Της Μαρίνας Οικονομίδου
Την Τρίτη το πρωί αναμένεται να ληφθεί η απόφαση στο υπουργικό κατά πόσο θα πάρει παράταση το κλείσιμο των οδοφραγμάτων ή αν οι λόγοι για τους οποίους έκλεισαν εξαρχής έχουν πλέον εξαλειφθεί. Κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν στην «Κ» πως αυτό θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο βρέθηκε τελικά ο επαρκής αριθμός νοσοκόμων για να στελεχώσουν τα οδοφράγματα. «Στο Ισραήλ ακυρώνουν πτήσεις, στο ευρωκοινοβούλιο, εκδηλώσεις, μετακινήσεις και ξεναγήσεις κι εμείς είμαστε στη γωνιά και πρέπει να αποδείξουμε ότι το προσωρινό κλείσιμο κάποιων οδοφραγμάτων είναι όντως για λόγους πρόληψης χωρίς να υπάρχει η όποια πολιτική χροιά», έλεγε στέλεχος της κυβέρνησης το βράδυ της Πέμπτης μετά και την τεταμένη συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου, αλλά και τις αντιδράσεις που προκάλεσε η παράταση του προσωρινού κλεισίματος τεσσάρων οδοφραγμάτων μέχρι νεωτέρας. Μπορεί όμως όλο αυτό το ζήτημα να μην προκαλεί πολιτικές προεκτάσεις; Το κλείσιμο των οδοφραγμάτων έστειλε την κοινωνία στα χαρακώματα, έβαλε την κυβέρνηση στη γωνιά για τους χειρισμούς της, προκάλεσε τη δυσφορία της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, ενώ από την απόφαση επηρεάζεται και το «προεκλογικό» σκηνικό στα κατεχόμενα.
«Ουδέν μονιμότερον του προσωρινού», απαντούν πολιτικοί κύκλοι από το ΑΚΕΛ αλλά και συναγερμικοί κύκλοι που είδαν πως το κεφάλαιο του κορωνοϊού ήταν η αφορμή για να ληφθεί μία απόφαση με καθαρά πολιτικά κίνητρα. Πολιτικά κίνητρα δεδομένων και των τουρκικών προκλήσεων στην ΑΟΖ, κατά μήκος της πράσινης γραμμής, της περίκλειστης Αμμοχώστου και ίσως όπως λένε κάποια στελέχη του ΑΚΕΛ εξαιτίας των «εκλογών» στα Κατεχόμενα. Στο τεταμένο κλίμα προστέθηκε και η κίνηση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ να εκδώσει ανακοίνωση εκφράζοντας ανησυχίες για το κλείσιμο των οδοφραγμάτων και παράλληλα να ενισχύουν τις ανησυχίες στο εσωτερικό ότι δημιουργείται ένα άσχημο προηγούμενο.
Το παρασκήνιο και οι λόγοι
Στην πρώτη σύσκεψη του διυπουργικού ο πρόεδρος είχε ζητήσει από τους αρμόδιους υπουργούς (Δικαιοσύνης, Εξωτερικών, Υγείας, υφυπουργό Τουρισμού) να φέρουν στο τραπέζι του Υπουργικού Συμβουλίου όλες τις επιλογές για αντιμετώπιση του θέματος. Πολιτικοί κύκλοι σημειώνουν πως στο Υπουργείο Εξωτερικών ήθελαν να αποκλείσουν το σενάριο κλεισίματος όλων των οδοφραγμάτων, καθώς αυτό θα είχε άλλες προεκτάσεις στον «προεκλογικό» που διεξάγεται στα Κατεχόμενα, αλλά και πολιτικές προεκτάσεις. Όπως εκτιμούν πολιτικοί κύκλοι, ο Νίκος Χριστοδουλίδης ενδεχομένως να ήθελε να αποφύγει το κλείσιμο όλων των οδοφραγμάτων, όταν έλεγε πως δεν εξετάζεται κάτι τέτοιο προς το παρόν λίγο πριν από την τελική απόφαση.
