Της Μαρίνας Οικονομίδου
Οι προεδρικές εκλογές του 2023 ήταν μια μάχη που άλλαξε άρδην το πολιτικό σκηνικό, αν ληφθεί υπόψη ότι η εκλογή του Νίκου Χριστοδουλίδη προκάλεσε σωρεία εσωκομματικών διεργασιών. Πρώτα και κύρια στον Δημοκρατικό Συναγερμό, όταν έμεινε εκτός β΄ γύρου, στο ΑΚΕΛ που θέλει με κάθε τρόπο να κεφαλαιοποιήσει το ποσοστό Μαυρογιάννη, αλλά και στα κόμματα του Κέντρου που επικρίνονται ότι έκρυψαν τις όποιες αδυναμίες τους κάτω από το χαλί των ποσοστών του Χριστοδουλίδη. Σε λιγότερο από ένα χρόνο ωστόσο, τα κόμματα θα μετρήσουν τη δυναμική τους, καθώς η διπλή εκλογική μάχη των δημοτικών εκλογών και των ευρωεκλογών θα καταδείξει ποια είναι η θέση τους στην κομματική σκακιέρα. Τα δύο μεγάλα κόμματα προς το παρόν επιχειρούν να προχωρήσουν σε εσωκομματικές ανακατατάξεις, ωστόσο, τα πρώτα ονόματα μπαίνουν ήδη στο κάδρο και στο τραπέζι των συζητήσεων.
Ευρωεκλογές σε νέο σκηνικό
Η μάχη των ευρωεκλογών ήταν ανέκαθεν ένα πεδίο που ο Συναγερμός ένιωθε άνετα. Καθόλου τυχαία και η πρωτιά του το 2004 μετά την πρώτη μεγάλη κρίση και τη διάσπαση. Καθόλου τυχαίο και το θεαματικό ποσοστό του 38% που έλαβε το 2014, λίγο μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον Νίκο Αναστασιάδη και το κούρεμα. Σήμερα τα δεδομένα για τον ΔΗΣΥ είναι εξόχως διαφορετικά. Μέσα από αυτή τη μάχη θα πρέπει να διασφαλίσει την πρωτιά. Αφενός γιατί αυτή είναι μία κούρσα καθαρά συναγερμική –όπως λέγεται στα κομματικά πηγαδάκια– και αφετέρου γιατί ενδεχόμενο απώλειας της πρωτιάς θα ενισχύσει την υφιστάμενη εσωστρέφεια και ενδεχομένως την αμφισβήτηση της νέας ηγεσίας. Σε αυτό το πλαίσιο ο ΔΗΣΥ θα πρέπει να διαχειριστεί τρία σημαντικά μέτωπα:
• Την Ακροδεξιά που ενισχύεται –διεκδικεί με αξιώσεις έδρα– και προκαλεί διαρροές στον ΔΗΣΥ.
• Τις συναγερμικούς ψήφους του Χριστοδουλίδη που ενδεχομένως να διασκορπιστούν στα κόμματα του Κέντρου.
• Την αστική Λευκωσία, της οποίας οι ευρωεκλογές ήταν ανέκαθεν μία σημαντική μάχη που κέρδιζε, η οποία αισθάνεται αυτή τη στιγμή χωρίς στέγη.
Στον ΔΗΣΥ έχουν αποδεχτεί πως σε καμία περίπτωση το κόμμα δεν θα έχει το «dream team» του 2014, όμως θέλει με κάθε τρόπο να διασφαλίσει την ανακοπή ψήφων από τις εν λόγω ομάδες. Επί του παρόντος θεωρείται βέβαιη η επαναδιεκδίκηση της έδρας από τον Λουκά Φουρλά, ο οποίος είχε κάνει περίπατο το 2019, αφήνοντας πίσω του σημαντικά στελέχη του κόμματος όπως τον τότε δεύτερο τη τάξει Λευτέρη Χριστοφόρου αλλά και τον τρίτο τη τάξει Νίκο Τορναρίτη. Σήμερα ο κ. Φουρλάς επιδιώκεται να κερδίσει το ευρύτερο ακροατήριο του ΔΗΣΥ, την πιο χαλαρή ψήφο αλλά και εκείνους τους ψηφοφόρους που στήριξαν τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Μαζί του θα επαναδιεκδικήσει και η Ελένη Σταύρου, διεκδικώντας την πιο σκληρή ψήφο στο Κυπριακό, η οποία ενδεχομένως να μεταφερόταν στο ΕΛΑΜ. Τα ονόματα που συζητούνται εντόνως είναι αυτό του βουλευτή Αμμοχώστου Κυριάκου Χατζηγιάννη, του γιου της Κλαίρης Αγγελίδου Χρίστου Αγγελίδη, ενώ συζητήσεις γίνονται και για το ενδεχόμενο διεκδίκησης από τον τέως υπουργό Υγείας Μιχάλη Χατζηπαντέλα. Ένα τέτοιο ψηφοδέλτιο βεβαίως αφήνει εντελώς εκτός την αστική Λευκωσία, η οποία υπερεκπροσωπείτο στο παρελθόν στην εν λόγω εκλογική αναμέτρηση. Αυτό είναι κάτι που σίγουρα θα λάβει υπόψη της η Αννίτα Δημητρίου.
