Του Έκτορα Γεωργίου
Η Κυπριακή Δημοκρατία μετρά φέτος 20 χρόνια από την ένταξή της στην Ε.Ε αλλά και από την παρουσία της στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Μία εκλογική μάχη που συγκέντρωνε ανέκαθεν υψηλό ποσοστό αποχής, ωστόσο η κάθε εκλογική αναμέτρηση είχε την δική της ιστορία, το πολιτικό διακύβευμα και τις εντάσεις.
Η «Καθημερινή», κάνει μια αναδρομή στο παρελθόν σκιαγραφώντας το πολικό σκηνικό της εποχής και σας παρουσιάζει όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις καθώς και τους κύριους πρωταγωνιστές τους.
2004 - Το σχέδιο Ανάν και η κρίση στον ΔΗΣΥ
Σε ένα μεταβαλλόμενο πολιτικό σκηνικό διεξήχθησαν οι πρώτες Ευρωεκλογές στην Κύπρο, με 9 πολιτικούς σχηματισμούς και 7 ανεξάρτητους υποψήφιους να διεκδικούν τις 6 θέσεις τις Ευρωβουλής.
Το ιδιαίτερο αυτό των εκλογών, ήταν το νεοσύστατο κόμμα «Για την Ευρώπη», συνδυασμός που απαρτιζόταν από στελέχη του Δημοκρατικού Συναγερμού που διαφώνησαν με την στάση του κόμματος στο Σχέδιο Ανάν.
Πιο συγκεκριμένα, ο Γιανάκης Μάτσης τάχθηκε κατά του Σχεδίου Ανάν, διαφοροποιώντας τον εαυτό του από τον, υποστηρηκτικό του Σχεδίου, Δημοκρατικό Συναγερμό. Μάλιστα το κόμμα κατέφερε να λάβει 36.112 ψήφους (10,8%) και ο Γιαννάκης Μάτσης εξελέγη Ευρωβουλευτής με περιθώριο μόλις 37 ψήφων.
Παρά τις απώλειες, ο Δημοκρατικός Συναγερμός αναδείχθηκε πρώτο κόμμα με ποσοστό 28,33%, εκλέγοντας δύο ευρωβουλευτές. Τη δεύτερη θέση κατέλαβε το ΑΚΕΛ με ποσοστό 27,89% και δύο ευρωβουλευτές, ενώ στην τρίτη θέση το ΔΗΚΟ με 17,09% και το «Για την Ευρώπη» με ποσοστό 10,8%, εξασφαλίζοντας από μια έδρα.
Ιωάννης Κασουλίδης (ΔΗΣΥ), Παναγιάτης Δημητρίου (ΔΗΣΥ), Αδάμος Αδάμου (ΑΚΕΛ), Κυριάκος Τριανταφυλλίδης (ΑΚΕΛ), Μάριος Ματσάκης (ΔΗΚΟ) και Γιαννάκης Μάτσης, ήταν οι πρώτοι εκπρόσωποι της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωβουλή.
2009 - Η πρώτη εμφάνιση του ΕΛΑΜ
Το 2009 διεξήχθησαν οι πρώτες εκλογές με τη συμμετοχή του ΕΛΑΜ, το οποίο εξασφάλισε μόλις 663 ψήφους, αριθμός που αντιστοιχούσε στο 0.22%. Παράλληλα, ήταν ή πρώτη φόρα που στήθηκαν κάλπες και εκτός της επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε μια προσπάθεια να μειωθεί η απόχη.
ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, εξασφάλισαν εκ νέου από 2 θέσεις στην Ευρωβουλή, ενώ από μία έδρα πήραν το ΔΗΚΟ και η ΕΔΕΚ.
Ο κόσμος επέλεξε ως εκπρόσωπους του στις Βρυξέλλες, τους Ιωάννη Κασουλίδη (ΔΗΣΥ), Ελένη Θεοχάρους (ΔΗΣΥ), Τάκη Χατζηγεωργίου (ΑΚΕΛ), Κυριάκο Τριανταφυλλίδη (ΑΚΕΛ), Αντιγόνη Παπαδοπούλου (ΔΗΚΟ) και Κούλλη Μαυρονικόλα (ΕΔΕΚ). Η αποχή έφτασε το 40.60%.
