ΚΥΠΕ
Την αισιοδοξία αλλά και την ελπίδα ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα εξέλθει της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει ως αποτέλεσμα της πανδημία της νόσου COVID-19, εκφράζουν τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, τονίζοντας παράλληλα ότι «η βιώσιμη ανάκαμψη της οικονομίας από την κρίση που προκάλεσε η πανδημία της νόσου COVID-19 και η αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών, η μακροοικονομική σταθερότητα, η επάνοδος σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, ο περιορισμός του δημόσιου χρέους σε βιώσιμα επίπεδα και η ευημερία των πολιτών, πρέπει να αποτελούν κύριες προτεραιότητες πολιτικής της Κυβέρνησης».
Αναγιγνώσκοντας ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής την έκθεση των μελών της Επιτροπής για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2021, η Πρόεδρος της Επιτροπής Χριστιάνα Ερωτοκρίτου είπε ότι «κομβικής σημασίας κρίνεται η ύπαρξη εναλλακτικών και ολοκληρωμένων σχεδιασμών εκ μέρους της Κυβέρνησης για αντιμετώπιση όλων των πιθανών σεναρίων».
«Οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές παρόλο που κρίνονται ως εξαιρετικά αβέβαιες, αναμένεται εάν επαληθευθούν να οδηγήσουν σε σταθεροποίηση και επαναδραστηριοποίηση της οικονομίας», πρόσθεσε.
Επιπλέον, η κ. Ερωτοκρίτου είπε ότι παρά την πρόθεση της Επιτροπής για έγκαιρη εξέταση των προϋπολογισμών των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και προώθηση τους στην Ολομέλεια για ψήφιση εντός του προβλεπόμενου συνταγματικού πλαισίου καθώς και της επαναλαμβανόμενες παραινέσεις της Επιτροπής προς τα αρμόδια Υπουργεία για τον σκοπό αυτό, πλείστοι προϋπολογισμοί δεν έχουν ακόμη κατατεθεί στη Βουλή.
Ανέφερε επίσης ότι στο πλαίσιο της συζήτησης του κρατικού προϋπολογισμού 2021 δεν κατέστη εφικτή η παρουσία του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου λόγω των ιδιαζουσών συνθηκών που δημιούργησε η πανδημία της νόσου COVID-19.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών είπε ότι ο κρατικός προϋπολογισμός 2021, όπως αρχικά κατατέθηκε στη Βουλή, προβλέπει δαπάνες ύψους €6,81 δισεκατομμυρίων, εξαιρουμένων των τροποποιήσεων που κατατέθηκαν από το Υπουργείο Οικονομικών, και παρουσιάζει μείωση δαπανών κατά 2,4%, σε σύγκριση με τις αρχικά προϋπολογισθείσες και εγκριθείσες δαπάνες του προϋπολογισμού του 2020.
Ανέφερε ότι συγκριτικά με τον προϋπολογισμό του 2020, υπάρχει στον προϋπολογισμό του 2021 αύξηση μεταξύ άλλων των προϋπολογιζόμενων εσόδων, εξαιρουμένων των χρηματοοικονομικών ροών, κατά 9,5%, αύξηση των πρωτογενών δαπανών κατά 8%, αύξηση κατά 2,6% των δαπανών προσωπικού και αύξηση των λειτουργικών δαπανών κατά 15%.
Αναφερόμενη στις απόψεις που εξέφρασαν τα μέλη της Επιτροπής Οικονομικών, η κ. Ερωτοκρίτου είπε ότι από όλα τα μέλη της Επιτροπής αναγνωρίζεται η δύσκολη κατάσταση στην οποία έχει η οικονομία λόγω της πανδημίας της νόσου COVID-19 και πρόσθεσε ότι από την πλειοψηφία των μελών της Επιτροπής εκφράζονται επιφυλάξεις ως προς την ακρίβεια των προβλέψεων της Κυβέρνησης για την πορεία της κυπριακής οικονομίας για το 2021 και ειδικότερα με τον ρυθμό ανάπτυξης.
Είπε ακόμη ότι από ορισμένα μέλη της Επιτροπής εκφράζεται ιδιαίτερα ανησυχία για το γεγονός ότι ο κρατικός προϋπολογισμός του 2021 βασίστηκε στην πρόβλεψη για απουσία δεύτερου κύματος της πανδημίας και των συνεπαγόμενων επιπτώσεων στην οικονομία.
«Επισημαίνεται η απουσία ενός ολοκληρωμένου εναλλακτικού σχεδιασμού εκ μέρους της Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση ενός τέτοιου σεναρίου», πρόσθεσε.