Όσο όμως και αν οι ευρωεκλογές είναι ένα μεγάλο στοίχημα για τον ΔΗΣΥ και ιδιαίτερα για την Αννίτα Δημητρίου, το ίδιο συμβαίνει και στο ΑΚΕΛ για διαφορετικούς λόγους. Η εν λόγω εκλογική αναμέτρηση ανέκαθεν αποτελούσε αδυναμία για το κόμμα της Αριστεράς, με αποτέλεσμα από το 2014 και εντεύθεν να υπάρχει η σοβαρή ανησυχία απώλειας της μιας εκ των δύο εδρών. Στόχος του ΑΚΕΛ είναι να καταφέρει να διατηρήσει πρώτα και κύρια τις δύο έδρες και στη συνέχεια, σύμφωνα με τον Στέφανο Στεφάνου, να ενισχύσει τα ποσοστά του κόμματος. Υπάρχουν βεβαίως δύο σημαντικές προκλήσεις σε όλο αυτό το εγχείρημα:
• Να καταφέρει να συσπειρώσει το κόμμα σε μία εκλογική αναμέτρηση που ανέκαθεν θεωρείται υποσημείωση για το ΑΚΕΛικό ακροατήριο.
• Να φέρει κοντά την ευρύτερη κοινωνική συμμαχία που έχει ήδη εξαγγείλει ότι θέλει στο πλευρό του, η οποία και στήριξε στις απερχόμενες εκλογές τον Ανδρέα Μαυρογιάννη.
• Να αποτινάξει την καχυποψία του ευρωσκεπτικισμού που το περιβάλλει.
Για να έρθει βεβαίως ένα ευρύτερο ακροατήριο κοντά, θα αναμένει κανείς πως το κόμμα της Αριστεράς θα ανοίξει σε ό,τι αφορά τις θέσεις του γύρω από τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Ήδη έχουν γίνει πολλές συζητήσεις για τη συμμετοχή στην GUE και κατά πόσο θα ήταν μία καλή σκέψη η απομάκρυνση από την εν λόγω ομάδα ή η δυνατότητα του εκλεγμένου να αποφασίζει. Μία σκέψη που βεβαίως δεν κάνει η Εζεκία Παπαϊωάννου, αλλά την έχει ακούσει κατά τη διάρκεια των διεργασιών διεύρυνσης. Θεωρείται δεδομένη η επαναδιεκδίκηση της έδρας από τον νυν ευρωβουλευτή Γιώργο Γεωργίου, ενώ σε ό,τι αφορά τον Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, έχουν ακουστεί πολλά όλο αυτό το διάστημα για τις πολιτικές διαφωνίες του με την GUE σε θέματα που αφορούν την Κίνα και τη Ρωσία, αλλά και σε θέματα που αφορούν το ΑΚΕΛ. Δεν συμφωνούσε για παράδειγμα με την υποψηφιότητα Ανδρέα Μαυρογιάννη, ενώ σε κύκλους είχε συζητηθεί το προηγούμενο διάστημα η επιθυμία του να μην επαναδιεκδικήσει. Όπως σημειώνουν στην «Κ» έγκυρες πηγές, φέρεται να κάνει δεύτερες σκέψεις και να θέλει μία ακόμη θητεία. Στο κάδρο βεβαίως μπαίνει και το όνομα του δεύτερου τη τάξει του ΑΚΕΛ Γιώργου Λουκαΐδη, ο οποίος έχει δράση και συνδέεται με το όριο θητειών του που λήγει στη Βουλή. Ερώτημα είναι αν μέσα στη διαδικασία ανοίγματος θα υπάρξουν ονόματα από την ευρύτερη Αριστερά ή αν θα περιλαμβάνονται προσωπικότητες, οι οποίες είχαν στηρίξει την υποψηφιότητα Μαυρογιάννη. Αυτό το οποίο θα έχει να διαχειριστεί σε αυτή την περίπτωση το ΑΚΕΛ είναι το ζήτημα των κλειδωμένων εν πολλοίς θέσεων στην Ευρωβουλή, αν ληφθεί υπόψη πως αναμένεται να διεκδικήσουν δύο εν ενεργεία ευρωβουλευτές και ο δεύτερος τη τάξει του ΑΚΕΛ.
