ΚΥΠΕ
Πρέπει να εκμεταλλευτούμε την κινητικότητα που υπάρχει στο Κυπριακό πάντοτε μέσα στο πλαίσιο που επιβάλλει η διεθνής νομιμότητα, δήλωσε την Παρασκευή, ο Υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, μιλώντας ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών κατά την παρουσίαση του προϋπολογισμού του Υπουργείου Εξωτερικών για το 2025, απαντώντας ταυτόχρονα και σε ερωτήσεις Βουλευτών σε σχέση με το Κυπριακό, τις περιφερειακές και τις διεθνείς εξελίξεις.
Οι Βουλευτές της Επιτροπής έθεσαν επί τάπητος το κυπριακό πρόβλημα και τις τρέχουσες εξελίξεις με τον κ. Κόμπο να απαντά ότι «η δική μας πλευρά πρέπει να συνεχίσει την κινητικότητα ανεξαρτήτως της στάσης της άλλης πλευράς και το κλειδί σαφέστατα είναι στην Άγκυρα». Συμπλήρωσε ότι παρά την ύφεση σε σχέση με τα ελληνοτουρκικά δεν υπάρχει μεταβολή στάσης της Τουρκίας στα επίμαχα ζητήματα όπως τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό. Ο κ. Κόμπος υπέδειξε ότι υπάρχει και η παράμετρος των ευρωτουρκικών που θα πρέπει να εξετάζεται σημειώνοντας ότι σε σχέση με αυτό υπάρχουν, μεταξύ άλλων, οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
«Οπωσδήποτε υπάρχει μία κινητικότητα η οποία έχει τη σημασία της και πρέπει να κάνουμε ό, τι μπορούμε για να την εκμεταλλευτούμε πάντοτε μέσα στο πλαίσιο που επιβάλλει η διεθνής νομιμότητα και όχι έξω από αυτή», σημείωσε.
Ο Βουλευτής και Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ, Γιώργος Λουκαΐδης, έθεσε ερωτήματα προς τον Υπουργό υπό μορφής μονολεκτικής απάντησης «ναι» ή «όχι», όπως αν «είναι εναρμονισμένα με το διεθνές δίκαιο όσα έκαναν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ;», «θέλετε να μετατραπούμε σε πρεσβευτές των ΗΠΑ στην ΕΕ;», «θεωρείτε ότι η Ουκρανία πρέπει να είναι μέλος του ΝΑΤΟ;», «ανησυχείτε για την κλιμάκωση που υπάρχει σήμερα;», «συμφωνείτε ότι γίνεται γενοκτονία στην Γάζα;» και «προσβλέπετε ότι η υποταγή στις ΗΠΑ θα εξυπηρετεί οτιδήποτε σε σχέση με το Κυπριακό και την Κύπρο;».
«Εάν θεωρούμε ότι η εξωτερική πολιτική είναι του "ναι" ή του "όχι" με μια μανιχαϊστική λογική, νομίζω ότι αυτό δεν εξυπηρετεί τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του τόπου» απάντησε ό κ. Κόμπος προς τον κ. Λουκαΐδη προσθέτοντας πως «το πνεύμα των ερωτημάτων -με όλο τον σεβασμό - έχω την εντύπωση ότι προσεγγίζει τα της εξωτερικής πολιτικής ως μια λογική, μπορεί να πούμε, πολιτικού ακτιβισμού, μη κυβερνητικής οργάνωσης, μία λογική η οποία παραγνωρίζει βασικά στοιχεία του πως λειτουργούν οι διεθνείς σχέσεις».
Ο κ. Κόμπος παρέθεσε, μεταξύ άλλων, αναφορά στις 15/03/2011 του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας, Δημήτρη Χριστόφια, «σας διαβεβαιώνω για την κυπριακή Κυβέρνηση, το Ισραήλ είναι ένας από τους σημαντικούς στρατηγικούς εταίρους» ρωτώντας τον κ. Λουκαΐδη «διαφωνείτε εσείς με αυτό; Ναι; ή Όχι;». Πρόσθεσε ότι παρόμοια ερωτήματα δέχθηκε και πέρσι στην συζήτηση του προϋπολογισμού. Αναφέρθηκε ακόμη εκτενώς στον ρόλο και τη δράση της Κύπρου όσον αφορά την ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Γάζα.
Όσον αφορά το θέμα της Ουκρανίας ο Υπουργός επανέλαβε ότι μπορεί εύκολα να επιλυθεί αυτή η κατάσταση -και αυτή είναι η θέση της ΕΕ- με την απόσυρση της Ρωσίας από τα εδάφη της Ουκρανίας. Συμπλήρωσε ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει λύση για την Ουκρανία, χωρίς την Ουκρανία.
Παράλληλα, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιώργος Κουκουμάς, έθεσε το θέμα του κέντρου CYCLOPS για τη λειτουργία του και τι οφέλη έχει αποκομίσει η Κυπριακή Δημοκρατία από αυτό. Ο κ. Κόμπος απάντησε ότι «αν κάποιος πάει εκεί μπορεί να δει την εκπαίδευση που γίνεται, η οποία επέφερε έσοδα και για την Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ εκπαιδεύτηκαν μέχρι τώρα λειτουργοί πέραν των 20 χωρών».
