Δελτίο Τύπου
Με συμμετοχή πέραν των 240 ατόμων, πραγματοποιήθηκε στις 17 Μαρτίου διαδικτυακή Ημερίδα με θέμα τις νομικές πτυχές και προκλήσεις από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, από το Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Frederick. Εξαιρετικά επίκαιρη και χρήσιμη, η Ημερίδα κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον χάρη στις διαφωτιστικές και καίριες τοποθετήσεις των ομιλητών που οδήγησαν σε εποικοδομητική συζήτηση στο φλέγον θέμα της ουκρανικής κρίσης. Μεταξύ των ομιλητών ήταν ο Δρ Ανδρέας Μαυρογιάννης, Διαπραγματευτής για το Κυπριακό και Συνεργάτης Καθηγητής του Πανεπιστημίου, και ο τέως Διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών, Πρέσβης Αλέξανδρος Ν. Ζήνων, οι οποίοι τοποθετήθηκαν και σχετικά με τη σύγκριση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.
Ο Πρόεδρος του Τμήματος Νομικής και Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου, Καθηγητής Χρίστος Κληρίδης, χαιρέτισε την Ημερίδα, η οποία ανταποκρίθηκε στη σοβαρότητα της επικαιρότητας και των συνεχών εξελίξεων της εισβολής. Ο Πρέσβης Αλέξανδρος Ν. Ζήνων πήρε πρώτος τον λόγο και έκανε μία ιστορική αναδρομή στα ιστορικά και γεωπολιτικά δεδομένα Ρωσίας - Ουκρανίας. Ο Πρέσβης επισήμανε ότι αυτή τη στιγμή ότι συγκρούονται δύο αντιλήψεις: αφενός το δικαίωμα της Ρωσίας για την ασφάλειά της, αφετέρου η νόμιμη επιθυμία και φιλοδοξία της Ουκρανίας να ασκήσει πλήρη εθνική κυριαρχία. Εκτίμησε, ακόμη, πως δύσκολα θα γίνουν αποδεκτοί στο τραπέζι των συνομιλιών όλοι οι όροι που θέτει η Ρωσία, η οποία, σύμφωνα με τον ίδιο, έχει απωλέσει το διεθνές της κύρος, την αξιοπιστία και την πολιτική επιρροή της.
Παίρνοντας τον λόγο, ο Δρ Μαυρογιάννης αναφέρθηκε στην απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης να απορρίψει τον ισχυρισμό της Ρωσίας για γενοκτονία στην ανατολική Ουκρανία, στη βάση της Σύμβασης του ΟΗΕ για τη Γενοκτονία του 1948. Η απόφαση, η οποία εκδόθηκε την ημέρα της Ημερίδας, απαιτεί από τη Ρωσία να τερματίσει αμέσως τις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Ο Δρ Μαυρογιάννης εξήγησε ότι οι αποφάσεις του δικαστηρίου της Χάγης είναι υποχρεωτικές, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα εφαρμοστούν, καθώς το Ουκρανικό είναι ένα απτό παράδειγμα της αδυναμίας του συστήματος συλλογικής ασφάλειας του ΟΗΕ. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνιστά επιθετική πράξη (act of aggression), όπως αυτή ορίζεται στην απόφαση 3314 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ενώ, με βάση το καταστατικό του Οργανισμού, το Συμβούλιο Ασφαλείας είναι το κατεξοχήν όργανο επιφορτισμένο με την αποκατάσταση της ειρήνης και τον τερματισμό της εισβολής. Ο Δρ Μαυρογιάννης αναφέρθηκε και στο ψήφισμα που υιοθέτησε η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, διευκρινίζοντας ότι αυτά αποτελούν συστάσεις, εξ ου και ο λόγος που το ψήφισμα για την Ουκρανία δεν έχει φέρει απτό αποτέλεσμα. Παρά ταύτα, είπε, το ψήφισμα νομιμοποιεί «τις φωνές που απαιτούν την αποκατάσταση του Διεθνούς Δικαίου» και αποτελεί το κυριότερο σημείο αναφοράς της διεθνούς κοινότητας. Νομιμοποιεί, επίσης, τα μέτρα που λαμβάνονται από τις χώρες υπέρ της Ουκρανίας.
