ΚΥΠΕ
Σε αναμονή της συνάντησης του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη με τον Σύνδεσμο Τυροκόμων Κύπρου το απόγευμα της 4ης Ιανουαρίου τελούν οι εμπλεκόμενοι κλάδοι παραγωγής γάλακτος και παραγωγής προϊόντων γάλακτος και με βάση τις εξελίξεις που θα διαμορφωθούν στη συνάντηση θα καθορίσουν την περαιτέρω πορεία τους. Το σημείο αιχμής που προκάλεσε την αναταραχή είναι το διάταγμα για ελάχιστο ποσοστό 19% αιγοπρόβειου γάλακτος στην παραγωγή μείγματος χαλλουμιού (μεικτού χαλλουμιού).
Όπως κοινοποιήθηκε πριν την ορισθείσα συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο Σύνδεσμος Τυροκόμων Κύπρου αποφάσισε ομόφωνα κλείσιμο των τυροκομείων από τις 10 Ιανουαρίου. Της ανακοίνωσης της απόφασης των Τυροκόμων ακολούθησε ανακοίνωση της Συντονιστικής Επιτροπής Αγελαδοτρόφων, να οδηγούν το παραγόμενο γάλα στο Προεδρικό, μετά το κλείσιμο των τυροκομείων, αφού αυτό θα μένει αδιάθετο. Ο Παγκύπριος Οργανισμός Αιγοπροβατοτρόφων θα συνεδριάσει την 5η Ιανουαρίου για να ανασκοπήσει το αποτέλεσμα της συνάντησης υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ανάλογα με το αποτέλεσμα της συνάντησης θα αποφασίσουν για άρση ή συνέχιση των μέτρων που ανακοίνωσαν ο Σύνδεσμος Τυροκόμων και η Συντονιστική Επιτροπή Αγελαδοτρόφων.
Οργανωμένοι, τυροκόμοι, ζωοτρόφοι (αγελαδοτρόφοι, αιγοπροβατοτρόφοι) επιρρίπτουν ευθύνες στο Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, για τη δημιουργηθείσα κατάσταση, επειδή όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά επικρατεί «μαύρο σκοτάδι» στην ποσότητα διαθέσιμου αιγοπρόβειου γάλακτος και επειδή το Υπουργείο προέβη σε απόφαση για την ποσόστωση χωρίς να γνωρίζει τη διαθέσιμη ποσότητα και την επάρκεια της στην παραγωγή προϊόντων από αιγοπρόβειο γάλα.
Το διατάγμα ΚΔΠ 332/2023 καθόρισε ως ελάχιστο ποσοστό αιγοπρόβειου γάλακτος στην παραγωγή μείγματος χαλλουμιού το 19%.
Σύμφωνα με τους παραγωγούς και μεταποιητές γάλακτος το ποσοστό του 19% αποτελεί «λανθασμένη εκτίμηση» από πλευράς Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, αφού δεν λαμβάνει υπόψη την ποσότητα αιγοπρόβειου γάλακτος που απαιτείται για την παραγωγή όλων των γαλακτοκομικών προϊόντων και προϊόντων με συστατικό το αιγοπρόβειο γάλα, ώστε να είναι δυνατή η εφαρμογή της ποσόστωσης για την παραγωγή μείγματος χαλλουμιού.
Το ΚΥΠΕ συνομίλησε με τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Τυροκόμων Μάριο Κωνσταντίνου, τον Πρόεδρο της Ένωσης Αγελαδοτρόφων Κύπρου (ΕΝΑΚ), ως εκπροσώπου όλων των οργανωμένων φορέων των αγελαδοτρόφων, Γιάννη Κκαϊλά και τον Πρόεδρο του Παγκύπριου Οργανισμού Αιγοπροβατοτρόφων Κώστα Κωνσταντίνου.
Οι Υπουργοί Γεωργίας, Πέτρος Ξενοφώντος και Ενέργειας Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου, λόγω της λεπτότητας χειρισμών που απαιτεί το θέμα και της επικείμενης συνάντησης του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον Σύνδεσμο Τυροκόμων, δεν θέλησαν να τοποθετηθούν στο παρόν στάδιο.