Ανέφερε επίσης ότι ανησυχία εκφράζεται ως προς την αύξηση της ανεργίας κυρίως λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας καθώς και η ανάγκη εξεύρεσης εκ μέρους της Κυβέρνησης, όπως είπε, όλων των απαραίτητων μηχανισμών για ενίσχυση της απασχόλησης και στήριξης των εργαζομένων.
Η κ. Ερωτοκρίτου είπε ακόμη ότι από άλλα μέλη της Επιτροπής διαπιστώνεται ότι το ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται κοντά ή κάτω από το όριο της φτώχειας παραμένει σε υψηλά επίπεδα, ενώ επισημαίνεται, όπως είπε, «η αναγκαιότητα προώθησης εκ μέρους της Κυβέρνησης πολιτικών και πρακτικών, μεταξύ άλλων, για αναθεώρηση του μονοδιάστατου οικονομικού αναπτυξιακού μοντέλου που είναι βασισμένο σε ευάλωτους οικονομικούς τομείς, δηλαδή τον τουριστικό και τον κατασκευαστικό τομέα, για αύξηση του ποσοστού υλοποίησης των αναπτυξιακών δαπανών, για περιορισμό της κοινωνικής ανισότητας και για στήριξη των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων και για την προώθηση υλοποίησης αναπτυξιακών έργων ανταποδοτικού χαρακτήρα και έργων που συμβάλουν στην κυκλική οικονομία και στην πράσινη ανάπτυξη».
Παρατηρήσεις Επιτροπής επί του προϋπολογισμού 2021
Σύμφωνα με την κ. Ερωτοκρίτου, το ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές για το 2020 παρουσιάζει μείωση, στα €20 δισ., σε σχέση με τα €21 δισ. το 2019, αντικατοπτρίζοντας την επιβράδυνση της οικονομίας, ωστόσο για το 2021 αναμένεται να παρουσιάσει άνοδο και να επανέλθει στα επίπεδα που κυμαινόταν κατά την περίοδο που προηγήθηκε της πανδημίας.
Ανέφερε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης, παρόλο που για το 2020 αναμένεται να είναι αρνητικός (-5,5%) λόγω των συνθηκών ύφεσης που προκλήθηκαν από την πανδημία, για το 2021 προβλέπεται, υπό προϋποθέσεις, να καταγράψει θετική πορεία (4,5%).
Πρόσθεσε ότι το δημοσιονομικό ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται για το 2020 να είναι ελλειμματικό με πτωτική τάση κατά την επόμενη τριετία.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών είπε ότι το δημόσιο χρέος προβλέπεται ότι θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα, πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης, λόγω και της αναθεώρησης των χρηματοδοτικών αναγκών και ειδικότερα του δανεισμού για κάλυψη των τρεχουσών αναγκών για τη διαχείριση της πανδημίας της νόσου COVID-19.
Ανέφερε ότι το δημόσιο χρέος βρισκόταν το 2019 στο 95,5% του ΑΕΠ, το 2020 εκτοξεύθηκε στο 114,8% και για το 2021 προβλέπεται να κατέλθει στο 111% του ΑΕΠ.
Για τα έτη 2021-2023 προβλέπεται επαναφορά του δημόσιου χρέους υπό προϋποθέσεις και εν την απουσία δεύτερου κύματος της πανδημίας σε πτωτική πορεία, τόσο ως ποσοστό του ΑΕΠ όσο και σε απόλυτους όρους, πρόσθεσε.
Είπε ακόμη ότι ο πληθωρισμός, μετά τις αποπληθωριστικές πιέσεις που καταγράφονται κατά το 2020, προβλέπεται να έχει θετικό πρόσημο κατά το 2021 και να παρουσιάσει οριακή αύξηση για τα έτη 2022 και 2023.
Ανέφερε επίσης ότι η ανεργία εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει αύξηση κατά το 2020 σε σύγκριση με το 2019, ενώ για το 2021 προβλέπεται μείωσή της στα επίπεδα που βρισκόταν στην περίοδο, που προηγήθηκε της πανδημίας στη βάση της πρόβλεψης για σταθερή οικονομική ανάκαμψη. Για τα έτη 2022-2023, προβλέπεται περαιτέρω σταδιακή μείωση της ανεργίας, πρόσθεσε.
Τέλος, η κ. Ερωτοκρίτου είπε ότι το ποσοστό κινδύνου φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού για το 2019 παρουσιάζει πτωτική πορεία σε σχέση με το 2018, ο δείκτης άνισης κατανομής εισοδήματος Gini, καθώς και ο δείκτης κατανομής εισοδήματος S80/S20 παρουσιάζουν αύξηση.