2014 - Η αποχή και οι Τουρκοκύπριοι
Το 2014, μεταξύ άλλων θα μπορούσε να χαρακτηριστεί έτος της αποχής, αφού το ποσοστό της έφτασε το 56,03%, κάτι που θα μπορούσε να μεταφραστεί και ως αντίδραση των πολιτών στην τότε οικονομική κρίση. Επίσης ήταν η πρώτη φορά που οι Τουρκοκύπριοι απέκτησαν το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι.
Η «Δράση» ήταν η πρώτη δικοινοτική συμμαχία που συμμετείχε στις ευρωεκλογές και έλαβε 2.220 ψήφους (0.86%). ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, για ακόμα μια φορά εξασφάλισαν από δυο έδρες, ενώ το ΔΗΚΟ μια. Στις εκλογές του 2014 έγινε και η σύμπραξη μεταξύ ΕΔΕΚ και Κινήματος Οικολόγων, με αποτέλεσμα να εξασφαλίσουν μια έδρα.
Ελένη Θεοχάρους (ΔΗΣΥ), Χρίστος Στυλιανίδης (ΔΗΣΥ), Τάκης Χατζηγεωργίου (ΑΚΕΛ), Νεοκλής Συλικιώτης (ΑΚΕΛ), Κώστας Μαυρίδης (ΔΗΚΟ) και Δημήτρης Παπαδάκης, ήταν οι εκλεκτοί της νέα Ευρωβουλής. Σημειώνεται ότι στις 3/10/14 ο Λευτέρης Χριστοφόρου αντικατέστησε τον Χρήστο Στυλιανίδη, ο οποίος παραιτήθηκε, για να αναλάβει Επίτροπος Ανθρωπιστικής Βοήθειας.
2019 - Η εκλογή Νιαζί και τα υψηλά ποσοστά του ΕΛΑΜ
Οι τελευταίες Ευρωεκλογές «σημαδευτήκαν» από την εκλογή του πρώτου Τουρκοκύπριου, ενώ δεν θα μπορούσαν να παραβλεφθούν τα ποσοστά του ΕΛΑΜ.
Ο Νιαζί Κιζιλγιουρέκ με το ΑΚΕΛ, ήταν ο πρώτος Τουρκοκύπριος που έστειλε η Κύπρος στην Ευρωβουλή, αφού εξασφάλισε 25.051 συνολικά ψήφους, εκ των οποίων οι 4 χιλιάδες ήταν από Τουρκοκύπριους. Ιδιαίτερα αυξημένα ήταν και τα ποσοστά του ΕΛΑΜ, αφού εξασφάλισε το 8.25% (23.167 ψήφοι), οδηγώντας για πρώτη φορά ένα βήμα πιο κόντα στην Ευρωβουλή. Ταυτόχρονα, για άλλη μια φορά ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ εξέλεγξαν από 2 Ευρωβουλευτές, από ένα το ΔΗΚΟ και η ΕΔΕΚ.
Γιώργος Γεωργίου, Λουκάς Φουρλάς (ΔΗΣΥ), Λευτέρης Χριστοφόρου (ΔΗΣΥ), Γιώργος Γεωργίου (ΑΚΕΛ), Νιαζί Κιζιλγιουρέκ (ΑΚΕΛ), Κώστας Μαυρίδης (ΔΗΚΟ) και Δημήτρης Παπαδάκης (ΕΔΕΚ), συνέθεσαν την νέα ομάδα της Κύπρου στην Ευρωβουλή.
Σημειώνεται ότι η Ελένη Σταύρου του Δημοκρατικού Συναγερμού, τον Νοέμβριο του 2022 ανακηρύχθηκε ως νέα Ευρωβουλευτής στη θέση του Λευτέρη Χριστοφόρου, η οποία κενώθηκε λόγω του διορισμού του στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.
