Kathimerini.com.cy
Πρόταση στη σημερινή συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου για συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στον Great Sea Interconnector, καταθέτουν από κοινού ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου και ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός, όπως δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο κ. Παπαναστασίου.
«Η Κυπριακή Δημοκρατία φθάνει σήμερα, μετά από πορεία πολλών ετών του έργου, σε ένα σημείο να είναι σε θέση οι Υπουργοί Ενέργειας και Οικονομικών να θέτουν πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο για συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας», τόνισε.
Ο Great Sea Interconnector (πρώην EuroAsia) αφορά τη διασύνδεση, μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων, των εθνικών δικτύων μεταφοράς ηλεκτρισμού της Κύπρου, του Ισραήλ και της Ελλάδας (μέσω Κρήτης), ισχύος 2.000 MW και διπλής κατεύθυνσης.
Σε σχέση με την χρήση του ηλεκτρικού καλωδίου, ο Υπουργός Ενέργειας είπε ότι από αυτό, η Κύπρος θα επωφεληθεί κατά 66% και η Ελλάδα κατά 34%.
«Με βάση τις μελέτες, η Κύπρος θα έχει επάρκεια ηλεκτρισμού, θα μπορεί μέσα από το καλώδιο να έχει αύξηση στην διείσδυση των ΑΠΕ κατά 66%, θα μπορεί να κάνει χρήση δικού της φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή και εξαγωγή ηλεκτρισμού μέσα από το καλώδιο και πολλά άλλα οφέλη», τόνισε ο Υπουργός.
Είπε ακόμη ότι με την ηλεκτρική διασύνδεση των τριών χωρών, «η Κύπρος γίνεται γεωστρατηγικός κόμβος πλέον διότι θα βρίσκεται ανάμεσα στις ηλεκτρικές ροές Ισραήλ, Ελλάδας, Ευρώπης».
Ανέφερε ότι η απόσταση Κύπρου – Ισραήλ είναι 380 km και περίπου 900 km από Κύπρο προς Κρήτη, ενώ τα βάθη νερού μεταξύ Κύπρου και Κρήτης είναι μεταξύ 3-3,5 km και μεταξύ Ισραήλ – Κύπρου είναι 2-2,5 km.
Ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι «έχουν γίνει οι πρώτες πληρωμές» από τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) Ελλάδας, που είναι ο φορέας υλοποίησης του έργου, «ώστε να μπορέσει να ξεκινήσει η κατασκευή του καλωδίου και κάποια χιλιόμετρα του καλωδίου έχουν ήδη κατασκευαστεί».
Ανέφερε ότι η εταιρεία που κατασκευάζει το καλώδιο, Nexans, «είναι γαλλικών συμφερόντων και κατασκευάζει το καλώδιο στη Νορβηγία και τελειοποιείται για βάθη νερού στην Ιαπωνία» και πρόσθεσε ότι «υπάρχει τεχνολογία και τεχνογνωσία για τεχνική υλοποίηση του έργου».
Ερωτηθείς κατά πόσον η συμμετοχή της ΚΔ στο έργο θα είναι με το ποσό των 100 εκ. ευρώ, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι αυτό δεν έχει αποφασισθεί και «είναι κάτι το οποίο αναφέρεται στην πρόταση προς το Υπουργικό πως «υπάρχουν διαθέσιμα ποσά από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και η δυνατότητα η Κυπριακή Δημοκρατία να πάρει δάνειο μέχρι 100 εκ. ευρώ τα οποία είναι στην διάθεση της Δημοκρατίας».
«Ο Υπουργός Οικονομικών και Υπουργός Ενέργειας θα αποφασίσουν αν θα εξασκήσουν μέρος ή ολόκληρο το ποσό», πρόσθεσε.
Αναφερόμενος στην πορεία που ακολουθήθηκε από τον Μάρτιο του 2023 που ξεκίνησε η εμπλοκή του με το έργο ως Υπουργός, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι έγινε μια αλλαγή του φορέα υλοποίησης που ήταν σημαντική και η οποία άλλαζε ένα φορέα υλοποίησης ο οποίος έφερε το έργο σε συγκεκριμένο σημείο.
«Ο νέος φορέας υλοποίησης έχει και την τεχνογνωσία αλλά και το παρελθόν» καθώς έχει κάνει παρόμοια έργα και «άρα έχει και τη δυνατότητα να ολοκληρώσει το έργο», πρόσθεσε.