Η Δρ Ελένη Μίχα, Επισκέπτρια Λέκτορας στο Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Frederick και μέλος ΕΔΙΠ της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, τοποθέτησε την ουκρανική κρίση στο επίκεντρο της διεθνούς ποινικής δικαιοσύνης και ενημέρωσε για την ανάλυση που γίνεται για τις τρεις ένοπλες μορφές σύρραξης στην Ουκρανία και τα ζητήματα που προκύπτουν από αυτή την κρίση.
Ο Δρ Γιώργος Λεβέντης, Διευθυντής του Ιnternational Security Forum και Διαμεσολαβητής του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), προχώρησε σε μια γεωπολιτική ανάλυση του πώς φτάσαμε στην ουκρανική κρίση και κατέληξε σε μια σειρά από εισηγήσεις για μια βιώσιμη Αρχιτεκτονική Ασφάλειας στον γεωπολιτικό χώρο της Ευρασίας. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ουκρανική κρίση είναι η κορύφωση μιας βαθύτερης κρίσης στις δομές της Ευρωπαϊκής Αρχιτεκτονικής Ασφάλειας. Δεν νοείται, σχολίασε ο Δρ Λεβέντης, βιώσιμη αρχιτεκτονική ασφάλειας αν η ασφάλεια μιας εθνικής πληθυσμιακής ομάδας προκαλεί ανασφάλεια σε μια άλλη.
Το πλέγμα των κυρώσεων σε διεθνές περιφερειακό και ενωσιακό επίπεδο έθιξε ο Δρ Κωνσταντίνος Κουρούπης, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Frederick, ενώ ο Δρ Δημήτριος Δεβετζής, Λέκτορας στο ίδιο Τμήμα, επιχείρησε την ιχνηλάτηση των συνεπειών από την απαγόρευση του “Swift” στις διεθνείς συναλλαγές.
Ο Δρ Κουρούπης ανέφερε ότι βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι του κόσμου ολόκληρου: το παρόν συνεχώς μεταβάλλεται, οι ισορροπίες αλλάζουν, νέες προκλήσεις παρουσιάζονται, η ανάγκη αναδόμησης ή επαναθεώρησης της ευρωπαϊκής στρατιωτικής ασφάλειας είναι επιτακτική. Επισήμανε ότι με την αποχώρηση της Ρωσίας από το Συμβούλιο της Ευρώπης, η χώρα η ίδια στερείται -αλλά και οι πολίτες της- του δικαιώματος προστασίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κι αυτό αποτελεί πλήγμα στην αρχή του κράτους δικαίου.
Τέλος, ο Δρ Δεβετζής ανέλυσε το εύρος των συνεπειών από την απαγόρευση του Swift στις διεθνείς συναλλαγές αλλά και τις εξελίξεις σε ό,τι αφορά τον τομέα της ενέργειας. Σημείωσε πως ήδη οι πολίτες της Ρωσίας γεύονται τις βραχυπρόθεσμες συνέπειες του κυρωτικού αυτού μέτρου στην καθημερινότητά τους. Ανέφερε ακόμη πως θα πρέπει να μας ανησυχήσει η παρενέργεια των συνεπειών του, που δεν είναι άλλη από μια στροφή σε εναλλακτικές επιλογές, χωρών που βρίσκονται στη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας, με πρώτιστο παράδειγμα την προσπάθεια «αποδολαριοποίησης» της αγοράς της ενέργειας.
Τον συντονισμό της Ημερίδας ανέλαβε ο Δρ Κωστάκης Κωνσταντίνου, Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Frederick. Οι ερωτήσεις των συμμετεχόντων, που κατηύθυναν και τη συζήτηση που ακολούθησε, περιλάμβαναν μεταξύ άλλων τη σχέση της ρωσικής εισβολής με την τουρκική στην Κύπρο, τη στάση και τη θέση της Κύπρου σε αυτή την εξέλιξη, τον ρόλο του ΝΑΤΟ και κατά πόσο έχει επηρεάσει τα γεγονότα που οδήγησαν στη ρωσική εισβολή.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε τη διαδικτυακή Ημερίδα στον σύνδεσμο: https://bit.ly/3tAizQu