Προσδοκία Τυροκόμων για θετική λύση στις 4 Ιανουαρίου στο Προεδρικό
Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Τυροκόμων Μάριος Κωνσταντίνου ανέφερε πως αναμένουμε τη συνάντηση στο Προεδρικό 4 Ιανουαρίου με την προσδοκία να βρεθεί μια θετική λύση για όλους. Το πρόβλημα μας είναι ότι υπήρχε μια πάρα πολύ συγκεκριμένη συμφωνία, η οποία άλλαξε μέσα σε μία νύχτα από το Υπουργείο Γεωργίας χωρίς να διαβουλευτεί μαζί μας, εξήγησε.
Απαντώντας σε ερώτηση ανέφερε πως το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι δεν υπολόγισαν σωστά το γάλα που διατίθεται για την παραγωγή αιγοπρόβειων προϊόντων και συνεπώς οι τυροκόμοι δεν μπορούν να ακολουθήσουν την ποσόστωση όπως την προτείνει το Υπουργείο Γεωργίας
Εξήγησε περαιτέρω ότι στην Κύπρο παράγονται δύο είδη χαλλουμιών, το αιγοπρόβειο χαλλούμι που έμαθαν να καταναλώνουν οι περισσότεροι Κύπριοι και το μεικτό χαλλούμι στην παρασκευή του οποίου περιλαμβάνεται και αγελαδινό γάλα, προσθέτοντας ότι το Υπουργείο Γεωργίας κάνοντας τον υπολογισμό για τη νέα ποσόστωση δεν υπολόγισε καθόλου το γάλα που χρησιμοποιείται για αιγοπρόβειο χαλλούμι, αλλά υπολόγισε ότι όλο το διαθέσιμο αιγοπρόβειο γάλα χρησιμοποιείται για να παρασκευάζεται μεικτό χαλλούμι.
Συνεχίζοντας εξήγησε ότι οι Κύπριοι καταναλωτές έμαθαν και επιλέγουν κατά προτίμηση το αιγοπρόβειο χαλλούμι και δεν μπορεί να τυροκομεία να σταματήσουν να δίνουν στους Κύπριους καταναλωτές αιγοπρόβειο χαλλούμι για να χρησιμοποιούν το διαθέσιμο αιγοπρόβειο στην παρασκευή μεικτού χαλλουμιού. «Είναι τρελό αυτό και δεν μπορεί να γίνει» παρατήρησε.
Ερωτηθείς για τη μείωση στην τιμή παραλαβής αγελαδινού γάλακτος από τα τυροκομεία με ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2024, ο κ. Κωνσταντίνου ανέφερε ότι από τη στιγμή που παύει να ισχύει η συμφωνία που έχει συνομολογηθεί στις 22 Ιουλίου, 2022, θα σταματήσουμε να δίνουμε και τις αυξήσεις που περιλαμβάνονται σε αυτήν.
Απαντώντας επίσης στην ερώτηση εάν τελικά υπάρξει κατάληξη με τα δεδομένα της προαναφερθείσας συμφωνίας, αν τα τυροκομεία δεν θα μειώσουν την τιμή παραλαβής του γάλακτος, ο κ. Κωνσταντίνου είπε ότι αν επιτευχθεί μια συνολική διευθέτηση δεν θα εφαρμοστεί μείωση στην τιμή παραλαβής γάλακτος.
«Έγινε μια συμφωνία με όλους τους εμπλεκόμενους για την ποσόστωση του αιγοπρόβειου γάλακτος στην παραγωγή μεικτού χαλλουμιού την οποία αθέτησε το Υπουργείο Γεωργίας άνευ λόγου και αιτίας μέσα σε μία νύχτα», ανέφερε καταληκτικά.