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Χάρης Γεωργιάδης, εξέφρασε την πλήρη ικανοποίηση του για την εξωτερική πολιτική που ακολουθείται σημειώνοντας ότι «η Κύπρος πρέπει να αποτελεί ένα αξιόπιστο εταίρο της ΕΕ και της δύσης σε αυτή την ασταθή, κατά τα άλλα, περιοχή».
Ο κ. Γεωργιάδης αναφέρθηκε και στην αναβάθμιση των σχέσεων της Κύπρου και των ΗΠΑ, θέτοντας το ερώτημα στον Υπουργό κατά πόσον εκτιμά ότι θα υπάρξει αλλαγή δεδομένης και της εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ. Ο κ. Κόμπος απάντησε ότι η εξωτερική πολιτική χωρών όπως οι ΗΠΑ δεν διαμορφώνεται συγκυριακά, αλλά υπάρχει ένα βάθος και μια στρατηγική σκέψη και σχεδιασμός. «Έχουμε αποδείξει ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ένας αξιόπιστος και προβλέψιμος εταίρος, είτε αυτό αφορούσε την Ουκρανία, είτε αυτό αφορά σε μια σειρά από ζητήματα στην περιοχή μας», σημείωσε και πρόσθεσε ότι οι σχέσεις έχουν ενισχυθεί και σε επίπεδο ασφάλειας «και αυτό θα συνεχίσουμε και θα προσπαθήσουμε». Ακόμα, ο κ. Κόμπος είπε ότι όσον αφορά την άρση θεώρησης βίζας (visa waiver) και του εμπάργκο όπλων «ελπίζουμε ότι πολύ σύντομα θα έχουμε κάποιες εξελίξεις και ανακοινώσεις».
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Σάβια Ορφανίδου, ρώτησε για τον ρόλο της Κύπρου σε σχέση με όλα αυτά που συμβαίνουν στην ανατολική Μεσόγειο με τον κ. Κόμπο να απαντά ότι η Κύπρος ως κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης με γεωγραφική εγγύτητα στην Μέση Ανατολή είναι «ενεργός δρών» στην περιοχή μεταφέρει τις θέσεις και τα μηνύματα των εμπλεκομένων στην ΕΕ, ενώ είχε καθοριστικό ρόλο και στον ανθρωπιστικό διάδρομο για αποστολή βοήθειας στη Γάζα.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής ΔΗΚΟ, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, δήλωσε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία αντιμετωπίζει συγκεκριμένους κινδύνους, αλλά την ίδια στιγμή έχει και ανάλογες ευκαιρίες που έχουν σχέση με την γεωγραφική της θέση και τον ρόλο που μπορεί να επιτελέσει στην ευρύτερη περιοχή ως άγκυρα ασφάλειας, ειρήνης αλλά και φιλικό κράτος, ένα κράτος που διατηρεί ιδιαίτερα φιλικές σχέσεις και σχέσεις εμπιστοσύνης με όλα τα κράτη της περιοχής, περιλαμβανομένων και των αραβικών κρατών.
Η κ. Ερωτοκρίτου είπε ότι το ΔΗΚΟ θα επιθυμούσε να δει μεγαλύτερο ποσοστό του κρατικού προϋπολογισμού να αφιερώνεται στο Υπουργείο Εξωτερικών, λέγοντας ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ημικατεχόμενη χώρα και επιθυμούμε να δοθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι πόροι για να επιτελέσει το Υπουργείο Εξωτερικών το δύσκολο έργο το οποίο επιτελεί».
Η κ. Ερωτοκρίτου έθεσε από πλευράς της το θέμα των διεργασιών για το Κυπριακό και ειδικότερα για τη συμμετοχή των τριών εγγυητριών δυνάμεων στην διαφαινόμενη πενταμερή με τον κ. Κόμπο να απαντά ότι η συμμετοχή δεν θα είναι σε χαμηλότερο επίπεδο από αυτό που ήταν στο Κρανς Μοντανά.
Ακόμη η κ. Ερωτοκρίτου έθεσε το ζήτημα του κτηρίου της Μόνιμης Αντιπροσωπείας στην Νέα Υόρκη με τον κ. Κόμπο να απαντά ότι το θέμα αυτό προχωρά μετά και την τελευταία γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας ότι μπορούν να υπάρξουν προσφοροδότες με βάση το αμερικανικό δίκαιο.
Η ανεξάρτητη Βουλευτής, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, έθεσε το κατά πόσον επιτεύχθηκε ο στόχος της Κυπριακής Δημοκρατίας που έθεσε η ΕΕ για την ανθρωπιστική βοήθεια, με τον κ. Κόμπο να απαντά ότι «έχει υπάρξει μια σημαντική αύξηση φέτος, αλλά είμαστε αρκετά πίσω». Ακόμη η κ. Ατταλίδου ρώτησε εάν υπάρχει σύνδεση μεταξύ του “visa waver” και της ζώνης Σένγκεν με τον κ. Κόμπο να απαντά ότι δεν υπάρχει καμία σύνδεση.
