ΠΗΓΗ: Ανακοινώσεις
Το Terra Cypria – Το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος τονίζει ότι η διοργάνωση αγώνων ταχύτητας αυτοκινήτου (ράλι) στο Κύριο Κρατικό Δάσος Πάφου, εντός των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) Δάσος Πάφου, συνιστά σαφή παράβαση των κοινοτικών οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της εναρμονιστικής νομοθεσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας για τη διατήρηση της φύσης και την προστασία της βιοποικιλότητας.
Σε ανακοίνωση του το Terra Cypria καλεί το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος να απαγορεύσει τη διεξαγωγή του ράλι, το οποίο διοργανώνεται αύριο και μεθαύριο, 15-16 Μαρτίου 2025, μεταξύ των περιοχών Αναδιού, Σταυρός της Ψώκας, Αφτουλλίνα και Αργάκα, και περιλαμβάνει 4 ειδικές διαδρομές σε χωμάτινους δασικούς δρόμους, συνολικού μήκους 284 χλμ.
Το Terra Cypria – Το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος επισημαίνει τα ακόλουθα:
- Το ράλι διοργανώνεται χωρίς να έχει υποβληθεί σε Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση, γνωστή και ως Δέουσα Εκτίμηση των επιπτώσεων του στους στόχους διατήρησης και στην ακεραιότητα των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 ΕΖΔ και ΖΕΠ Δάσος Πάφου.
- Για τη διοργάνωση του ράλι δεν έχει εκδοθεί ούτε Έκθεση Προελέγχου (Screening Report), αλλά ούτε Έκθεση Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης.
- Το ράλι διοργανώνεται παρά την αντίθετη γνώμη των συναρμόδιων αρχών για την προστασία των περιοχών του Δικτύου Natura 2000, δηλαδή του Τμήματος Δασών για την ΕΖΔ και της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας για την ΖΕΠ.
- Το ράλι διοργανώνεται το ερχόμενο Σαββατοκύριακο, οπότε αναμένονται πολύ υψηλές θερμοκρασίες για τα δεδομένα της εποχής και συνεπώς εξαιρετικά μεγάλο κίνδυνο πρόκλησης δασικής πυρκαγιάς, μετά από παρατεταμένη περίοδο χαμηλής βροχόπτωσης και ανομβρίας.
- Το ράλι διοργανώνεται στα μέσα της περιόδου αναπαραγωγής ειδών χαρακτηρισμού της ΕΖΔ και ΖΕΠ Δάσος Πάφου, κυρίως του Αγρινού και του Σπιζαετού, επιφέροντας πολύ σοβαρές και αρνητικές επιπτώσεις, με σημαντικότερη την όχληση των ειδών και τη διατάραξη των ενδιαιτημάτων τους.
- Η διοργάνωση ενός αγώνα ταχύτητας αυτοκινήτου στο Κύριο Κρατικό Δάσος Πάφου δύναται να επιφέρει την εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενόσω η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται αντιμέτωπη με ισχύουσα διαδικασία παράβασης, λόγω της μη υποβολής δεκάδων δραστηριοτήτων, έργων και σχεδίων σε Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση, με ορατό τον κίνδυνο παραπομπής της ισχύουσας διαδικασίας παράβασης στο Δικαστήριο της ΕΕ
Οικολόγοι: Παράνομη και επικίνδυνη η διοργάνωση
Αυτούσια η ανακοίνωση
Παράνομη και επικίνδυνη η διοργάνωση αγώνα ράλι μέσα σε κρατικός δάσος
Το Κίνημα Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών στηρίζει την καταγγελία της Κυπριακής Ομοσπονδίας Αυτοκινήτου που αναφέρεται στην διοργάνωση τις προσεχείς ημέρες (15-16/Μαρτίου) αγώνα ράλι αυτοκινήτων μέσα στο κρατικό δάσος Πάφου.
Όπως πληροφορηθήκαμε, το Τμήμα Δασών, πολύ ορθά, έχει αρνηθεί να δώσει άδεια διεξαγωγής για τον συγκεκριμένο αγώνα, λόγω των υψηλότερων του κανονικού θερμοκρασιών που αναμένονται στην Κύπρο το ερχόμενο Σαββατοκύριακο, αλλά και της επικινδυνότητας ενός τέτοιου αγώνα με ειδικές διαδρομές 120 χλμ. διαμέσου του κρατικού δάσους της Πάφου, στην περιοχή Σταυρού της Ψώκας.
Για την διοργάνωση του αγώνα φέρει αντίρρηση και ο ΚΟΑ.
Καταγγέλλεται ότι, παρά την άρνηση του Τμήματος Δασών γίνονται πολιτικές παρεμβάσεις για να επιτραπεί η διοργάνωση του ράλι και να υπάρξει υποστήριξη από την αστυνομία.
Το Κίνημα Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών, ως θέμα αρχής, αντιτίθεται στην διοργάνωση αγώνων ράλι μέσα σε δασικές περιοχές και σε περιοχές Natura.