Κέντρο, αλλά τι Κέντρο;
Αυτό για το οποίο επικρίνονται τα κόμματα του Κέντρου είναι πως είχαν κρύψει τη γύμνια τους και τα μειωμένα τους ποσοστά κάτω από το χαλί της δυναμικής του Νίκου Χριστοδουλίδη. Αυτή η μάχη θα καταδείξει πόσο ισχύει κάτι τέτοιο ή αν τελικά ο ρόλος τους στην συγκυβέρνηση τους ενισχύει. Το ΔΗΚΟ θα πρέπει να διατηρήσει την έδρα του και την ίδια στιγμή τα ποσοστά του, δεδομένου ότι με την παρουσία της ΔΗΠΑ στη διακυβέρνηση υπάρχει ήδη αρκετή σύγχυση στο ευρύτερο ακροατήριο του Κέντρου. Σύμφωνα με κομματικές πηγές, η συζήτηση για τα ψηφοδέλτια δεν έχει ακόμη ξεκινήσει και αυτό συνδέεται με το γεγονός ότι το κόμμα βρίσκεται σε διαδικασία εκλογικής αναμέτρησης. Από την 9η Ιουλίου που θα ξεκαθαρίσει και το σκηνικό της νέας ηγεσίας και της σύνθεσης των συλλογικών σωμάτων θα ξεκινήσει και η συζήτηση για το ποιοι θα κατέλθουν. Δεδομένη θεωρείται η επαναδιεκδίκηση της έδρας από τον Κώστα Μαυρίδη, και λόγω της δυναμικής που έχει θεωρείται δύσκολη η συμπερίληψη ηχηρών ονομάτων οι οποίοι ανησυχούν πως θα πάνε σε μία προδιαγεγραμμένη ήττα. Ανοικτό είναι αν θα επιχειρήσει το ΔΗΚΟ να συμπεριλάβει ονόματα συναγερμικών που στήριξαν ανοικτά τον Νίκο Χριστοδουλίδη και πλέον βρίσκονται εκτός κόμματος. Με τον ίδιο τρόπο και η ΔΗΠΑ θα πρέπει να διαμορφώσει εκείνο το ψηφοδέλτιο που θα διατηρήσει το ποσοστό που έλαβε και θα διαψεύσει όσους μιλούν για κόμμα που θα ξεφουσκώσει μετά την πλήρη σύμπλευση με το ΔΗΚΟ στην παρούσα κυβέρνηση. Σε αυτό το πλαίσιο στη ΔΗΠΑ αποκλείουν τη συστράτευση, είτε με την πλατφόρμα του Δημήτρη Παπαδάκη, είτε με την ΕΔΕΚ. Αυτό που λένε είναι ότι δεν αποκλείουν τις διαβουλεύσεις με κινήματα που είχαν και παρουσία στις προεδρικές εκλογές του 2023. Η όποια σοβαρή συζήτηση ονοματολογίας βεβαίως θα ξεκινήσει από τον Σεπτέμβριο όπως λέγεται. Στο ίδιο πλαίσιο αναμένεται να κινηθεί και η ΕΔΕΚ της οποίας το διακύβευμα διατήρησης της έδρας είναι πολύ μεγάλο. Το 2019, τόσο η παρουσία Δημήτρη Παπαδάκη όσο και το αφήγημα αναχώματος προς την ακροδεξιά ψήφο ευνόησαν το κόμμα ώστε να διατηρήσει την έδρα. Σήμερα, ο Μαρίνος Σιζόπουλος έχει να διαχειριστεί μία πολύ μεγάλη κρίση, την πλήρη έλλειψη στελεχών και σίγουρα τη διεκδίκηση της έδρας από τον ανεξάρτητο πλέον βουλευτή Δημήτρη Παπαδάκη, ο οποίος θα κινηθεί αυτόνομα όπως λέγεται στις διπλές αυτές εκλογές.