Ανεπαρκής στελέχωση
Η «Οικονομική Καθημερινή» αποκάλυψε την περασμένη Τετάρτη πως το Υπουργικό είχε χωριστεί στα δύο για το αν θα έπρεπε να γίνει αναφορικά με τα οδοφράγματα. Και δεν ήταν υπέρ ή όχι του κλεισίματος των οδοφραγμάτων αλλά οι μισοί υπέρ του κλεισίματος κάποιων οδοφραγμάτων και οι άλλοι μισοί όλων. Το κατά πόσο σε ένα ολόκληρο υπουργικό συμβούλιο δεν βρέθηκε ένα μέλος να εκφράσει αντίθετη άποψη στο κλείσιμο των οδοφραγμάτων, ήταν ένα ζήτημα που συζητήθηκε εντόνως την προηγούμενη βδομάδα. «Αν ο κορωνοϊός εξαπλωθεί σε ένα νησί όπως είναι η Κύπρος τότε θα προκληθεί χάος», μας απάντησε μέλος του Υπουργικού, σημειώνοντας ότι κανένας δεν ήθελε να υπάρξει έστω και το παραμικρό ρίσκο μετάδοσης. Και προφανώς κανένας στο Υπουργικό δεν θα ήθελε να φέρει την ευθύνη για την εξάπλωση του κορωνοϊού από ελλιπή μέτρα.
Στην τοποθέτηση του ο υπουργός Υγείας Κωνσταντίνος Ιωάννου, ενημέρωσε την κυβέρνηση ότι δεν βρίσκει το ανάλογο προσωπικό να στελεχώσει όλα τα οδοφράγματα. Το είπε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όταν ενημέρωνε το Εθνικό Συμβούλιο πως αποτάθηκαν σε νοσηλευτές του ιδιωτικού τομέα με μόνο ένα πρόσωπο να εκδηλώνει ενδιαφέρον. Αυτό ήταν αρκετό για να χωριστεί το υπουργικό σε δύο στρατόπεδα και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας να λαμβάνει την τελική απόφαση για κλείσιμο τεσσάρων οδοφραγμάτων και όχι όλων.
Το τηλεφώνημα στον Ακιντζί
Από την αρχή της συζήτησης περί κλεισίματος των οδοφραγμάτων, ο στενός περίγυρος του Προέδρου του εισηγήθηκε να ενημερώσει τον Τ/κ ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί για το τι προτίθεται να κάνει. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας συναίνεσε τελικώς να τον ενημερώσει μετά τη δημοσιοποίηση της απόφασης. Για τη σκέψη της κυβέρνησης να κλείσουν κάποια οδοφράγματα, όπως αναφέρουν διπλωματικοί κύκλοι, ενημερώθηκε και η Κομισιόν, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θέτει το ερώτημα κατά πόσο αυτός ο κανονισμός θα αφορά όλους τους πολίτες ή τις τρίτες χώρες.
Τα ερωτήματα
Για ποιο λόγο όμως να κλείσουν τα οδοφράγματα τη στιγμή που μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν υπήρχε κρούσμα ούτε στα κατεχόμενα ούτε στις ελεύθερες περιοχές; Τη στιγμή που δεν ακυρώθηκαν τα καρναβάλια, οι μαθητικές εκδρομές στην Ελλάδα όπου τα κρούσματα αυξάνονται και που δεν γίνονται ενδελεχείς έλεγχοι στα αεροδρόμια; Για ποιο λόγο δεν ενημερώθηκε η τεχνική επιτροπή; Αυτά ήταν τα κύρια ερωτήματα που τέθηκαν τόσο σε πολιτικούς κύκλους και κυρίως από το ΑΚΕΛ. Ο γ.γ. του ΑΚΕΛ μάλιστα διερωτήθηκε στο Εθνικό Συμβούλιο αν υπήρξε επιστημονική τεκμηρίωση πίσω από τη απόφαση, με τον πρόεδρο να αρνείται κάτι τέτοιο και να λέει πως δεν υπήρχαν αρκετοί νοσηλευτές να στελεχώσουν τους χώρους. Αυτά ήταν αρκετά για να ανοίξει το κεφάλαιο του ότι ίσως να υπάρχει πολιτική σκοπιμότητα πίσω από το κλείσιμο κάποιων οδοφραγμάτων.
Εν μέσω «εκλογών»
Ήδη το ΑΚΕΛ έχει αφήσει σαφείς αιχμές πως υπάρχουν πολιτικά κίνητρα πίσω από την απόφαση. Πολιτικοί κύκλοι επισημαίνουν πως το κλείσιμο των οδοφραγμάτων αποτελεί σοβαρό πλήγμα στην υποψηφιότητα του Μουσταφά Ακιντζί, του μόνου υποψηφίου, ο οποίος έχει έρθει αντιμέτωπος με την Άγκυρα και που μιλάει για επίλυση του Κυπριακού στο πλαίσιο διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Η ανησυχία που υπάρχει είναι πως η εν λόγω κίνηση θα ενισχύσει τον Ερσίν Τατάρ, ο οποίος παρουσιάζει σχέδιο εποικισμού της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου. Μάλιστα, κύκλοι από το ΑΚΕΛ εκτιμούν πως τα οδοφράγματα θα μείνουν κλειστά μέχρι και τον Απρίλιο καθώς ο πρόεδρος δεν δείχνει να θέλει να βοηθήσει την υποψηφιότητα Ακιντζί.
