Κύμα οργής ξεσήκωσαν οι φωτογραφίες που είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες μέρες, με μια ηλικιωμένη που μέσα στη ζέστη του Ιούλη περιμένει το λεωφορείο σε μια στάση χωρίς στέγαστρο και παγκάκι, ακουμπώντας σε έναν πάσσαλο και κρατώντας στα χέρια της το μπαστούνι και τα ψώνια της. Σε μια άλλη περίπτωση άτομο σε τροχοκάθισμα φαίνεται να επιβιβάζεται στο λεωφορείο από μια στάση μέσα σε χωράφι. Με αφορμή τα πιο πάνω η «Κ» επικοινώνησε με το Υπουργείο Μεταφορών και την Ένωση Δήμων προκειμένου να καταγράψει τις δικές τους θέσεις και τους σχεδιασμούς που γίνονται προς επίλυση του προβλήματος με τα «κενά» στις δημόσιες συγκοινωνίες.
Ηλικιωμένη σε στάση λεωφορείου χωρίς στέγαστρο και παγκάκι.
Το κονδύλι των €2.500
Για μια άμεση λύση έκανε λόγο ο Αριστοτέλης Σάββας, Εκτελεστικός Μηχανικός στο Τμήμα Δημοσίων Έργων. Μιλώντας στην «Κ», ο κ. Σάββα επισήμανε ότι από το 2017 βρίσκεται σε εξέλιξη το Σχέδιο Επιδότησης Στεγάστρων σε Κοινότητες και Δήμους, που χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό και στόχο έχει την ανάπτυξη στεγάστρων και βασικών υποδομών, όπου εντοπίζονται επείγουσες ανάγκες. Το μέγιστο ποσό που επιχορηγεί το Υπουργείο Μεταφορών Επικοινωνιών και Έργων ανά στέγαστρο ανέρχεται στα 2.500 ευρώ συμπεριλαμβανόμενου του Φ.Π.Α. Σε περίπτωση που το κόστος στεγάστρου είναι ψηλότερο, συνήθως σε περιπτώσεις κατασκευής στεγάστρων ειδικού χαρακτήρα (πέτρινων ή ξύλινων) ή ακόμα και αναβαθμισμένου τύπου, τότε ο Δήμος αναλαμβάνει το κόστος πέραν της χορηγίας. Αν το κόστος είναι χαμηλότερο τότε πληρώνεται με το ποσό που του αναλογεί.
Άτομο σε τροχοκάθισμα επιβιβάζεται σε λεωφορείο από στάση μέσα σε χωράφι.
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Ένωσης Δήμων, Ανδρέας Βύρας, κληθείς να σχολιάσει τις αντιδράσεις για τις στάσεις των λεωφορείων, δήλωσε στην «Κ» ότι οι Δήμοι, όπου έχουν άμεσες ανάγκες, πρέπει να αξιοποιούν το κονδύλι και να δίνουν λύσεις στα προβληματικά σημεία. Ξεκαθάρισε ότι είναι θέμα του κάθε Δήμου ξεχωριστά και όχι της Ένωσης Δήμων συνολικά. Προέτρεψε μάλιστα τους δημότες να ενημερώνουν για στάσεις που χρήζουν βελτίωσης ενώ ερωτηθείς για το ποιος άλλος έχει την ευθύνη να διαπιστώνει και να ενημερώνει για τυχόν προβληματικές στάσεις αναφέρθηκε στις εταιρείες των λεωφορείων οι οποίες, όπως είπε, κάνουν τα δρομολόγια και οι οποίες ωστόσο δεν υπάγονται στην Ένωση Δήμων.
Το έργο των €60 εκατ.
Την ίδια ώρα στα σκαριά βρίσκεται έργο 60 εκατομμυρίων ευρώ για την αναβάθμιση των στάσεων και στεγάστρων παγκύπρια, το οποίο θα υλοποιηθεί στα πλαίσια ενός 5ετούς συμβολαίου και για το οποίο προκηρύχθηκε διαγωνισμός με διαδικασία δύο σταδίων (στάδιο προεπιλογής και στάδιο ανάθεσης). Το συμβόλαιο προβλέπει επίσης 10ετή συντήρηση.
Πρότυπο δείγμα το οποίο τοποθετήθηκε στην Λεωφ. Μακαρίου Γ’, στο κέντρο της Λευκωσίας.
Συγκεκριμένα, στις 26/5/2023 υποβλήθηκαν τέσσερεις προσφορές οι οποίες έχουν αξιολογηθεί. Η ανάθεση της Σύμβασης αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι τέλος Ιουλίου 2023 και η έναρξη υλοποίησης του τον Σεπτέμβριο του 2023, νοουμένου ότι δεν υπάρξουν προσφυγές κατά της απόφασης ανάθεσης από μη επιτυχόντες.
Ο Προϋπολογισμός του Έργου ανέρχεται σε €60,000,000.00 + ΦΠΑ και αναλύεται ως εξής:
- 5ετής Υλοποίηση €35,000,000.00 + ΦΠΑ
- 10ετής Συντήρηση: €5,000,000.00 + ΦΠΑ
- Δικαίωμα πρόσθετων Παραγγελιών από Αναθέτουσα Αρχή - €10,000.000.00 + ΦΠΑ
- Δικαίωμα άλλων Φορέων για Παραγγελίες €10,000.000.00 + ΦΠΑ.
