ΑΜΠΕ
Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Η Φύση δεν αναμένει πότε οι πολιτικοί θα κάνουν κάτι και πότε τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα θα τους αφήσουν ενδεχομένως να το κάνουν. Το φοβερό «μηχάνημα» της γήινης ατμόσφαιρας κινητοποιεί ήδη, ως αποτέλεσμα των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων από την αρχή της βιομηχανικής εποχής, ποσότητες ενέργειας που ισοδυναμούν με χιλιάδες ατομικές βόμβες και πλέον, κάθε χρονιά που περνάει, προσεγγίζει το σημείο μη αντιστροφής, που βρίσκεται πιθανώς στο τέλος της παρούσης δεκαετίας, πέραν του οποίου, υποστηρίζουν πολλοί επιστήμονες θα καταστούν μη αντιστρέψιμες και επομένως αναπόφευκτες πολύ μεγάλες καταστροφές του σημερινού φυσικού περιβάλλοντος, του περιβάλλοντος δηλαδή στο οποίο αντιστοιχούν, από το οποίο είναι διαμορφωμένες, στο οποίο είναι προσαρμοσμένες και μέσα στο οποίο μπορούν να επιβιώσουν οι γνωστές μορφές ζωής.
Ήδη, τον περασμένο Δεκέμβρη, και ενώ παντού στον κόσμο ο πάγος λειώνει με μια όλο και μεγαλύτερη ταχύτητα, η θερμοκρασία της Γροιλανδίας ήταν ανά περιοχές 20 ή 30 βαθμούς πιο πάνω από το σύνηθες για την εποχή!!! Ενώ πέρυσι, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) χαρακτήρισε ως νέο Αρκτικό ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας των 38°C στη ρωσική πόλη του Βερχαγιάνσκ, βορείως του Αρκτικού Κύκλου, στη Δημοκρατία της Σάχα, όπου σημειώθηκαν τεράστιες πυρκαγιές. Αλλά και στην Ανταρκτική είχαμε νέο ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας το 2020, στους 18.3°C.
Σύμφωνα με τα όλο και πιο ακριβή δορυφορικά δεδομένα που διαθέτουν σήμερα οι επιστήμονες, υπολογίζεται ότι, μεταξύ 1995 και 2017, περίπου 28 τρισεκατομμύρια τόνοι πάγου έλιωσαν στο σύνολο του πλανήτη.
Να επισημάνουμε ότι ενώ όλη η Γη θερμαίνεται, η υπερθέρμανση είναι πολύ πιο έντονη στους πόλους. Οι τελευταίες επιστημονικές προσομοιώσεις και «μοντελοποιήσεις» του φαινομένου από το ΜΙΤ και το Χάρβαρντ δείχνουν ότι η Ανταρκτική (ο Νότιος Πόλος) πλησιάζει τάχιστα στο σημείο μη επιστροφής, εκεί δηλαδή που δεν θα μπορεί πλέον να αποτραπεί το λιώσιμο των πάγων της, αν δεν ληφθούν άμεσα, τώρα, πολύ δραστικά μέτρα διακοπής της εκπομπής αερίων θερμοκηπίου και περιορισμού τους στα όρια της συμφωνίας του Παρισιού. Θυμίζουμε ότι η συμφωνία αυτή θέτει ως επιδίωξη τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας της Γης στους 2 βαθμούς Κελσίου και, ει δυνατόν, στον ενάμιση, εν σχέσει με την προβιομηχανική εποχή. (Σήμερα έχει αυξηθεί μόνο μισό βαθμό και ήδη βλέπουμε τεράστιες πυρκαγιές, καύσωνες, πλημμύρες, ανεμοστρόβιλους, ξηρασίες κάθε δεύτερη μέρα, ενώ εκατομμύρια Αφρικανοί ήδη πλήττονται από την έλλειψη τροφίμων που προκαλεί η κλιματική αλλαγή). Όπως όμως πάμε, υπολογίζεται ότι η θερμοκρασία θα αυξηθεί τουλάχιστον 3 βαθμούς.
Τα ίδια και στον Βορρά της Γης, στην αρκτική ζώνη. Φέτος, ένας ζεστός αέρας, ο foehn, φύσηξε τον Δεκέμβρη στην Γροιλανδία, κάτι εξαιρετικά ασυνήθιστο, ανεβάζοντας τη θερμοκρασία πάνω από το μηδέν (13°C στην πρωτεύουσα Nuuk, η μέση θερμοκρασία της οποίας είναι -5,3°C, ενώ στο Qaanaaq, στον βορρά, έφτασε τους 8°C, ενώ είναι συνήθως -20°C). Οι ανωμαλίες αυτές έχουν να κάνουν με ένα σημαντικό αντικυκλώνα που εγκαταστάθηκε νοτίως της Γροιλανδίας. Από τη δυτική του πλευρά, ανεβάζει προς τον Βορρά τον ζεστό αέρα από την Αφρική, ενώ από την ανατολική του κατεβάζει τον κρύο αέρα της Αρκτικής προς τη Δυτική Ευρώπη.
Η γειτνίαση των αντικυκλώνων με τη Γροιλανδία συνιστά ανωμαλία, η ανωμαλία όμως επαναλαμβάνεται πιο συχνά εδώ και αρκετά χρόνια και το αποτέλεσμά της είναι σημαντικό για την κλιματική αλλαγή, γιατί αυτοί οι αντικυκλώνες είναι υπεύθυνοι για το ήμισυ της αύξησης του ρυθμού λιωσίματος των πάγων της νήσου.
Το περασμένο καλοκαίρι εξάλλου, ένα ανάλογο κύμα ζέστης προκάλεσε ένα επεισόδιο μαζικού λιωσίματος του παγωμένου «καπακιού» (cap, calotte) της Γροιλανδίας, με οκτώ δισεκατομμύρια τόνους νερού να λειώνουν κάθε μέρα προκαλώντας μεγάλη ανησυχία στους επιστήμονες. Στις 14 Αυγούστου, για πρώτη φορά στην ιστορία, παρατηρήθηκε βροχή στην υψηλότερη κορυφή του νησιού όπου μέχρι τώρα πάντα χιόνιζε, αιφνιδιάζοντας μάλιστα τους επιστήμονες που δεν είχαν σκεφθεί να τοποθετήσουν εκεί συσκευές μέτρησης. Από το 1982, η επιφανειακή θερμοκρασία της Γροιλανδίας αυξήθηκε κατά 2,7 βαθμούς Κελσίου.
Είναι πάντως απορίας άξιο γιατί τα μεγάλα μέσα μαζικής ενημέρωσης διεθνώς καλύπτουν τόσο λίγο, συγκριτικά με τη σημασία τους, φαινόμενα που μπορούν να απειλήσουν ακόμα και την ύπαρξη της ανθρωπότητας. Μήπως όντως «μωραίνει ο Κύριος ον βούλεται απωλέσαι»;