Αν δεν υπάρξει κατάληξη στο Προεδρικό θα προχωρήσουν με μέτρα οι Αγελαδοτρόφοι
Ο κ. Κκαϊλάς μετά την απόφαση που πήραν οι Τυροκόμοι, η μόνη διέξοδος που μένει στους αγελαδοτρόφους είναι να διαμαρτυρηθούν. Μέσα από τις εξελίξεις φαίνεται ότι στόχος είναι να πληγεί η αγελαδοτροφία είπε προσθέτοντας ότι εάν κλείσουν τα τυροκομεία το γάλα που παράγουν οι αγελαδοτρόφοι, εκτός από τις παστεριώσεις, θα μένει εντελώς αδιάθετο και «αποφασίσαμε να πάμε στο Προεδρικό να μας πει ο Πρόεδρος τι θα κάνουμε το γάλα». Σημείωσε περαιτέρω πως με την απόφαση των Τυροκόμων η μηδαμινή, σε σχέση με τις αυξήσεις των ζωοτροφών, αύξηση των 5 σεντ, που δόθηκε στο αγελαδινό γάλα από τα τυροκομεία εξανεμίζεται.
Κληθείς να διευκρινίσει τις αιχμές που αφέθηκαν σε σχετική ανακοίνωση της συντονιστικής επιτροπής για προώθηση συμφερόντων επενδυτών που εκτρέφουν φυλές προβάτων και αιγών που δεν ήταν ενταγμένες στις φυλές αιγοπροβάτων από το γάλα των οποίων θα παραγόταν χαλλούμι, είπε πως αυτό που ακούγεται σε όλη την Κύπρο τον τελευταίο καιρό, είναι ότι φάρμες που δημιουργήθηκαν τον τελευταίο καιρό με ράτσες ζώων που ήταν εκτός προτύπου μέχρι τον Οκτώβρη που έγιναν οι αλλαγές στον φάκελο για το χαλλούμι, εντάχθηκαν στο πρότυπο τον Οκτώβρη.
Σημείωσε πως προκύπτει το ερώτημα εάν θα επένδυε ο οποιοσδήποτε επενδυτής σε ράτσες ζώων εκτός προτύπου, εάν δεν γνώριζε μετά βεβαιότητας ότι αυτές θα ενταχθούν στο πρότυπο. Απαντώντας σε ερώτηση είπε πως οι υπό αναφορά φάρμες παραδίδανε, κατά παράβαση του προτύπου γάλακτος, για την παρασκευή χαλλουμιού.
Στην παρατήρηση ότι οι τυροκόμοι διαμαρτύρονται επειδή δεν θα υπάρχει επάρκεια αιγοπρόβειου γάλακτος με την ποσόστωση που θέτει το διάταγμα για την παραγωγή χαλλουμιού, ανέφερε ότι με το διάταγμα και την ποσόστωση οι ποσότητες γάλακτος που θα μένουν αδιάθετες θα είναι του αγελαδινού γάλακτος. Παρόλο που οι Τυροκόμοι δεν δηλώνουν ότι έχουν πρόβλημα με τους αγελαδοτρόφους, ωστόσο το πρόβλημα καταλήγει στους αγελαδοτρόφους.
Κάνοντας επίσης λόγο για υποτιθέμενη διαβούλευση που διενεργήθηκε μία ημέρα πριν τροποποιηθεί το διάταγμα, είπε ότι «απλώς μας κάλεσαν και μας ενημέρωσαν, αφού δεν έλαβαν υπόψη τα στοιχεία και τους αριθμούς που καταθέσαμε ότι δεν βγαίνει επάρκεια αιγοπρόβειου γάλακτος για την ποσόστωση που πρότειναν». Συνεπώς δεν κάλεσαν σε διαβούλευση, αλλά ενημέρωση.
Συνεχίζοντας εξήγησε ότι από τις ποσότητες αιγοπρόβειου γάλακτος δεν αφαίρεσαν την μεγάλη ποσότητα που απαιτείται για την παραγωγή αποκλειστικά αιγοπρόβειου χαλλουμιού για να αποδείξουν ότι υπάρχει επάρκεια για ποσόστωση 19%. Επεσήμανε περαιτέρω ότι δεν γνωρίζουμε την ποσότητα παραγωγής αιγοπρόβειου γάλακτος, ούτε και την γνωρίζαμε ποτέ και η μόνη πληροφόρηση που υπάρχει στηρίζεται στη βάση των δηλώσεων που κάνουν οι τυροκόμοι.
