Του ΜΙΧΑΛΗ ΒΡΥΩΝΙΔΗ
Η δημοσκόπηση της Καθημερινής, δύο εβδομάδες πριν από τις εκλογές, αποκαλύπτει τα κρίσιμα ζητήματα της εκλογικής μάχης και τη διαμόρφωση του εκλογικού χάρτη. Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν για ακόμη μία φορά ότι το εύρος της αποχής θα είναι δυσθεώρητο και ενδέχεται να ξεπεράσει το 55% των εκλογών του 2019. Οι πολίτες αδιαφορούν και αποστασιοποιούνται όλο και περισσότερο από την πολιτική ζωή. Μόλις ένας στους τρεις δήλωσε ότι ενδιαφέρεται αρκετά ή πολύ για τις εκλογές. Η αποχή είναι πλέον συνειδητή επιλογή και η γεωμετρική της αύξηση έχει εδραιωθεί ως φυσικό επακόλουθο των προβλημάτων που ταλανίζουν τον κοινωνικό ιστό, όπως η ανεξέλεγκτη αύξηση του κόστους ζωής, τα σκάνδαλα, η διαφθορά και η ατιμωρησία. Η ευθύνη ανήκει αποκλειστικά και αμετάκλητα στην πολιτική ηγεσία που προφανώς διάγει ύπνο βαθύ και αντί να προσεγγίσει τους πολίτες με ωφέλιμές προτάσεις νόμων για την προστασία τους απέναντι στις αντίξοες συνθήκες ζωής, επικεντρώνεται στην υποσχεσιολογία και σε ευφάνταστες πλην μη εφαρμόσιμες λύσεις.
Η πολιτική ηγεσία αφυπνίζεται προσωρινά στις εκλογές από τον εκκωφαντικό κρότο της πτώσης των συσπειρώσεων. Έχει όμως ένα κρυφό χαρτί, την αποχή. Η αποχή ναι μεν μειώνει σημαντικά τον αριθμό των ψηφοφόρων του κάθε κόμματος, ωστόσο δεν επηρεάζει στον ίδιο βαθμό τα ποσοστά εκλογικής επιρροής, ειδικά για τα μεγάλα κόμματα που έχουν τους μηχανισμούς κινητοποίησης του σκληρού τους πυρήνα. Με αυτό τον τρόπο επιβιώνουν τόσο το ΔΗΣΥ όσο και το ΑΚΕΛ και συντηρούν τη διαφορά που τους χωρίζει από το συρρικνωμένο και κατακερματισμένο ενδιάμεσο χώρο.
Ο εκλογικός χάρτης προμηνύει δύο αμφίρροπες αναμετρήσεις που θα κριθούν τις τελευταίες μέρες. Η πρώτη αφορά τον αγώνα γοήτρου μεταξύ ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ για την κατάληψη της πρώτης θέσης. Η δεύτερη αφορά τον ένοικο της τρίτης θέσης στη μάχη μεταξύ ΔΗΚΟ και ΕΛΑΜ. Η διαφορά μεταξύ ΔΗΣΥ – ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ – ΕΛΑΜ εμπίπτει στο στατιστικό σφάλμα και θα κριθεί αποφασιστικά τις τελευταίες μέρες των εκλογών.
Ο ΔΗΣΥ προηγείται στην αδιευκρίνιστη ψήφο με 22,8% έναντι 21,6% για το ΑΚΕΛ. Η διαφορά είναι μόλις στη μία μονάδα και προσομοιάζει με το αποτέλεσμα των εκλογών του 2009, όταν ο ΔΗΣΥ κέρδισε την πρώτη θέση με 35,7% σε σύγκριση με 34,9% για το ΑΚΕΛ. Ασφαλώς, ουδεμία σύγκριση μπορεί να επιχειρηθεί με το τότε εύρος της εκλογικής επιρροής των δύο κομμάτων που αθροιστικά κάλυπτε το 71% των ψήφων, με τη σημερινή μειωμένη επιρροή τους που κυμαίνεται στα όρια του 50%-55%.
Σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο, ο ΔΗΣΥ αύξησε την επιρροή του κατά 2,3 μονάδες και το ΑΚΕΛ κατά 2,2 μονάδες. Η αύξηση και των δύο οφείλεται κυρίως στην άνοδο των συσπειρώσεων από 62% σε 72% για τον ΔΗΣΥ και από 75% σε 82% για το ΑΚΕΛ. Αυτή η τάση επιβεβαιώνει την αντοχή των δύο μεγάλων κομμάτων στις πιέσεις που δέχονται, αφού εξακολουθούν να έχουν άμεση επαφή με τον σκληρό πυρήνα των ψηφοφόρων τους. Από την άλλη όμως, επιβεβαιώνεται και η αδυναμία συγκράτησης των ψηφοφόρων που βρίσκονται στην περίμετρο, εξού και τα χαμηλά ποσοστά. Το μεγαλύτερο πρόβλημα για τον ΔΗΣΥ είναι η μετακίνηση προς το ΕΛΑΜ και για το ΑΚΕΛ η διαρροή προς το Volt. Τα δύο κόμματα δεν κατόρθωσαν να αναχαιτίσουν τις φυγόκεντρες τάσεις προς το ΕΛΑΜ και Volt. Αντιθέτως, σε σύγκριση με τη δημοσκόπηση του Φεβρουαρίου οι μετακινήσεις έχουν αυξηθεί από 6,7% σε 11,3% προς το ΕΛΑΜ από τον ΔΗΣΥ και από 4,3% σε 5,4% προς το Volt από το ΑΚΕΛ.