Ανέφερε ότι εξετάζοντας στην πορεία την εμπλοκή της, η Κυπριακή Δημοκρατία πέρασε από αξιολόγηση το έργο «με άλλο φακό και με νέο φορέα υλοποίησης και ουσιαστικά δόθηκε σε οίκο του εξωτερικού να κάνει κάποιες αναλύσεις με βάση τις προηγούμενες μελέτες τις οποίες είχε κάνει ο προηγούμενος φορέας υλοποίησης για να επικαιροποιηθούν οι αποφάσεις μας».
«Μέσα από αυτή την πορεία η Κυπριακή Δημοκρατία φθάνει σε ένα σημείο, μετά από διαβουλεύσεις των δύο αρμόδιων Υπουργείων - Υπουργείο Ενέργειας και Υπουργείο Οικονομικών - να είναι σε σημείο σήμερα να θέσει την πρόταση ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου για συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο συγκεκριμένο έργο», υπογράμμισε.
Ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι μετά την έγκριση της πρότασης από το Υπουργικό Συμβούλιο «θα υπάρχουν διάφορα στάδια διότι είναι μεγαλεπήβολο έργο και χρειάζεται πολύ παρακολούθηση».
«Θα πάρουμε ένα προκαταρκτικό 'ναι' ότι μπαίνουμε στο έργο, ενώ θα εξελίσσονται τα πράγματα σε διαβούλευση με τους άλλους φορείς που εμπλέκονται στο έργο όπως είναι ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) Ελλάδας, επενδυτικά ταμεία που έδειξαν ενδιαφέρον για να μπουν στον έργο», ανέφερε και πρόσθεσε «πως μέσα από αυτή την διαβούλευση, υπάρχει ένας ορίζοντας να γίνει μία εταιρεία που θα είναι ιδιοκτήτρια του έργου και η οποία απαιτούμε ως Κυπριακή Δημοκρατία να είναι κυπριακή».
Είπε ότι αυτή η εταιρεία (ειδικού σκοπού) θα εκδώσει μετοχικό κεφάλαιο για να αγοραστεί από τους ενδιαφερόμενους και πρόσθεσε ότι «τα δεδομένα ενδιαφερόμενα μέρη αυτή την στιγμή, δεδομένου ότι παρθεί η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, είναι η Κυπριακή Δημοκρατία, η Ελληνική Δημοκρατία μέσω του ΑΔΜΗΕ, επενδυτικό ταμείο από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που συνάντησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και έθεσε επίσημα ότι ενδιαφέρεται να μπει στο έργο και υπάρχουν και άλλα ταμεία που δήλωσαν ενδιαφέρον και υπέγραψαν με τον ΑΔΜΗΕ τη συμμετοχή τους».
Μέτοχος με 25% στο ηλεκτρικό καλώδιο η Κ.Δ
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ» εντός της εβδομάδας θα ληφθεί η τελική απάντηση για το κατά πόσο η ΚΔ θα συμμετέχει στο μετοχικό σχήμα του καλωδίου γνωστού ως Great Sea Interconnector. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της κυριακάτικης «Κ» οι εξελίξεις γύρω από το συγκεκριμένο θέμα φαίνεται να τρέχουν με γοργούς ρυθμούς μετά και την παρουσίαση σχετικής μελέτης του διεθνούς οίκου DNV (Det Norske Veritas), που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Προεδρικό Μέγαρο. Τα συμπεράσματα της μελέτης φαίνεται πως βοήθησαν ώστε να αρθούν οι επιφυλάξεις που υπήρχαν, πολύ πριν το έργο περάσει στη δικαιοδοσία του ΑΔΜΗΕ, και να δημιουργήσουν ένα θετικό πρόσημο το οποίο, όπως πιστεύεται, θα δώσει ώθηση στο όλο έργο. Η συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας υπολογίζεται ότι θα κινηθεί κοντά στο 25%, ποσοστό που φαίνεται να ικανοποιεί τους στρατηγικούς σχεδιασμούς της Λευκωσίας και που σε συνδυασμό με το ποσοστό του ΑΔΜΗΕ μπορούν να εξασφαλίσουν το πλειοψηφικό πακέτο του ηλεκτρικού καλωδίου. Επί του παρόντος δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για το ποσό που θα καταβληθεί για την αγορά του μετοχικού πακέτου, ωστόσο αυτό υπολογίζεται ότι ενδεχομένως να κυμανθεί κάτω από τα €50 εκατ. συνολικό ποσό που φαίνεται να καταβλήθηκε στον αρχικό ανάδοχο του έργου ΕuroAsia Interconnector από τον ΑΔΜΗΕ προκειμένου να καταστεί Φορέας Υλοποίησής του. Ως προς το τίμημα αγοράς μετοχών μια σκέψη, η επικρατέστερη, είναι το κεφάλαιο αγοράς να αντληθεί από τα €100 εκατ. του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας νοουμένου ότι δεν θα θεωρηθεί κρατική ενίσχυση και ότι η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να αγοράσει μετοχές σε Market Conditions δηλαδή τι αγόρασε ο ΑΔΜΗΕ από τον προηγούμενο Φορέα Υλοποίησης το καλωδίου.