Διευκρίνισε ότι οι αγελαδοτρόφοι ζητούν για χρόνια να μπουν GPS στα αυτοκίνητα μεταφοράς αιγοπροβείου γάλακτος, όπως γίνεται με το αγελαδινό γάλα που μετριέται καθημερινά. Πρόσθεσε ότι στις φάρμες των αγελάδων μόλις το όχημα μόλις ολοκληρώσει την απορρόφηση του γάλακτος από τα ψυγεία στέλνεται σήμα στο Τμήμα Γεωργίας (πρώην Οργανισμό Γάλακτος) στο οποίο καταγράφεται η παραλαβή του γάλακτος από συγκεκριμένη φάρμα, η ποσότητα και η ώρα παραλαβής. Με αυτό τον τρόπο θα είναι γνωστές οι διαθέσιμες ποσότητες αιγοπρόβειου γάλακτος και δεν θα μπορεί ο καθένας να λέει ότι θέλει, συμπλήρωσε. Εξήγησε επίσης ότι η απάντηση των αρμοδίων σε αυτό το αίτημα, είναι πως το πρόγραμμα που προσπαθούν να εφαρμόσουν τέλη του 2024 αρχές του 2025.
Ερωτηθείς αν στην περίπτωση που υπάρξει αίσια κατάληξη (τα βρουν) στη συνάντηση που συγκλήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με τους Τυροκόμους, το πρόβλημα για τους αγελαδοτρόφους λύνεται, ο Κκαϊλάς «αν τα βρουν και θα παραλαμβάνουν το γάλα μας στην τιμή του, που ήταν εμείς θα είμαστε εντάξει». Το πρόβλημα μας είναι ότι δεν θα παραλαμβάνουν το γάλα και θα μας μειώσουν και την τιμή, επανέλαβε.
Στην ερώτηση πως οι αγελαδοτρόφοι θα αντιμετωπίσουν το ενδεχόμενο τα τυροκομεία παραλαμβάνουν το γάλα σε μειωμένη τιμή, είπε ότι πάλι θα υπάρξει πρόβλημα αφού ήδη οι φάρμες αντιμετωπίζουν προβλήματα και κάποιες από αυτές θα οδηγηθούν σε κλείσιμο, αφού η αύξηση ήταν μηδαμινή σε σύγκριση με την αύξηση των ζωοτροφών.
Ο κ. Κκαϊλας ανέφερε πως «παρά το γεγονός ότι θέλαμε να κινητοποιηθούμε από την 1η του χρόνου για την απόφαση να μειωθεί η τιμή παραλαβής του γάλακτος, εντούτοις καταλήξαμε να αναμένουμε το αποτέλεσμα της συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και μέχρι τις 10 Ιανουαρίου, ημερομηνία κατά την οποία οι Τυροκόμοι θα σταματήσουν να παραλαμβάνουν γάλα».
Πρόθεση μας είναι να μην δημιουργούμε με αχρείαστες, στο τέλος ενέργειες ταλαιπωρία στον κόσμο, ανέφερε και συμπλήρωσε πως όταν γίνει γνωστό το αποτέλεσμα της συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας θα συνεδριάσει εκ νέου η Συντονιστική Επιτροπή στην οποία συμμετέχουν όλες οι οργανωμένες ομάδες αγελαδοτρόφων και μεμονωμένοι αγελαδοτρόφοι που δίνουν γάλα στα τυροκομεία για να αποφασίσουν αναλόγως. Αν δεν υπάρξει κατάληξη στη σύσκεψη στο Προεδρικό θα προχωρήσουμε στα μέτρα που ανακοινώσαμε, είπε τέλος.