Η μάχη της Λευκωσίας και οι περιφέρειες
Όσο όμως και αν οι ευρωεκλογές έχουν συγκεκριμένο πολιτικό αφήγημα και διακύβευμα, στις δημοτικές είναι γενικώς αποδεκτό πως είναι μία μάχη με πιο προσωπικό αντί πολιτικό αποτύπωμα. Το ζητούμενο είναι οι συνεργασίες που ενδεχομένως να προκύψουν από τις δημοτικές εκλογές. Μέχρι αυτή τη στιγμή θεωρείται δύσκολη μία μονοκομματική συνεργασία οριζόντια σε όλους τους δήμους. Αυτό που αναμένεται είναι ότι θα υπάρξουν συνεργασίες διαφορετικές ανά δήμους, αναλόγως των προσώπων που θα διεκδικήσουν. Στη Λευκωσία θεωρείτο δεδομένο ότι ο Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης θα κλείσει τον πολιτικό του κύκλο, ωστόσο τις τελευταίες μέρες αυξάνονται οι πληροφορίες που τον θέλουν να διεκδικεί τελικά τη νέα θέση που δημιουργείται από την τοπική μεταρρύθμιση, αυτή του περιφερειάρχη. Ο ίδιος σίγουρα νιώθει πιο ενδυναμωμένος πλέον, μετά την ολοκλήρωση συγκεκριμένων μεγάλων έργων που στο παρελθόν ήταν ο λόγος συνεχών κριτικών προς τη δημαρχία του. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με συναγερμικές πηγές, ο κ. Γιωρκάτζης δέχεται πιέσεις από την Πινδάρου να επαναδιεκδικήσει τη δημαρχία της Λευκωσίας. Πέραν του ότι θεωρείται πολύ πιθανή η επανεκλογή του, καθώς θα συστρατευτούν μαζί του όλα τα κόμματα πλην του ΑΚΕΛ, θα βοηθήσει και την ίδια την Αννίτα Δημητρίου, η οποία γνωρίζει πως τρία τουλάχιστον στελέχη ενδιαφέρονται. Ο Νίκος Νουρής, η Νατάσα Πηλείδου και ο Χρύσανθος Φάκας. Μία διαδικασία επιλογής θα προκαλέσει σίγουρα προστριβές και περαιτέρω αναστάτωση την οποία δεν θέλει να δει να εκτυλίσσεται η Αννίτα Δημητρίου.
Το ΑΚΕΛ από την άλλη, παρακολουθεί με ενδιαφέρον ποιος θα μπορεί να επιλεγεί από τη Δεξιά. Έχει ήδη προχωρήσει σε διαβουλεύσεις με κοινωνικά σύνολα και ομάδες της ευρύτερης Αριστεράς. Έχουν ακουστεί διάφορα πρόσωπα όπως ο πρώην υποψήφιος για την προεδρία και νομικός Αχιλλέας Δημητριάδης, ωστόσο το ΑΚΕΛ βλέπει ιδιαίτερα θετικά το ενδεχόμενο υποψηφιότητας της βουλεύτριας των Οικολόγων Αλεξάνδρας Ατταλίδου. Η ίδια είχε έντονη δράση εναντίον της κατεδάφισης διατηρητέων που επιχειρήθηκε από την Αρχιεπισκοπή, ενώ η σαφής τοποθέτησή της σε ζητήματα διαφύλαξης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (δικαιώματα ΛΟΑΤΚΙ, μεταναστευτικό) ενισχύει το αφήγημα του ΑΚΕΛ για τη σημερινή μάχη στην κοινωνία μεταξύ προοδευτικότητας και συντηρητισμού. Από το κάδρο δεν πρέπει να βγαίνει και το ενδιαφέρον του ανεξάρτητου πλέον βουλευτή της ΕΔΕΚ Κωστή Ευσταθίου. Αυτό βεβαίως που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη Λευκωσία, είναι ο Δήμος Στροβόλου και οι κινήσεις που αναμένεται να γίνουν. Υπενθυμίζεται πως ο νυν δήμαρχος Ανδρέας Παπαχαραλάμπους, αν και στέλεχος του ΔΗΣΥ, είχε διεκδικήσει τη δημαρχία απέναντι από το κόμμα του και θεωρείται για πολλούς η μικρογραφία του τι ακολούθησε με τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Στελέχη πρώτης γραμμής θεωρούν πως ο ΔΗΣΥ θα πρέπει να τον στηρίξει αυτή τη φορά, αφενός λόγω της δυναμικής του, αφετέρου για να ανακόψει τον κίνδυνο επιπλέον διαρροών από τον ΔΗΣΥ. Υπάρχουν ωστόσο μεγάλες αντιδράσεις από στελέχη που θεωρούν ότι με αυτό τον τρόπο το κόμμα ευνοεί τους διασπαστές. Γίνονται ήδη διεργασίες και ασκούνται πιέσεις προς τον αντιπρόεδρο του κόμματος Μάριο Πελεκάνο. Στο ΑΚΕΛ αυτό που αποτελεί αφετηρία για τον Δήμο Στροβόλου και βασική πολιτική εκτίμηση είναι ότι θα πρέπει να υπάρξει αλλαγή, δεδομένου ότι εκτιμούν πως τα τελευταία χρόνια στον Στρόβολο δεν έχουν επιτευχθεί έργα. Προτεραιότητα είναι η συνεργασία με άλλους πολιτικούς χώρους με δεδομένο ότι θα υπάρξει κοινής αποδοχής προσωπικότητα, ενώ αν δεν επιτευχθεί βλέπουν θετικά το ενδεχόμενο δικών τους στελεχών. Υπενθυμίζεται ότι το 2016 είχε διεκδικήσει η πρώην βουλεύτρια Λευκωσίας Στέλλα Μισιαούλη.
