναι πως η Λευκωσία συνεχίζει να προσπαθεί να δελεάσει την κυβέρνηση του Λιβάνου μέσω Ε.Ε την ώρα μάλιστα που οι Βρυξέλλες δεν φαίνονται διατεθειμένες να ικανοποιήσουν τα κυπριακά θέλω.
Τι «πήραμε»
Όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ της «Κ», η Κύπρος μπροστά στις λιγοστές επιλογές αναχαίτησης των μεταναστευτικών ροών με ιδία μέσα έχει επικεντρωθεί εδώ και αρκετό διάστημα στον Λίβανο προκειμένου να χτυπηθεί το πρόβλημα στη ρίζα του. Σύμφωνα με τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας, η λιβανέζικη πλευρά αναγνώρισε την ανάγκη συνεργασίας για εντοπισμό των διακινητών και αποτροπής αναχώρησης μεταναστών που αναμένουν στα παράλια της χώρας για το ταξίδι προς Κύπρο. Εάν ο πρωθυπουργός του Λιβάνου εννοεί τα όσα είπε δημόσια σε αυτή την περίπτωση πρέπει να θεωρείται βέβαιο πως θα αναθερμανθεί η άτυπη συμφωνία του περασμένου καλοκαιριού μεταξύ των δυο χωρών που αποδείχθηκε αποτελεσματική. Η απροθυμία της κυπριακής πλευράς να δώσει λεπτομέρειες για το ταξίδι του Προέδρου στο Λίβανο φαίνεται να σχετίζεται με το εύθραυστο εσωτερικό σκηνικό στη γειτονική χώρα το οποίο ευθύνεται για το ναυάγιο της άτυπης συμφωνίας του περασμένου καλοκαιριού. Ακόμα και για τις λιγοστές επιστροφές μεταναστών που πραγματοποιήθηκαν μέχρι τα τέλη του 2023 οι πολιτικές πιέσεις που ασκήθηκαν στη κυβέρνηση του Λιβάνου ήταν αφόρητες με αποτέλεσμα οι αρχές του Λιβάνου να μην επιτρέπουν σε σκάφη της Λιμενικής να εισέλθουν στα χωρικά ύδατα της χώρας, τον περασμένο Φεβρουάριο. Σύμφωνα με πολιτικές εκτιμήσεις ο Λίβανος υποσχέθηκε να βάλει πλάτη στο μεταναστευτικό κρατώντας το όλο ζήτημα όσο γίνεται μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Τι «δώσαμε»
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαβεβαίωσε τους συνομιλητές του στη Βηρυτό πως η Κύπρος είναι από τους ένθερμους υποστηριχτές του Λιβάνου προκειμένου η Ε.Ε να φέρει τη γειτονική χώρα στο ίδιο επίπεδο με την Τουρκία και την Αίγυπτο στο μεταναστευτικό, τουτέστιν αυξάνοντας τους ευρωπαϊκούς πόρους υπό τη μορφή βοήθειας. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας φέρεται να διαβεβαίωσε πως η Λευκωσία σε συνεργασία με άλλες χώρες πρώτης υποδοχής μεταναστών θα εντείνει τις προσπάθειες προκειμένου ο Λίβανος να αναβαθμιστεί στο μεταναστευτικό ως η τρίτη σημαντική χώρα ανακοπής των μεταναστευτικών ροών με το αζημίωτο. Εδώ πρέπει να υπενθυμίσουμε πως στο έδαφος του Λιβάνου βρίσκονται σχεδόν 3 εκατ. μετανάστες, κυρίως συριακής καταγωγής.
Η άτυπη συμφωνία
Τα όσα είχαν συμφωνηθεί μεταξύ των κυβερνήσεων Κύπρου-Λιβάνου το περασμένο καλοκαίρι βασίζονταν στη στενή και καθημερινή συνεργασία των αρμόδιων αρχών των δυο χωρών, συνεργασία που οδήγησε στη μείωση των αφίξεων αλλά και σύλληψη μελών κυκλώματος που έφερνε μετανάστες στην Κύπρο. Ένεκα της άτυπης συνεργασίας οι αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας τον περασμένο Αύγουστο προχώρησαν σε διαδοχικές συλλήψεις ατόμων, κυρίως αραβικής καταγωγής, που διαμένουν τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο. Στο ξήλωμα των δικτύων διακίνησης μεταναστών σημαντικό ρόλο είχε διαδραματίσει η συγκρότηση ομάδας ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ Λιβάνου και Κύπρου η οποία αποφασίσθηκε μετά από επισκέψεις του υπουργού Εσωτερικών, Κωνσταντίνου Ιωάννου στη Βηρυτό, για την αντιμετώπιση των αυξημένων μεταναστευτικών ροών δια θαλάσσης. Συνεργασία η οποία στη συνέχεια ατόνησε. Η αποτελεσματικότητα της άτυπης συμφωνίας, όσο ήταν σε εφαρμογή, αποτυπώθηκε και στα επίσημα στοιχεία. Όπως φαίνεται και στον σχετικό πίνακα τόσο κατά μήνα όσο και στο σύνολο το ποσοστό μείωση φθάνει στο 50%. Η μείωση είναι μεγαλύτερη σε κάποιους μήνες όπως ο Απρίλιος Μάιος, Ιούνιος και Ιούλιος.
2022
Mar-22 Apr-22 May-22 Jun-22 Jul-22
1873 2025 2556 2401 1770
2023
Mar-23 Apr-23 May-23 Jun-23 Jul-23
1679 646 1000 735 918
