ΚΥΠΕ
Δύο νέες διαδικασίες επί παραβάσει, όσον αφορά την περιοδική επανεξέταση των μέτρων για διαχείριση των υδάτων και όσον αφορά την κατάθεση των τελικών επικαιροποιημένων εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα, ανακοίνωσε πως ανοίγει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο της τακτικής δέσμης παραβάσεων για το μήνα Νοέμβριο που δόθηκε στη δημοσιότητα την Πέμπτη.
Η Κομισιόν απέστειλε προειδοποιητικές επιστολές στην Κύπρο και το Βέλγιο όσον αφορά τη διαχείριση των υδάτων, και στην Κύπρο και ακόμα 12 κράτη μέλη όσον αφορά τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα.
Οι προειδοποιητικές επιστολές αποτελούν το πρώτο βήμα της διαδικασίας επί παραβάσει, η οποία σε περίπτωση μη συμμόρφωσης συνεχίζεται με την αποστολή αιτιολογημένης γνώμης. Οι διαδικασίες μπορούν να καταλήξουν με προσφυγή της Κομισιόν στο Δικαστήριο της ΕΕ το οποίο μπορεί να επιβάλει πρόστιμα και κυρώσεις.
Ωστόσο οι πλείστες υποθέσεις δεν καταλήγουν στο ΔΕΕ καθώς τα θέματα που εγείρει η Επιτροπή επιλύονται. Σε αυτή τη δέσμη περιλαμβάνεται και το κλείσιμο 47 υποθέσεων, οι τέσσερις από τις οποίες αφορούν την Κύπρο.
Το φράγμα του Κούρη
Οδηγία - πλαίσιο για τα ύδατα
Η Κομισιόν αποφάσισε να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει στέλνοντας προειδοποιητικές επιστολές στην Κύπρο [INFR(2024)2227] και στο Βέλγιο, επειδή δεν προχώρησαν στην περιοδική επανεξέταση των μέτρων για τη διαχείριση των υδάτων σύμφωνα με την οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα (οδηγία 2000/60/ΕΚ).
Η οδηγία απαιτεί από τα κράτη μέλη να θεσπίσουν πρόγραμμα μέτρων για κάθε περιοχή λεκάνης απορροής ποταμού ώστε να διασφαλιστεί η καλή κατάσταση των ευρωπαϊκών υδατικών συστημάτων, όπως είναι οι ποταμοί και οι λίμνες. Τα μέτρα αυτά πρέπει να περιλαμβάνονται στα σχέδια διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού, τα οποία πρέπει να καταρτίζονται και να υποβάλλονται στην Επιτροπή ανά εξαετία. Κάθε πακέτο πρέπει να περιλαμβάνει βασικά μέτρα για τον έλεγχο διαφόρων τύπων άντλησης υδάτων, κατακράτησης, σημειακών πηγών απορρίψεων, διάχυτων πηγών ικανών να προκαλέσουν ρύπανση, καθώς και τυχόν άλλων σημαντικών δυσμενών επιπτώσεων στην ποιότητα των υδάτων.
Τα κράτη μέλη υποχρεούνται να επανεξετάζουν και να επικαιροποιούν περιοδικά τους εν λόγω ελέγχους, προκειμένου να διαπιστώνουν κατά πόσον τα ισχύοντα μέτρα εξακολουθούν να επιτυγχάνουν τους στόχους τους. Συγκεκριμένα όσον αφορά την Κύπρο, η εθνική νομοθεσία δεν επιβάλλει κανενός είδους περιοδική επανεξέταση, παρά τις απαιτήσεις της οδηγίας.
Η Επιτροπή έχει ήδη κινήσει παρόμοιες διαδικασίες επί παραβάσει κατά των Κάτω Χωρών, της Αυστρίας, της Σλοβενίας και της Φινλανδίας.
Η Κύπρος και το Βέλγιο έχουν προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν και να διορθώσουν τις ελλείψεις που επισημάνθηκαν από την Επιτροπή. Εάν δεν λάβει ικανοποιητική απάντηση, η Κομισιόν μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη.
Εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα
Η Κομισιόν αποφάσισε επίσης να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει με την αποστολή προειδοποιητικών επιστολών στην Κύπρο [INFR(2024)2254], το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, την Τσεχία, την Εσθονία, την Ελλάδα, την Κροατία, τη Μάλτα, την Αυστρία, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία λόγω μη υποβολής των τελικών επικαιροποιημένων εθνικών σχεδίων τους για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ), σύμφωνα με τον κανονισμό για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα.
Σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 2 του κανονισμού για τη διακυβέρνηση, όλα τα κράτη μέλη όφειλαν να έχουν υποβάλει τα τελικά επικαιροποιημένα ΕΣΕΚ τους έως τις 30 Ιουνίου 2024. Μέχρι στιγμής, η Επιτροπή έχει λάβει 14 τελικά σχέδια. Μετά την υποβολή και τη συζήτηση των προσχεδίων και την έκδοση των συστάσεων της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη, 13 χώρες δεν έχουν ακόμη υποβάλει τα τελικά επικαιροποιημένα ΕΣΕΚ τους.
Τα τελικά επικαιροποιημένα ΕΣΕΚ έχουν στόχο τον καθορισμό συγκεκριμένου οδικού χάρτη για την επίτευξη των συμφωνημένων στόχων της ΕΕ αναφορικά με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση. Τα σχέδια θα χρησιμοποιηθούν επίσης από την Επιτροπή για να αξιολογηθεί που βρίσκονται τα κράτη μέλη συλλογικά όσον αφορά την προετοιμασία για την επίτευξη των κλιματικών και ενεργειακών στόχων της ΕΕ μέχρι το 2030.
Οι 13 χώρες που σύμφωνα με την Επιτροπή δεν εκπλήρωσαν τις υποχρεώσεις τους έχουν προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν. Εάν δεν λάβει ικανοποιητική απάντηση, η Κομισιόν μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη.
Απάντηση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος για το κλίμα
Αναφορικά με την σημερινή Προειδοποιητική Επιστολή της Ευρωπαικής Επιτροπής προς την Κύπρο και άλλα 12 ΚΜ για μη έγκαιρη υποβολή τελικής επικαιροποίησης του ενοποιημένου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για την περίοδο 2021-2030, το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος τονίζει ότι η Κυπριακή Δημοκρατία, ενημέρωσε ήδη και εκ των προτέρων την Ε. Επιτροπή ότι η υποβολή του εν λόγω Σχεδιου, λόγω ιδιαίτερων θεμάτων που προέκυψαν, θα γίνει με χρονική απόκλιση σε σχέση με την καταληκτική ημερομηνία κατάθεσής του.
«Συγκεκριμένα σύμφωνα με τον Κανονισμό Διακυβέρνησης της ΕΕ, η Κύπρος όπως και τα άλλα κράτη μέλη, έπρεπε να υποβάλουν τελικό ΕΣΕΚ μέχρι τις 30.6.2024. Ωστόσο, λόγω σημαντικών νέων εξελίξεων που προέκυψαν και που θα έπρεπε να ληφούν υπόψη, κυρίως σε ό,τι αφορά τις νέες προβλέψεις βασικών παραμέτρων (όπως αύξηση ΑΕΠ, πληθυσμού, νέες τιμές καυσίμων, νέα απογραφή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, νέες μέθοδοι υπολογισμού των εκπομπών από τα απόβλητα και επικαιροποίηση σημαντικών παραδοχών όπως για την έλευση φυσικού αερίου και την ηλεκτρική διασύνδεσης κ.ά.), η Κυπριακή Δημοκρατία ενημέρωσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι η κατάθεση του Σχεδίου θα γίνει τον Δεκέμβριο του 2024», αναφέρεται σε ανακοίνωση.
«Σημειώνεται ότι, πρόσφατα το Υπουργικό Συμβούλιο πέραν της έγκρισης του προτεινόμενου σχεδιασμού που προωθείται μέσα από το Τελικό κείμενο της Αναθεώρησης του ΕΣΕΚ της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενέκρινε τις δράσεις και το χρονοδιάγραμμα για την οριστικοποίηση και υποβολή της τελικής αναθεώρησής του τον Δεκέμβριο 2024. Ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη οι εθνικές διαδικασίες για κατάρτισή του. Το όλο θέμα παρακολουθείται επισταμένα ώστε, σε συνεργασία με όλους τους Εμπλεκόμενους Φορείς, να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για υποβολή του Σχεδίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το συντομότερο δυνατό».
