ΤΖΑΚ ΤΑΜΙΣΙΑ / THE NEW YORK TIMES
Το μέγεθος των τρωκτικών που ζουν σήμερα κυμαίνεται μεταξύ αυτού του πυγμαίου ποντικού, που ζυγίζει μόλις 28 γραμμάρια, και του πελώριου υδρόχοιρου (καπιμπάρα), που φθάνει τα 80 κιλά. Ακόμα, όμως, και το μεγαλύτερο από τα σημερινά τρωκτικά δεν μπορεί να συγκριθεί με εκείνα της Προϊστορίας, τα οποία θύμιζαν κάτι ανάμεσα σε γιγαντιαίο υδρόχοιρο και μαλλιαρό ιπποπόταμο.
Οι παλαιοντολόγοι εκτιμούν ότι ένα από αυτά, ο φοβερόμυς (phoberomys pattersoni), που ανακαλύφθηκε από τον παλαιοντολόγο Μπράιαν Πάτερσον, ζύγιζε περισσότερα από 700 κιλά, ενώ ένα άλλο, επίσης τεράστιο, ινδικό χοιρίδιο (josephoartigasia monesi) είχε διαστάσεις βίσονα και το βάρος του ξεπερνούσε τον ένα τόνο.
Μια νέα μέθοδος μέτρησης οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο φοβερόμυς ζύγιζε 125 κιλά και το Josephoartigasia monesi μισό τόνο.
Αυτές οι εκτιμήσεις αποτελούσαν επί χρόνια πεδίο έντονης επιστημονικής αντιπαράθεσης, στην οποία φιλοδοξεί να βάλει οριστικό τέλος μια νέα μελέτη. Την υπογράφει ο παλαιοντολόγος Ράσελ Ενγκελμαν, υποψήφιος διδάκτωρ στο Case Western Reserve University, και δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Royal Society Open Science». Ο Ενγκελμαν προτείνει έναν νέο τρόπο υπολογισμού του πραγματικού μεγέθους των γιγαντιαίων προϊστορικών τρωκτικών, συγκρίνοντας μια κλείδωση στο οπίσθιο μέρος του κρανίου τους με αυτή των μεγάλων σημερινών θηλαστικών – και όχι των μικρών τρωκτικών.
Για να καταλήξει σε σαφές συμπέρασμα, ο Ενγκελμαν χρησιμοποίησε ως μέτρο τον κόνδυλο του ινιακού οστού, την κλείδωση δηλαδή που συνδέει το κρανίο του ζώου με τη σπονδυλική του στήλη. Το μέγεθός του δεν εμφανίζει αξιοσημείωτες διακυμάνσεις στα θηλαστικά και έτσι συνιστά ένα καλό κριτήριο για τη σύγκρισή των μεγεθών τους. Ο ερευνητής μέτρησε το πλάτος του κονδύλου σε 400 διαφορετικά είδη θηλαστικών, επιβεβαιώνοντας ότι αποτελούσε έναν καλό δείκτη του συνολικού μεγέθους τους. Καθώς, μάλιστα, ήταν παρόμοιο σε ισομεγέθη ζώα, κατάφερε να εκτιμήσει με ακρίβεια το μέγεθος των προϊστορικών τρωκτικών, συγκρίνοντάς το με εκείνο σύγχρονων μεγάλων ζώων.
Η νέα μέθοδος μέτρησης οδήγησε τον Ενγκελμαν στο συμπέρασμα ότι ο φοβερόμυς ζύγιζε 125 κιλά και το Josephoartigasia monesi περίπου 500 κιλά. Είχε δηλαδή διαστάσεις μικρού αλόγου και όχι βίσονα. Ενα άλλο συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι οι εκτιμήσεις για το μέγεθος του εγκεφάλου των προϊστορικών τρωκτικών συγκριτικά με τον συνολικό τους όγκο είναι παντελώς ανακριβείς. Μπορεί ο εγκέφαλός τους να ήταν σχετικά περιορισμένος, αλλά δεν ήταν απειροελάχιστος, όπως πίστευαν πολλοί.