Το ενδιαφέρον
Η αναμενόμενη εξέλιξη ουσιαστικά υλοποιεί τις προθέσεις της Λευκωσία που υπήρχαν από την εποχή που Φορέας Υλοποίησης του έργου ήταν ο ΕuroAsia Interconnector. Ειδικότερα το πρώτο διάστημα κυβερνητικές πηγές της τότε περιόδου χαρακτήριζαν ζωηρό το ενδιαφέρον συμμετοχής. Ωστόσο οι καθυστερήσεις που καταγράφηκαν στη συνέχεια και μετά την απόφαση της Ελλάδας να αποξενώσει την τρίτη φάση του έργου, Κρήτη-Πελοπόννησος, από τον ΕuroAsia Interconnector μείωσαν το ενδιαφέρον το οποίο αναζωπυρώθηκε μετά την αλλαγή Φορέα Υλοποίησης του ενεργειακού έργου. Μετά την οριστικοποίηση συμμετοχής στο μετοχικό σχήμα το Υπουργείο Ενέργειας θα ενημερώσει τον Φορέα Υλοποίησης του Έργου, τον ΑΔΜΗΕ, προκειμένου να προχωρήσουν οι διεργασίες που αφορούν το χρηματοδοτικό κομμάτι υλοποίησης του έργου.
Στο €1,9 δισ. το έργο
Οι εξελίξεις που σημειώθηκαν γύρο από το Φορέα Υλοποίησης του έργου επηρεάσθηκαν σημαντικά από τη δυστοκία της Ευρωπαϊκής Επενδυτικής Τράπεζας να χρηματοδοτήσει το μεγαλεπήβολο ενεργειακό έργο. Η ανάληψη υλοποίησης του έργου από τον ΑΔΜΗΕ φαίνεται πως έχει αλλάξει τα δεδομένα. Ήδη στην Αθήνα η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ είχε επαφές με στελέχη της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα χρονοδιαγράμματα του έργου αλλά και τη χρηματοδότησή του, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Θετικό σημάδι θεωρείται και η αύξηση της προχρηματοδότησης από τη CINEA (European Climate, Infrastructure and Environment Executive Agency), από τα 55,2 εκατ. ευρώ του αρχικού δικαιούχου (ΕuroAsia Interconnector) στα 164,5 εκατ. ευρώ, ποσό που αποτελεί το 25% της συνολικής επιχορήγησης, τα οποία έχουν ήδη εισπραχθεί.
Τριμερή συνάντηση Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας
Ερωτηθείς ο Υπουργός Ενέργειας αν έχει προγραμματιστεί συνάντηση των τριών εμπλεκόμενων χωρών στο έργο, ο κ. Παπαναστασίου είπε στο ΚΥΠΕ ότι είχε πριν τρεις ημέρες τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ισραηλινό Υπουργό Ενέργειας και Υποδομών Israel Katz, μετά από πρωτοβουλία του Ισραηλινού Υπουργού, η οποία ήταν «η πρώτη μας γνωριμία λόγω και της κατάστασης στο Ισραήλ».
Ανέφερε ότι ο Ισραηλινός Υπουργός Ενέργειας «υπέδειξε ως προτεραιότητα για το Ισραήλ τη συμμετοχή του στο καλώδιο και ζήτησε να υπάρξει κατ’ ιδίαν συνάντηση το συντομότερο, είτε στην Κύπρο είτε στο Ισραήλ» και πρόσθεσε πως «κατά τη συζήτηση προέκυψε ότι θα ήταν καλό» να βρίσκεται στη συνάντηση και ο Υπουργός Ενέργειας της Ελλάδας Θόδωρος Σκυλακάκης.
«Είπαμε να γίνει μια συνάντηση μέσα στον Μάρτιο είτε στην Λευκωσία, είτε στην Αθήνα είτε στην Ιερουσαλήμ για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε από κοινού στην συμμετοχή των τριών χωρών στο καλώδιο», πρόσθεσε.