Η ενόχληση στην τεχνική επιτροπή
Από την κυβέρνηση πάντως απορρίπτουν αναφανδόν πως το κλείσιμο των οδοφραγμάτων έχει την οποιαδήποτε πολιτική χροιά. «Δεν είδαμε κανένα να μιλά για μονομερείς αποφάσεις όταν μετά την σύγκληση της τεχνικής επιτροπής οι Τ/κ μονομερώς αποφάσισαν να στείλουν τα αποτελέσματα των ύποπτων κρουσμάτων στην Άγκυρα αντί στο Ινστιτούτο Γενετικής όπως είχε αποφασιστεί». Απορρίπτουν και το ότι ο Πρόεδρος δεν θέλει να βοηθήσει τον Τ/κ ηγέτη, σημειώνοντας πως εδώ και καιρό υπάρχουν εντάσεις κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής που η κυβέρνηση προσπαθεί να κρύψει κάτω από το χαλί για να μην προκαλέσει οποιοδήποτε θέμα.
Τα ολισθήματα και η ταύτιση με ΕΛΑΜ
Ήδη οι χειρισμοί της κυβέρνησης προκαλούν δυσφορία σε διάφορους κύκλους που βλέπουν αστοχίες οι οποίες ενισχύουν την θέση εκείνων που βλέπουν πολιτικά κίνητρα. Στο Υπουργικό αλλά και στον ΔΗΣΥ είδαν αστοχίες στους χειρισμούς του όλου θέματος. «Δεν γίνεται να κλείνεις κάποια οδοφράγματα αλλά να μην ακυρώνεις την καρναβαλίστικη παρέλαση», ανέφερε κυβερνητικό στέλεχος. Όπως είχε γράψει η «Κ», ο ίδιος ο Πρόεδρος αρνήθηκε να ακυρωθεί η καρναβαλίστικη παρέλαση, καθώς θα προκαλούσε αχρείαστη αναστάτωση. Αυτό σε συνδυασμό με την καθυστέρηση του Υπουργείου Παιδείας να ακυρώσει τις μαθητικές εκδρομές στην Ελλάδα (όπου τα κρούσματα αυξάνονται μέρα με τη μέρα), ενίσχυσε και την κριτική και τις πιέσεις προς την κυβέρνηση ότι οι λόγοι κάθε άλλο παρά υγείας ήταν. Στον Συναγερμό σημειώνουν πως η κυβέρνηση προκάλεσε ένα θέμα από το πουθενά, που ό,τι και να γίνει πλέον μόνο ζημιά μπορεί να προκαλέσει. Πολλοί ήταν εκείνοι που έθεσαν και ζήτημα αντιφάσεων μετά την αποστολή ΜΜΑΔ στον Έβρο, την ίδια ώρα που η κυβέρνηση έκανε λόγο για ανεπαρκή στελέχωση στα κατεχόμενα. «Εκνεύρισες ένα σωρό κόσμο που τα έκλεισες επειδή δεν το δικαιολόγησες πειστικά και θα εκνευρίσεις άλλους τόσους όταν θα ανοίξεις τα οδοφράγματα», ανέφερε συναγερμικό στέλεχος. Υπήρξαν βεβαίως εκείνοι εντός ΔΗΣΥ που σημείωσαν πως το περιστατικό της επίθεσης του 55χρονου στον εθνοφρουρό αποφόρτισε την κυβέρνηση από σημαντικές πιέσεις που δεχόταν από το μετριοπαθές ακροατήριο.
Υπάρχει ωστόσο αναπόφευκτα ένα ζήτημα σκλήρυνσης τάσης της Δεξιάς που προκαλεί εντάσεις ακόμα και εντός του ΔΗΣΥ. Ήδη στον ΔΗΣΥ δυσφορούν από το γεγονός ότι ο Πρόεδρος ανακοίνωσε τα μέτρα μετά τη συνάντηση που είχε με τον πρόεδρο του ΕΛΑΜ και θεωρείται πως κάτι τέτοιο θα ρίξει κι άλλο νερό στον μύλο που θέλει τον ΔΗΣΥ να ταυτίζεται πλέον με το ΕΛΑΜ. 