Το Έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ΘAλΕΙΑ κατά 65% και από εθνικούς πόρους κατά 35%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Σχέδιο Επιδότησης θα συνεχίσει παράλληλα με το Έργο Αναβάθμισης Στάσεων - Στεγάστρων Λεωφορείων Παγκύπρια. Οποιεσδήποτε υποδομές δημιουργηθούν στα πλαίσια του Σχεδίου Επιδότησης θα είναι υποβοηθητικές προς την γρηγορότερη κάλυψη των αναγκών που υπάρχουν.
Πρότυπο δείγμα το οποίο τοποθετήθηκε στην Λεωφ. Μακαρίου Γ’, στο κέντρο της Λευκωσίας.
Τι περιλαμβάνει
Το έργο συμπεριλαμβάνει την κατασκευή και τοποθέτηση στάσεων και στεγάστρων και επιδιόρθωση παλαιότερων Παγκύπρια και συγκεκριμένα:
- 350 Έξυπνες Στάσεις (πυλώνας)
- 1350 Νέα Μικρά Στέγαστρα
- 650 Νέα Μεγάλα Στέγαστρα
- 100 Νέα Μεγάλα Στέγαστρα κατάλληλα για ορεινές περιοχές
- Επιδιόρθωση 600 μεγάλων υφιστάμενων στεγάστρων και επανατοποθέτηση τους σε δευτερεύοντες άξονες, αφού στα σημεία που βρίσκονται σήμερα θα τοποθετηθούν νέα στέγαστρα
- Επιδιόρθωση 400 μεγάλων υφιστάμενων στεγάστρων στο σημείο που βρίσκονται σήμερα
- 2000 Απλοποιημένες στάσεις
- Φωτοβολταϊκά Συστήματα
- 500 ηλεκτρονικές πινακίδες
- 450 καλάθους
- 200 ποδηλατοστάτες και 20 Ποδηλατοστάσια
- Εργασίες κατασκευής θεμελίων και επιδιόρθωσης πεζοδρομίου γύρω από τις στάσεις.
Πρότυπο δείγμα το οποίο τοποθετήθηκε στην Λεωφ. Μακαρίου Γ’, στο κέντρο της Λευκωσίας.
Οι τύποι των στάσεων
Σύμφωνα με τον κ. Σάββα, η προτεραιότητα του ενιαίου ολοκληρωμένου έργου είναι οι κύριοι άξονες στις πόλεις όπου υπάρχει μεγάλη εξυπηρέτηση επιβατικού κοινού. Σε κάποια σημεία, πρόσθεσε, θα εξεταστεί κατά πόσο απαιτείται στέγαστρο καθώς υπάρχουν και στάσεις στις οποίες δεν υπάρχει καθόλου χώρος ή στάσεις οι οποίες είναι σε ιστορικούς πυρήνες. Συγκεκριμένα, ο σχεδιασμός των νέων στάσεων και στεγάστρων λαμβάνει υπόψη τις τοπικές συνθήκες και τον διαθέσιμο χώρο στο οδικό δίκτυο. Τα νέα στέγαστρα αναμένεται να επιτυγχάνουν προσβασιμότητα για χρήση από ΑμεΑ, ασφάλεια και προστασία από καιρικές συνθήκες, κάνουν χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και διαθέτουν δυνατότητα επεκτασιμότητας για προσαρμογή τους στις ανάγκες χρήσης, φωτισμό και ηλεκτρονικές πινακίδες με ηχητική ανακοίνωση άφιξης του λεωφορείου στη στάση.
Στάση Τύπου Πυλώνα (πρώτο από αριστερά):
Τοποθετείται όταν δεν υπάρχει αρκετός χώρος για στέγαστρο οποιοδήποτε στέγαστρο ή υπάρχει πολύ χαμηλή χρήση του σημείου από επιβάτες.
Μέσου Μεγέθους Στέγαστρο (δεύτερο από αριστερά):
Τοποθετείται όπου δεν υπάρχει αρκετός χώρος για μεγάλο στέγαστρο, όπου υπάρχει μικρός αριθμός χρηστών ή ακόμα και άλλοι περιορισμοί όπως π.χ. παρεμπόδιση καταστημάτων/οικιών ή άλλων αναπτύξεων.
Μεγάλα Στέγαστρα (τρίτο και τέταρτο από αριστερά):
Τα μεγαλύτερα στέγαστρα προορίζονται για χρήση σε όλους τους κύριους άξονες και σημεία όπου υπάρχει ψηλή χρήση. Τα στέγαστρα σε ορεινές περιοχές θα διαθέτουν πρόσθετη προστασία από καιρικές συνθήκες όπως φαίνεται στην φωτογραφία πιο πάνω αριστερά.
Τα πρότυπα δείγματα
Για σκοπούς ελέγχου και βελτίωσης του σχεδιασμού και των υλικών αλλά και επίδειξης δειγμάτων στους συμμετέχοντες στον διαγωνισμό για την υλοποίηση των νέων στάσεων και στεγάστρων, κατασκευάστηκαν και εγκαταστάθηκαν τριών πρότυπα δείγματα τα οποία τοποθετήθηκαν στην Λεωφ. Μακαρίου Γ’, στο κέντρο της Λευκωσίας.
Τα κριτήρια επιλογής του τύπου της στάσης/στεγάστρου έχουν ως εξής:
- την επιβατική κίνηση, βάσει πωλήσεων μέσα από το Σύστημα Τηλεματικής «ΜΟΤΙΟΝ»,
- τη φυσική κατάσταση των υποδομών στο σημείο, βάσει αξιολόγησης που έχει γίνει κατά την καταγραφή των στάσεων Παγκύπρια, και
- την εμπορικότητα περιοχών και των τοπικών προτεραιοτήτων.