Στα έγκυρα ψηφοδέλτια, η εκλογική επιρροή του ΔΗΣΥ αυξάνεται στο 25,6% και του ΑΚΕΛ στο 24,2%, με τη διαφορά να παραμένει στη μία μονάδα. Τρεις παράγοντες θα κρίνουν την πρώτη θέση. Ο πρώτος αφορά τη μείωση των μετακινήσεων και συνεπώς την αύξηση της συσπείρωσης. Όπως προκύπτει από το παράδειγμα του ΕΛΑΜ και του Volt, είναι δύσκολο –αν όχι απίθανο– να επιτευχθεί. Ο δεύτερος σχετίζεται με το εύρος της αποχής. Το κόμμα που θα κατορθώσει να μεταπείσει περισσότερους ψηφοφόρους να απορρίψουν την επιλογή της αποχής και να προσέλθουν στις κάλπες, θα αναρριχηθεί στην πρώτη θέση. Ο τρίτος παράγοντας είναι η αθέατη ψήφος των Τουρκοκυπρίων. Εάν ο αριθμός των Τουρκοκυπρίων που θα προσέλθει στις κάλπες είναι ίσος ή μεγαλύτερος από το 2019, τότε η πρώτη θέση κλίνει οριστικά υπέρ του ΑΚΕΛ.
Μάχη στήθος με στήθος η τρίτη θέση
Μόνη διέξοδος για το ΔΗΚΟ είναι η διεκδίκηση των χαμένων ψήφων προς το ΕΛΑΜ, στοχεύοντας στον κομματικό πατριωτισμό
Η μάχη για την τρίτη θέση ευνοεί σήμερα το ΕΛΑΜ, καταγράφοντας ποσοστό 10,7% στην αδιευκρίνιστη ψήφο έναντι 9,1% για το ΔΗΚΟ. Σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο, το ΕΛΑΜ σημειώνει άνοδο 1,6 μονάδες και το ΔΗΚΟ 1,8. Η αύξηση της επιρροής του ΕΛΑΜ δεν οφείλεται στη συσπείρωση, καθώς η άνοδος ήταν μόλις τρεις μονάδες, από 72% σε 75%. Καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της επιρροής του ΕΛΑΜ, διαδραματίζει η αύξηση των εισροών από τον ΔΗΣΥ, ΕΔΕΚ αλλά και το ΔΗΚΟ. Εάν κατορθώσει να διατηρήσει αυτές τις εισροές, δύσκολα χάνει την τρίτη θέση. Το ΔΗΚΟ στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στη συσπείρωση, αφού δεν εισπράττει σημαντικό όγκο εισροών από άλλα κόμματα. Η μόνη διέξοδος για το ΔΗΚΟ είναι η δυναμική διεκδίκηση των χαμένων ψήφων προς το ΕΛΑΜ που κυμαίνονται στο 10,5% και προς το ΑΚΕΛ 5,3%, στοχεύοντας στον κομματικό πατριωτισμό των ψηφοφόρων. Στα έγκυρα ψηφοδέλτια, η διαφορά αυξάνεται στις 1,8 μονάδες υπέρ του ΕΛΑΜ, το οποίο κερδίζει 12% σε σύγκριση με 10,2% για το ΔΗΚΟ.
Από τα άλλα κόμματα ξεχωρίζει η άνοδος της ΔΗΠΑ και ΕΔΕΚ στα έγκυρα ψηφοδέλτια, από 3,1% τον Φεβρουάριο σε 4,3% και 3,7% αντίστοιχα. Επίσης, το Volt αυξάνει την επιρροή του στα έγκυρα σε 2,9% από 2,3%, ενώ οι Οικολόγοι καταγράφουν οριακή μείωση από 2,8% σε 2,6%. Στα ίδια ποσοστά περίπου κυμαίνεται και η εκλογική δύναμη του YouTuber Φειδία Παναγιώτου, που κερδίζει 2,5% των ψηφοφόρων, κατά πλειοψηφία νέων, αυτούς που όφειλαν τα παραδοσιακά κόμματα να εμπνεύσουν, να δώσουν όραμα και ελπίδα, ώστε να μη γυρνούν την πλάτη στο μέλλον.
Ανάθεση: Καθημερινή Κυπριακή Πολιτική & Οικονομική Εφημερίδα ΛΤΔ. Γραφείο: Symmetron Market Research, μέλος ESOMAR. Ημερομηνία Διεξαγωγής: 20-24 Μαΐου 2024. Κάλυψη: Παγκύπρια αστικές και αγροτικές περιοχές, άνδρες και γυναίκες 18 ετών και άνω με δικαίωμα ψήφου. Μέγεθος Δείγματος: 800 άτομα. Μέθοδος Δειγματοληψίας: Τυχαία στρωματοποιημένη δειγματοληψία. Συλλογή Δεδομένων: Τηλεφωνικές συνεντεύξεις με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου. Τυπικό Περιθώριο Απόκλισης: 95% βαθμός εμπιστοσύνης, περιθώριο απόκλισης +/- 3,5.