Η άγνοια του Αβέρωφ
Αυτό βεβαίως που έκανε ιδιαίτερη αίσθηση και συζητείται εντόνως στα κομματικά πηγαδάκια είναι κατά πόσο ο Αβέρωφ Νεοφύτου ήξερε ή όχι για τις σκέψεις της κυβέρνησης να κλείσει τα οδοφράγματα. Ο ίδιος διερωτάτο αν άκουσε καλά, όταν ρωτήθηκε για το κατά πόσο υπάρχει ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει την άγνοιά του μέσω ανακοίνωσης το Σάββατο που πέρασε, ενώ στη συνέχεια χαιρέτισε το γεγονός ότι δεν υπάρχει οποιαδήποτε πολιτική χροιά και επέμεινε στο Εθνικό Συμβούλιο για σωστή στελέχωση και στη συνέχεια άνοιγμα των οδοφραγμάτων. «Ο Αβέρωφ γνωρίζει τι διαμείβεται στο Υπουργικό, είναι δυνατόν να μην τον ενημέρωσε για κάτι τέτοιο τουλάχιστον ο Νουρής που ήταν βουλευτής του ΔΗΣΥ προ μηνών και πρώην αντιπρόεδρος του κόμματος», διερωτήθηκαν στο παρασκήνιο συναγερμικά στελέχη. Αυτό πάντως που αναφέρει και επιμένει ο στενός του περίγυρος είναι ότι ο ίδιος δεν είχε καμία απολύτως ενημέρωση για το τι θα γινόταν. Όπως σημειώνουν στελέχη του κόμματος, αν γνώριζε κάτι τέτοιο, δεν θα προχωρούσε σε τέτοιες δηλώσεις.
Η δυσφορία της ΟΥΝΦΙΚΥΠ
Αυτό που φαίνεται να προκαλεί σημαντικές πολιτικές προεκτάσεις είναι η κίνηση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ να εκδώσει ανακοίνωση με την οποία εκφράζει ανησυχίες για την παράταση του κλεισίματος των οδοφραγμάτων, αλλά και για τη φράση ότι το άνοιγμα των οδοφραγμάτων το 2003 συνέβαλε στην επιστροφή σε φυσιολογικές συνθήκες. Κίνηση που θεωρήθηκε ατυχής από όλα τα πολιτικά κόμματα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έδειξε στο Εθνικό Συμβούλιο τη δυσαρέσκειά του, σημειώνοντας πως για άλλα ζητήματα όπως για τον εποικισμό της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου δεν υπήρξε η όποια αντίδραση και υπήρξε για το προσωρινό κλείσιμο των οδοφραγμάτων για λόγους πρόληψης από τον κορωνοϊό. Υπάρχουν και εκείνοι οι πολιτικοί κύκλοι που θεωρούν πως κάτι τέτοιο προκαλεί κακό προηγούμενο και αναιρεί το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι η ΟΥΝΦΙΚΥΠ δεν τοποθετείται σε παραβιάσεις που γίνονται στην Πράσινη Γραμμή γιατί θέλει να τηρεί ίσες αποστάσεις. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί πως μετά την πρωτοβουλία Σπέχαρ για συνάντηση, κάτι τέτοιο δεν έχει ακόμα διευθετηθεί.
Η επιστολή από τις Βρυξέλλες…
Στο ΑΚΕΛ προσπάθησαν να κρατήσουν χαμηλούς τόνους γύρω από το κλείσιμο των οδοφραγμάτων, δίνοντας έμφαση στο ότι δεν υπήρξε η όποια επιστημονική τεκμηρίωση γύρω από το κλείσιμο των οδοφραγμάτων. Η κίνηση βεβαίως των δύο ευρωβουλευτών Νιαζί Κιζίλγιουρεκ και Γιώργου Γεωργίου να στείλουν ερώτημα στην Κομισιόν για το κατά πόσο ήταν ενήμερη για το ζήτημα θέτοντας και ζήτημα δυσκολιών από αυτή την απόφαση της κυβέρνησης ήταν αρκετή για να προκαλέσει ζητήματα στο εσωτερικό. Σύμφωνα με κομματικές πηγές, έγινε μία συνεννόηση των ευρωβουλευτών με τη Λευκωσία, ωστόσο, το περιεχόμενο δεν είχε την έγκριση της ηγεσίας, ούτε συζητήθηκε σε πολιτικό επίπεδο. Στην Εζεκία Παπαϊωάννου δέχτηκαν πολλές πιέσεις από μέλη αλλά και τη δυσφορία στελεχών που υποστηρίζουν ότι το περιεχόμενο της επιστολής έδιδε την εικόνα ότι το ΑΚΕΛ καταγγέλλει στα ευρωπαϊκά όργανα την Κυπριακή Δημοκρατία. Κίνηση για την οποία επικρίνει από το 2004 τον Νίκο Αναστασιάδη το κόμμα της Αριστεράς.
