Του Απόστολου Τομαρά
Η δημοσιοποίηση της απόφασης της ExxonMobil να αναθεωρήσει τους καλοκαιρινούς σχεδιασμούς της στην κυπριακή ΑΟΖ, μετακινώντας το γεωτρητικό πρόγραμμα στο τεμάχιο 10 για το 2021, υπό τις περιστάσεις μπορεί να εκληφθεί ως μια θετική εξέλιξη αν ληφθούν υπόψη τα νέα πλάνα της εταιρείας, ένεκα πανδημίας, σε άλλα έργα ανά το παγκόσμιο. Οι κινήσεις του ενεργειακού κολοσσού, ουσιαστικά αποτελούν πυξίδα και για το υπόλοιπο κομμάτι δραστηριοτήτων εντός της ΑΟΖ, παρά το γεγονός ότι Ιταλοί και Γάλλοι δεν έχουν ανοίξει, επίσημα, τα χαρτιά τους. Κομβικό σημείο για το παγκόσμιο αποτύπωμα της πανδημίας του κορωνοϊού και στον ενεργειακό τομέα, θα αποτελέσουν οι επίσημες ανακοινώσεις από τις μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ, που αναμένονται τέλος του τρέχοντος μηνός. Ήδη όπως έχει ανακοινωθεί επίσημα, η ExxonMobil έχει προχωρήσει σε μείωση των κεφαλαιουχικών της δαπανών κατά 30% για το 2020. Κίνηση που σαφέστατα δείχνει το δύσκολο περιβάλλον εντός του οποίου θα πρέπει να κινηθούν οι εταιρείες. Στην περίπτωση της Κύπρου και το ενεργειακό της πρόγραμμα, με βάση τα έως τώρα δεδομένα αυτό το οποίο χαρακτηρίζεται ως θετικό σημάδι είναι η απουσία ακυρώσεων έργων εντός της ΑΟΖ. Κατεύθυνση στην οποία αναμένεται να κινηθεί και η κοινοπραξία Γάλλων και Ιταλών, η οποία μέσα στο 2020 έχει προγραμματίσει την διεξαγωγή τριών γεωτρήσεων, κάνοντας αρχή από το τεμάχιο 6 και τον στόχο «Κρόνος».
Σε αναμονή
Την περασμένη Δευτέρα ο Υπουργός Υγείας, με διάταγμά του για την πανδημία, αφαιρούσε από τη λίστα των περιορισμών που έχουν επιβληθεί στις αφίξεις, πρόσωπα τα οποία εργάζονται σε πλατφόρμες γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ. Κίνηση περισσότερο τυπική παρά ουσίας που δεν αποκαλύπτει προθέσεις, στην προκειμένη περίπτωση ENI και TOTAL. Παρά τις λιγοστές πληροφορίες, στο κυβερνητικό στρατόπεδο η επικρατούσα εκτίμηση είναι πως οι δυο ευρωπαϊκές εταιρείες θα ακολουθήσουν το παράδειγμα των Αμερικανών και των Καταριανών συνεργατών τους, με μετακίνηση του προγράμματος γεωτρήσεων. Στις επαφές που φαίνεται να γίνονται μεταξύ κυβέρνησης και κοινοπραξίας, η επιδίωξη της Λευκωσίας, υπό τις περιστάσεις, είναι να αποφευχθεί το χειρότερο σενάριο της ακύρωσης έργων εξέλιξη που θα κρατήσει ζωντανούς τους ενεργειακούς σχεδιασμούς, έστω και με μερική αναβολή. Κάτι ανάλογο συνέβη και με την περίπτωση των εργασιών στο τεμάχιο 10 και στο κοίτασμα «Γλαύκος», έργο το οποίο δεν ακυρώθηκε παρά τις αντίξοες, σε παγκόσμιο επίπεδο, υγειονομικές συνθήκες.