Σε ό,τι αφορά τη Λεμεσό, θεωρείται δεδομένο ότι ο νυν δήμαρχος Νίκος Νικολαΐδης θα επαναδιεκδικήσει, προτάσσοντας τα έργα που έχουν υλοποιηθεί ή που δρομολογούνται το επόμενο διάστημα. Οι τελικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν το φθινόπωρο. Ήδη κύκλοι του ΔΗΣΥ σημειώνουν πως η στήριξη προς το πρόσωπο του κ. Νικολαΐδη είναι δεδομένη. Ο κ. Νικολαΐδης άλλωστε υπήρξε στο πλευρό του ΔΗΣΥ και του Αβέρωφ Νεοφύτου κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών. Εκεί που αναμένεται πως θα διεκδικήσει να έχει σημαντικό ρόλο ο ΔΗΣΥ είναι στη θέση του περιφερειάρχη ούτως να ικανοποιήσει κομματικά στελέχη. Υπάρχουν βεβαίως και συναγερμικοί κύκλοι που εκτιμούν ότι στο πλαίσιο συνεργασιών δεν θα πρέπει να αποκλείσουν την υποψηφιότητα του Γιάννη Αρμεύτη. Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Αρμεύτης είχε εξαγγείλει επί της ουσίας προτού αναβληθούν οι δημοτικές εκλογές και βρίσκεται ήδη σε διαβουλεύσεις με κόμματα. Δεν αποκλείεται να στηριχθεί από τον χώρο του Κέντρου δεδομένου ότι προέρχεται από το ΔΗΚΟ, αν και υπάρχει σχετική δυσφορία για το γεγονός ότι παραιτήθηκε από το κόμμα, λίγο πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2018, επικαλούμενος διαφωνίες στο Κυπριακό. Σε ό,τι αφορά τον χώρο της Αριστεράς διατηρεί ιδιαίτερα καλές σχέσεις με τον πρώην δήμαρχο Λεμεσού Ανδρέα Χρίστου, ωστόσο το ΑΚΕΛ βλέπει επί του παρόντος με σκεπτικισμό το ενδεχόμενο στήριξής του.
Στον Δήμο Λάρνακας, η δυναμική του Ανδρέα Βύρα φέρεται να προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στον ΔΗΣΥ, ο οποίος ψάχνει επί του παρόντος δυνατό ανθυποψήφιο. Δεν έχει βεβαίως το ίδιο πρόβλημα απουσίας υποψηφίου στην Αμμόχωστο, καθώς τόσο ο τέως υφυπουργός Πολιτισμού Γιάννης Τουμαζής όσο και ο Γιώργος Μαυρουδής μέλος του Δ.Σ. ΕΒΕ Αμμοχώστου και του ανωτάτου συμβουλίου του ΔΗΣΥ φέρεται να ενδιαφέρονται. Ο κ. Τουμαζής έχει ήδη αφήσει πολιτικό αποτύπωμα στις τοποθετήσεις του για τις τραγικές εξελίξεις στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, ενώ το όνομα του κ. Μαυρουδή τρέχει σε διαδικτυακή δημοσκόπηση της εταιρείας Analytica. Από πλευράς ΑΚΕΛ δεν είναι δεδομένη η επαναδιεκδίκηση από τον Σίμο Ιωάννου και δεν πρέπει να αποκλείονται άλλα άτομα από το κάδρο, όπως αυτό του επαρχιακού Αμμοχώστου του ΑΚΕΛ Χρύσανθου Ζαννέτου.