Προϋπολογισμός ΥΠΕΞ
Ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Εξωτερικών για το 2025, όπως είπε ο κ. Κόμπος ανέρχεται στα €124.488.000 και αποτελεί περίπου το 1% του κρατικού προϋπολογισμού. Δήλωσε ότι συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά υπάρχει μια αύξηση της τάξης του 11%.
Αναλύοντας τον προϋπολογισμό είπε ότι το 83,8% αφορά σε δεσμευτικές δαπάνες, ενώ το υπόλοιπο 16,2 αφορά σε μη δεσμευτικές δαπάνες.
Ο κ. Κόμπος είπε ότι το μεγαλύτερο κομμάτι που αφορούν τους αναπτυξιακούς σκοπούς είναι υποχρεωτικές συνεισφορές της Κυπριακής Δημοκρατίας σε διεθνείς οργανισμούς. Σημείωσε ότι μια κατηγορία δαπανών που έχει ενισχυθεί φέτος είναι τα προγράμματα υποτροφιών στο πλαίσιο του Cyprus Aid, το οποίο επανιδρύθηκε στο Υπουργείο σε μια νέα βάση με σκοπό, όπως είπε ο κ. Κόμπος, την ενίσχυση της ήπιας διπλωματίας.
Δήλωσε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει 59 διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό και έχουν αρχίσει τη λειτουργία τους οι Πρεσβείες στην Αρμενία και το Καζακστάν.
Η κατεύθυνση της εξωτερικής πολιτικής
Σε δηλώσεις του μετά το πέρας της Επιτροπής ο κ. Κόμπος είπε ότι σκιαγράφησε ενώπιων των Βουλευτών της Επιτροπής την βασική προσέγγιση της Κυπριακής Δημοκρατίας όσον αφορά την εξωτερική πολιτική η οποία «κωδικοποιείται στην προσπάθεια ενίσχυσης του διπλωματικού μας αποτυπώματος». Πρόσθεσε ότι πυλώνας είναι τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Κύπρου που έχει όπως η γεωγραφική της θέση, η ιδιότητα του κράτους μέλους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και οι άριστες σχέσεις με τις χώρες της περιοχής.
Υπέδειξε ότι σε αυτό το πλαίσιο «έχουμε προβεί σε διάφορες ενέργειες, οι οποίες αφορούσαν είτε τον ανθρωπιστικό διάδρομο είτε την εκκένωση πολιτών από τρίτες χώρες στην περιοχή, καθώς επίσης και την ενίσχυση και εμβάθυνση σχέσεων με σημαντικά κράτη όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένων Βασίλειο, η Γαλλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και ούτω καθεξής».
Ο κ. Κόμπος επεσήμανε ότι άξονας πάντοτε παραμένει το Κυπριακό το οποίο χαρακτήρισε ως «υπαρξιακό ζήτημα» σημειώνοντας ότι αντιμετωπίζεται στη βάση δύο παραμέτρων, αφενός στην αποτροπή της προσπάθειας αναβάθμισης της παράνομης αποσχιστικής οντότητας και της κατοχικής δύναμης σε διάφορα διεθνή φόρα και σε διμερές επίπεδο, αφετέρου αφορά τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού. Συμπλήρωσε ότι υπάρχει μία κινητικότητα που έχει δημιουργηθεί το τελευταίο διάστημα, η οποία αφορά προσωπικά την εμπλοκή του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.
«Σε αυτό θέλουμε να συμβάλλουμε με κάθε δυνατό από δικής μας πλευράς, υπό μια βασική προϋπόθεση, ότι η οποιαδήποτε προσέγγιση δεν μπορεί παρά να αφορά, να ξεκινά και να ολοκληρώνεται εντός του πλαισίου που έχει θέσει το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών», σημείωσε.
Εξάλλου, με την ευκαιρία της παρουσίασης του προϋπολογισμού, το Υπουργείο Εξωτερικών δημοσιοποίησε το Σχέδιο Δράσης του Υπουργείου για το 2025, στο οποιο μεταξύ άλλων, καταγράφονται οι Στρατηγικοί Στόχοι, που περιλαμβάνουν ενότητες όπως «Για μια Κύπρο Ενωμένη», «Πιο Ενεργός και Αποτελεσματική Συμμετοχή της Κύπρου στην ΕΕ», «Ενίσχυση και Θεσμοθέτηση της Συνεργασίας με γειτονικά και άλλα κράτη», «Υπουργείο Εξωτερικών – Λειτουργία και Δομές», «Έμφυλη Εξωτερική Πολιτική», «Αρτιότερη, Ψηφιοποιημένη και Απλοποιημένη Παροχή Προξενικής Αρωγής» και «Ενίσχυση της Δράσης των Διπλωματικών Αποστολών».