Πρέπει να υπάρχει μηχανισμός μέτρησης παραγωγής αιγοπροβατοτρόφων
O Πρόεδρος του Παγκύπριου Οργανισμού Αιγοπροβατοτρόφων, είπε ότι ο Οργανισμός ευελπιστεί πως κατά τη συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με τους Τυροκόμους, μέσα από τη συζήτηση θα βρεθεί η χρυσή τομή, προσθέτοντας ότι στις 5 Ιανουαρίου «εμείς θα κάνουμε συνεδρία, για να αποφασίσουμε τα επόμενα βήματα». «Αυτή είναι η απόφαση μας, ως οργάνωσης, στο παρόν στάδιο», συμπλήρωσε. Διευκρίνισε ότι δεν «σκεφτόμαστε εκβιαστικά και αναμένουμε, θέλοντας να βρεθεί η λύση» που θα είναι προς όφελος των εξαγωγών και του κλάδου μας.
Ερωτηθείς αναφορικά με την επάρκεια αιγοπρόβειου γάλακτος και την επάρκεια για να μπορέσει να εφαρμοστεί η αποφασισθείσα ποσόστωση, είπε ότι στις ποσότητες παραφαγωμένου αιγοπρόβειου γάλακτος επικρατεί «μαύρο σκοτάδι», προσθέτοντας ότι το κράτος θα ήταν το μόνο που θα μπορούσε να ξέρει τις ποσότητες γάλακτος που παράγουν οι αιγοπροβατοτρόφοι.
Διευκρινίζοντας ότι για την παρούσα εξέλιξη δεν ευθύνονται οι τυροκόμοι, σημειώνοντας ότι το κράτος δεν ανάπτυξε μηχανισμό ώστε να γνωρίζει τις παραγωγές των αιγοπροβατοτρόφων. Σημείωσε πως για τα αγελαδινά γάλατα η κάθε φάρμα στέλνει έντυπο στο Υπουργείο και καταγράφεται το αγελαδινό γάλα.
Συνεχίζοντας επανέλαβε ότι στο αιγοπρόβειο γάλα δεν υπάρχει μηχανισμός μέτρησης και είναι λάθος οποιοσδήποτε χωρίς μετρήσεις να επικαλείται επάρκεια ή ανεπάρκεια. Σημείωσε ακόμα ότι ποσότητα από το αιγοπρόβειο γάλα χρησιμοποιείται στην παρασκευή γιαουρτιού, στην παρασκευή τραχανά, χωρίς να είναι καταγεγραμμένες οι ποσότητες γάλακτος που απαιτούνται για αυτά τα προϊόντα.
Κληθείς να σχολιάσει τη θέση των αγελαδοτρόφων για προσπάθεια εξυπηρέτησης συμφερόντων επενδυτών που εκτρέφουν συγκεκριμένες φυλές αιγών ή και προβάτων και κατά πόσον η παραγωγή αυτών των επενδυτών επηρεάζει τους παραδοσιακούς αιγοπροβατοτρόφους, ο κ. Κωνσταντίνου είπε ότι έγινε μία φάρμα από επενδυτές, της οποίας η παραγωγή φθάνει μόνο το 1‰ (1 τοις χιλίοις) της συνολικής παραγωγής αιγοπρόβειου γάλακτος στην Κύπρο και δεν επηρεάζει τους παραδοσιακούς βοσκούς. Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι η καταμέτρηση μπορεί να γίνει με ένα απλό λογισμικό, ωστόσο για τόσα χρόνια το αρμόδιο Υπουργείο δεν προχώρησε να το αναπτύξει.
Σε γενικές γραμμές, είπε, «το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι το κράτος δεν ανέπτυξε μηχανισμό ώστε να γνωρίζει ποιο είναι το σωστό και ποιο το λάθος στις μετρήσεις, με αποτέλεσμα ο καθένας να επικαλείται τα συμφέροντα του και με βάση αυτά να προβαίνει σε υπολογισμούς», σημειώνοντας πως η ουσία βρίσκεται στην απάντηση του ερωτήματος, τι είναι το χαλλούμι και τι θέλουμε να έχουμε;
Καταλήγοντας ανέφερε πως η θέση του Οργανισμού είναι ότι το κράτος πρέπει να βρει τον μηχανισμό ώστε να μην αδικείται κανένας.