Τα χαρακτηριστικά της περιοχής σύμφωνα με το Terra Cypria – Το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος
Το Δάσος Πάφου καθορίστηκε ως ΕΖΔ για 15 τύπους φυσικών οικοτόπων κοινοτικού ενδιαφέροντος, καθώς και 3 είδη άγριας χλωρίδας και 10 είδη άγριας πανίδας που απαιτούν αυστηρή προστασία. Καθορίστηκε επίσης ως ΖΕΠ για 9 είδη άγριων πτηνών κοινοτικού ενδιαφέροντος που αναπαράγονται στην περιοχή σε σημαντικούς αριθμούς: το αρπακτικό είδος υπό απειλή Σπιζαετός (Aquila fasciata), τα 2 ενδημικά είδη της Κύπρου, Σκαλιφούρτα (Oenanthe cypriaca) και Τρυπομάζης (Sylvia melanothorax), τα 2 ενδημικά υπό-είδη της Κύπρου, Πέμπετσος (Parus ater cypriotes) και Δενδροβάτης (Certhia brachydactyla dorotheae), καθώς και τα είδη Πευκοτρασιήλα (Lullula arborea), Δακκαννούρα (Lanius nubicus), Σιταροπούλλι (Emberiza caesia) και Νυκτοπούλι (Caprimulgus europeaus). Και για τα 9 αυτά είδη καθορισμού, η ΖΕΠ Δάσος Πάφου αποτελεί την πιο σημαντική περιοχή με τους πιο μεγάλους πληθυσμούς στην Κύπρο. Στους στόχους διατήρησης της ΖΕΠ Δάσος Πάφου περιλαμβάνεται επίσης το αρπακτικό είδος Διπλοσιάχινο (Accipiter gentilis), το ενδημικό είδος Θουπί (Otus cyprius) και το ενδημικό υπό-είδος Κίσσα (Garrulus glandarius glaszneri). Η ΖΕΠ Δάσος Πάφου είναι η πιο σημαντική περιοχή, με τους μεγαλύτερους πληθυσμούς, για τα 3 ενδημικά είδη και τα 3 ενδημικά υπό-είδη πουλιών της Κύπρου.
Ο Σπιζαετός (Aquila fasciata) αποτελεί το μόνο είδος αετού που φωλιάζει στην Κύπρο και είναι είδος προτεραιότητας για την ΕΕ. Προτιμά ανοικτές εκτάσεις σε μέτρια υψόμετρα, κυνηγώντας σε φρυγανότοπους, θαμνώνες, καλλιεργημένες περιοχές και στις παρυφές δασών. Φωλιάζει σε μεγάλα δέντρα και γκρεμούς, μέσα ή κοντά στο δάσος, από τα μέσα Ιανουαρίου μέχρι τα μέσα Ιουνίου. Η περιοχή ΖΕΠ Δάσος Πάφου είναι η πιο σημαντική περιοχή για το είδος στην Κύπρο, με 10-12 ζευγάρια να φωλιάζουν στις παρυφές του δάσους. Πρόκειται για χωροκρατικό είδος κατά την περίοδο αναπαραγωγής, το οποίο δεν είναι ανεκτικό σε ενόχληση της θέσης φωλεοποίησης του, λόγω κινδύνου εγκατάλειψης της. Το είδος απαιτεί μια ζώνη μη-ενόχλησης σε ακτίνα 2 χλμ. από τη φωλιά του για να αποσοβηθεί ο κίνδυνος εγκατάλειψης. Περιλαμβάνεται στα Παραρτήματα I (Άγρια πτηνά η προστασία των οποίων επιβάλλει τον καθορισμό ΖΕΠ), VΙ (Προστατευόμενα είδη πτηνών) και IX (Είδη πτηνών υπό απειλή) του περί Προστασίας και Διαχείρισης Άγριων Πτηνών και Θηραμάτων Νόμου. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, είδος υπό απειλή σημαίνει το είδος της άγριας πανίδας που απειλείται άμεσα με αφανισμό (Άρθρο 2 – Ερμηνεία). Ως εκ τούτου, απαγορεύεται οποιαδήποτε ανάπτυξη ή δραστηριότητα ή υποβάθμιση περιοχών που καλύπτουν χώρους του βιολογικού τους κύκλου και μπορεί να επιδράσουν αρνητικά στους πληθυσμούς τους (Άρθρο 63 – Είδος υπό απειλή).