30η Απριλίου
Μια πρώτη γεύση για τις κινήσεις μιας εκ των δυο εταιρειών, του τεμαχίου 6 σε καιρούς πανδημίας θα δοθεί στις 30 Απριλίου, ημερομηνία κατά την οποία έχει ανακοινωθεί η παρουσίαση των οικονομικών αποτελεσμάτων της Γαλλικής TOTAL, για το πρώτο τρίμηνο του 2020. Όπως εκτιμάται η εταιρεία θα δημοσιοποιήσει τις προθέσεις της για μια σειρά έργα που βρίσκονται στο στάδιο της ανάπτυξης. Στη Λευκωσία παράγοντες που παρακολουθούν τα ενεργειακά, στρέφουν την προσοχή τους στο εύρος των επιπτώσεων της πανδημίας, θεωρώντας βέβαιο πως οι αρχικοί προγραμματισμοί, μετ’ εμποδίων, για γεωτρήσεις στο τεμάχιο 6, τέλη Απριλίου, είναι εκτός της σφαίρας του εφικτού. Αυτό στο οποίο εντοπίζεται αξία, από τους ίδιους παράγοντες, είναι το εύρος της χρονικής μετατόπισης των νέων σχεδιασμών από Ιταλούς και Γάλλους. Μια εξέλιξη που θα επηρεασθεί από δυο παράγοντες: Την επιδημιολογική εικόνα του κορωνοϊού αλλά και τις διεθνείς τιμές πετρελαίου και Φυσικού Αερίου.
Τα δυο σενάρια
Με τα σημερινά δεδομένα για την περίπτωση της γαλλοϊταλικής κοινοπραξίας, επικρατέστερα είναι δυο σενάρια τα οποία σχετίζονται άμεσα με τα διλήμματα που προκαλούνται από την παρούσα κατάσταση και που εκ των πραγμάτων αυξάνουν το βαθμό δυσκολίας στους προγραμματισμούς. Το καλό σενάριο μετακινεί τους προγραμματισμούς των δυο εταιρειών για το ερχόμενο φθινόπωρο. Ωστόσο, και εδώ επικρατεί μεγάλη αβεβαιότητα, κάτι που φαίνεται και στις συζητήσεις που διεξάγονται στο εσωτερικό της κοινοπραξίας. Το βασικό ερώτημα που τίθεται επί τάπητος και από την απάντηση του οποίου θα καθορισθούν τα επόμενα βήματα, έχει να κάνει με το κατά πόσο είναι εφικτός ο προγραμματισμός έναρξης εργασιών, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, στο σενάριο ενός δεύτερου κύματος του ιού, όπως υποστηρίζεται από την επιστημονική κοινότητα. Στο πνεύμα αυτό θεωρείται περισσότερο ασφαλής η επιλογή μετακίνησης των δραστηριοτήτων για το 2021, ημερομηνία κατά την οποία πιστεύεται ότι η υγειονομική κρίση θα έχει υποχωρήσει και θα υπάρξει ανάκαμψη και στις διεθνείς τιμές.
Η Τουρκία
Χωρίς να παραγνωρίζονται οι συνεχιζόμενες προκλητικές κινήσεις της Τουρκίας εντός της κυπριακής ΑΟΖ, εν μέσω πανδημίας, αυτό που φαίνεται να απασχολεί περισσότερο είναι οι επιπτώσεις της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης. Όπως και στο παρελθόν έτσι και στην περίπτωση του τεμαχίου 6 και της παρουσίας τουρκικού γεωτρύπανου, πηγές στη Λευκωσία υποστηρίζουν πως το θέμα με τις τουρκικές προκλήσεις είναι περισσότερο πολιτικό θέμα παρά τεχνοκρατικό. Όπως λέγεται, ακόμα και στην περίπτωση που ξεκινούσαν οι εργασίες τέλος Απριλίου, η παρουσία του τουρκικού γεωτρύπανου δεν θα επηρέαζε τις εργασίες Ιταλών και Γάλλων μιας και το σημείο του «Γιαβούζ» βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από το σημείο γεώτρησης της κοινοπραξίας. Ωστόσο, και για τις εταιρείες η κατάσταση που επικρατεί εντός της ΑΟΖ θεωρείται ανησυχητική, πλην όμως την παρούσα περίοδο ο πονοκέφαλος είναι η πανδημία και οι επιπτώσεις της όχι μόνο στην Κύπρο.
