Χρύσα Λιάγγου
Καμία πρόοδος σε σχέση με τη στάση της κυπριακής πλευράς στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου δεν σημειώθηκε στη χθεσινή τηλεδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τη συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων σε Ελλάδα και Κύπρο. Αντιθέτως το αδιέξοδο φαίνεται να βαθαίνει, καθώς οι πληροφορίες θέλουν την Επιτροπή να έθεσε τελεσίγραφο για την άρση των ρυθμιστικών εκκρεμοτήτων έως και τις 14 Αυγούστου, με την απειλή επιστροφής της εγκεκριμένης κοινοτικής χρηματοδότησης ύψους 657 εκατ. ευρώ. Ενα δεύτερο τελεσίγραφο τέθηκε από την πλευρά της Νexans. O βασικός υπεργολάβος του έργου που έχει αναλάβει την κατασκευή των υποβρυχίων καλωδίων προειδοποίησε για την αναστολή των εργασιών εάν μέχρι τις 31 Αυγούστου δεν καταβληθεί η δόση των 108 εκατ. ευρώ που προβλέπει η σύμβαση ανάθεσης, συνολικού ύψους 1,43 δισ. ευρώ.
Τα τελεσίγραφα απευθύνθηκαν στην κυπριακή πλευρά, η οποία εμφανίζεται επιφυλακτική ως προς τα οικονομικά οφέλη του έργου τόσο σε πολιτικό όσο και σε ρυθμιστικό επίπεδο. Η κυπριακή κυβέρνηση υπαναχώρησε από τη δέσμευσή της για μετοχική συμμετοχή στο έργο έως και του ποσού των 100 εκατ. ευρώ, εξέλιξη που έχει δυσκολέψει την είσοδο τρίτων ενδιαφερόμενων επενδυτών και τη διασφάλιση της πλήρους χρηματοδότησής του από τις τράπεζες.
Το μεγαλύτερο χτύπημα ωστόσο ήρθε από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ), η οποία αρνείται να εγκρίνει την επιβολή τελών χρήσης στους καταναλωτές από το 2025, ημερομηνία έναρξης κατασκευής του έργου. Στη σχετική απόφασή της η ΡΑΕΚ με σαφήνεια τονίζει ότι οποιεσδήποτε δαπάνες αφορούν την περίοδο κατασκευής δεν θα αναγνωριστούν και δεν θα ανακτηθούν από τους καταναλωτές. Η ΡΑΕΚ εμμένει στην απόφασή της η ανάκτηση εξόδων από την εταιρεία ειδικού σκοπού «Great Sea Interconnector» που έχει συστήσει ο ΑΔΜΗΕ ως φορέας υλοποίησης της διασύνδεσης να ξεκινήσει με την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του έργου.
Χρηματοδότηση του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου
Ο ΑΔΜΗΕ έχει καταθέσει στη ΡΑΕΚ πρόταση αναθεώρησης της απόφασής της, καθώς σύμφωνα με τη διοίκηση του διαχειριστή χωρίς την τροποποίησή της το έργο δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί και άρα θα ναυαγήσει. Τόσο η ΡΑΕΚ όσο και το υπουργείο Ενέργειας της Κύπρου αναμένουν από τον ΑΔΜΗΕ την ολοκληρωμένη μελέτη κόστους – οφέλους του έργου. Σύμφωνα με τα όσα είπε στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας της Βουλής που συνεδρίασε χθες για το θέμα ο αρμόδιος υπουργός της Κύπρου Γιώργος Παπαναστασίου, ο ΑΔΜΗΕ έχει κληθεί να παραδώσει την ολοκληρωμένη μελέτη την επόμενη Δευτέρα 15 Ιουλίου. Σύμφωνα με τον ίδιο, η μελέτη θα αξιολογηθεί από ειδικούς για να ληφθεί τελική επενδυτική απόφαση, ενώ ενημέρωσε ότι έχει επίσης ζητηθεί από τον ΑΔΜΗΕ η σύμβαση με τη Νexans, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει δοθεί.
Στο μεταξύ και προκειμένου να κρατηθεί το έργο «ζωντανό», καθώς οι ασφυκτικές προθεσμίες «τρέχουν», πρωτοβουλία για την αναζήτηση μιας πολιτικής λύσης φέρεται να αναλαμβάνει η ελληνική κυβέρνηση επικεντρώνοντας στις γεωπολιτικές προεκτάσεις του έργου. Οι επαφές σε αυτό το επίπεδο προετοιμάζονται ήδη και προκειμένου να διευκολυνθούν ο ΑΔΜΗΕ έχει κληθεί, σύμφωνα με πληροφορίες, να χαμηλώσει τους τόνους και τη συνεχή ροή πληροφοριών για την πορεία υλοποίησης του έργου, κάτι που έχει προκαλέσει ενόχληση στην κυπριακή πλευρά. «Εχουμε μπροστά μας δύσκολες προθεσμίες, αλλά ευελπιστούμε ότι θα κλείσουμε με ένα θετικό αποτέλεσμα», δηλώνει στην «Κ» αρμόδιο κυβερνητικό στέλεχος.
Στην πλευρά του ΑΔΜΗΕ, πάντως, η αγωνία είναι μεγάλη, καθώς σε περίπτωση ακύρωσης του έργου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ζητήσει την επιστροφή της χρηματοδότησης ύψους 657 εκατ. ευρώ που έχει εγκρίνει από τον μηχανισμό Connect Europe Facility, καθώς το έχει συμπεριλάβει στον κατάλογο των έργων κοινού ενδιαφέροντος (PCI). Από τον περασμένο Οκτώβριο που ο ΑΔΜΗΕ ανέλαβε ρόλο project manager του έργου έχει εκταμιεύσει περί τα 165 εκατ. ευρώ με τη μορφή προχρηματοδότησης, ποσό που αντιστοιχεί στο 25% της συνολικής κοινοτικής χρηματοδότησης. Το ποσό αυτό σε περίπτωση που το έργο δεν προχωρήσει θα πρέπει να επιστραφεί στην Κομισιόν. Από τη ΡΑΑΕΥ θα εξαρτηθεί στη συνέχεια εάν ο ΑΔΜΗΕ θα μπορέσει να το ανακτήσει ως ρυθμιστική χρέωση από τους καταναλωτές.