Σύμφωνα με το Σχέδιο Δράσης της ΕΕ για το Είδος Προτεραιότητας Σπιζαετός (1997), στις σημαντικότερες απειλές για το είδος περιλαμβάνεται η απώλεια ενδιαιτήματος, από υποδομές, κατασκευές και συναφείς δραστηριότητες (φράγματα, λατομεία, μεταλλεία, δρόμους, πυλώνες, κ.α.), καθώς και η ανθρώπινη όχληση κατά την περίοδο αναπαραγωγής, καθότι οδηγεί σε μειωμένη αναπαραγωγική επιτυχία. Δραστηριότητες αναψυχής όπως αναρρίχηση, καταρρίχηση, πεζοπορία, ποδηλασία και κατασκήνωση, πόσο μάλλον αγώνες ταχύτητας αυτοκινήτου (ράλι), αυξάνουν την ανθρώπινη όχληση και έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην αναπαραγωγική επιτυχία του είδους. Ως εκ τούτου, επιβάλλεται η προστασία των ενεργών χωροκρατειών και θέσεων φωλεοποίησης, μέσω της αποτροπής χρήσης δασικών δρόμων, διάνοιξης αντιπυρικών ζωνών, λειτουργίας λατομείων/μεταλλείων, κατασκευής κτιριακών εγκαταστάσεων και εγκατάστασης δικτύων υποδομής. Επιπλέον, απαιτείται ο έλεγχος της πρόσβασης σε απόσταση 1 χλμ. και η αποφυγή εργασιών δασοκομίας σε απόσταση 2 χλμ. από τις θέσεις φωλεοποίησης, καθώς και η αποφυγή δραστηριοτήτων αναψυχής εντός ενεργών χωροκρατειών του είδους. Σημειώνεται ότι το ράλι περιλαμβάνει 4 ειδικές διαδρομές σε χωμάτινους δασικούς δρόμους, συνολικού μήκους 284 χλμ. Οι διαδρομές αυτές επηρεάζουν 4 ενεργές χωροκράτειες του απειλούμενου είδους στη δυτική πλευρά του Δάσους Πάφου.
Επιπρόσθετα, η περιοχή μεταξύ Αναδιού, Σταυρός της Ψώκας, Αφτουλλίνα και Αργάκα, αποτελεί ένα σημαντικό, σε πυκνότητα και ποιότητα, βιότοπο του Κυπριακού αγριοπρόβατου ή Αγρινού (Ovis orientalis ophion) σε παγκύπρια βάση. Πρόκειται για ένα παγκοσμίως μοναδικό υποείδος αγριοπροβάτου, ενδημικό της Κύπρου και το μεγαλύτερο χερσαίο θηλαστικό του νησιού. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, το Αγρινό θεωρείται αυστηρά προστατευόμενο είδος και απαγορεύεται το κυνήγι του από το 1938. Επιπλέον, από το 1978, το Αγρινό χαρακτηρίστηκε ως Κινδυνεύον (Endangered) είδος και περιλήφθηκε στον Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ειδών (Red List of Threatened Species) της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (International Union for the Conservation of Nature – IUCN). Από το 1990 μέχρι το 2020, χαρακτηριζόταν ως Ευάλωτο (Vulnerable), ενώ από το 2020 χαρακτηρίζεται ως Σχεδόν Απειλούμενο (Near Threatened) είδος. Το Αγρινό περιλαμβάνεται στα Παραρτήματα IV (Ζωικά είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος που απαιτούν αυστηρή προστασία) και IV (Ζωικά είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος, των οποίων η διατήρηση επιβάλλει τον καθορισμό ΕΖΔ) του περί Προστασίας και Διαχείρισης Άγριων Πτηνών και Θηραμάτων Νόμου. Η περίοδος ζευγαρώματος του Αγρινού αρχίζει συνήθως από τις αρχές Οκτωβρίου και διαρκεί μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου. Τα θηλυκά γεννούν έπειτα από κυοφορία 5 – 5.5 μηνών ένα ή σπανιότερα δύο μικρά, από τις αρχές Μαρτίου μέχρι τα τέλη Μαΐου.
Σημειώνεται επίσης ότι, η διάνοιξη και χρήση δρόμων στο Δάσος Πάφου επιφέρει απώλεια και κατακερματισμό ζωτικού βιότοπου του Αγρινού, ο οποίος συντηρεί σημαντικούς πληθυσμούς του είδους, με πολύ υψηλή πυκνότητα. Επίσης, οδηγεί στην αύξηση της ανθρώπινης όχλησης και του κινδύνου πρόσκρουσης σε μηχανοκίνητα οχήματα. Συνεπακόλουθα, οδηγεί στην αύξηση της θνησιμότητας του είδους. Σύμφωνα με συστηματικές καταγραφές πληθυσμού της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας, στην περιοχή μεταξύ Κάμπου και Κάτω Πύργου παρατηρείται σημαντική αύξηση των περιστατικών προσκρούσεων και θανατώσεων ατόμων του είδους, μετά την κατασκευή ασφαλτοστρωμένου δρόμου που συνδέει τις δύο κοινότητες του Κύριου Κρατικού Δάσους Πάφου, το 2005. Συνολικά, κατά την περίοδο 2001-10, καταγράφηκαν 27 περιστατικά πρόσκρουσης Αγρινών σε μηχανοκίνητα οχήματα, τα οποία αντιστοιχούν με το 13% των καταγεγραμμένων περιστατικών θανάτωσης Αγρινών στην περιοχή. Κατά την περίοδο 2001-5 καταγράφηκαν μόλις 3 προσκρούσεις και θανατώσεις, ενώ κατά την περίοδο 2005-10 τα περιστατικά προσκρούσεων και θανατώσεων οκταπλασιάστηκαν και εκτοξεύτηκαν στα 24.
