Του Απόστολου Κουρουπάκη
Σε ανακοίνωσή του ο Σύνδεσμος Αρχαιολόγων Κύπρου, μέσω δελτίου Τύπου εκφράζει ανησυχίες για την πρόθεση του Δήμου Λευκωσίας να αδειοδοτήσει την ανέγερση πολυόροφων κτηρίων στην περιοχή της Πύλης Αμμοχώστου, απέναντι από τη διασταύρωση των λεωφόρων Σαλαμίνος και Λάρνακος. Στην εν λόγω περιοχή, τονίζεται στην ανακοίνωση, το επιτρεπτό όριο στο ύψος των κτηρίων δεν υπερβαίνει τους οκτώ ορόφους.
Ο Σύνδεσμος εκφράζει την έντονη διαφωνία και ένστασή του στην προώθηση παρεμβατικών αναπτύξεων μεγάλης κλίμακας σε ευαίσθητες αρχαιολογικά και ιστορικά περιοχές και απευθύνεται προς όλες τις αρμόδιες αρχές επισημαίνοντας την αναγκαιότητα εφαρμογής της ισχύουσας νομοθεσίας ώστε να αποφευχθεί η υποβάθμιση της μεσαιωνικής Λευκωσίας και του μοναδικού χαρακτήρα της και θεωρεί πως η ανέγερση του πολυώροφου κτηρίου στη συγκεκριμένη τοποθεσία, σε άμεση εγγύτητα με τα ιστορικά τείχη, αντιβαίνει στο πολιτιστικό τοπίο και τον ιστορικό χαρακτήρα της περιοχής και αναμένεται να προκαλέσει μη αναστρέψιμες αλλοιώσεις στο χαρακτήρα τους.
Όπως αναφέρει ο σύνδεσμος για οποιαδήποτε ανάπτυξη στον περιβάλλοντα χώρο αρχαίου μνημείου, απαιτείται η εξασφάλιση άδειας από το Τμήμα Αρχαιοτήτων που είναι η αρμόδια αρχή, όπως και προνοείται στη σχετική νομοθεσία.
Δεν προχώρησε η αίτηση λέει ο Δήμος Λευκωσίας
Σε επικοινωνία της «Κ» με τον Δήμο Λευκωσίας αναφέρθηκε πως πράγματι για το συγκεκριμένο ζήτημα είχε κατατεθεί αίτηση, η οποία όμως δεν προχώρησε. Όντως, το Δημοτικό Συμβούλιο Λευκωσίας ήταν θετικό στην εν λόγω αδειοδότηση, επειδή, όπως αναφέρθηκε στην «Κ» η περιοχή θα αναπτυσσόταν. Η αίτηση, τονίστηκε, δεν προχώρησε, εξαιτίας της αντίθεσης της Πολεοδομίας και του Τμήματος Αρχαιοτήτων.
Αναλυτικά η ανακοίνωση
Σε πρόσφατη συνάντηση με το Τμήμα Αρχαιοτήτων (ΤΑ) ο Σύνδεσμος Κυπρίων Αρχαιολόγων (ΣΚΑ) ενημερώθηκε, μεταξύ άλλων, για την πρόθεση του Δήμου Λευκωσίας να αδειοδοτήσει την ανέγερση πολυώροφων κτηρίων στην περιοχή της Πύλης Αμμοχώστου, απέναντι από τη διασταύρωση των λεωφόρων Σαλαμίνος και Λάρνακος, όπου το επιτρεπτό όριο στο ύψος των κτηρίων δεν υπερβαίνει τους οχτώ ορόφους. Θεωρούμε το ζήτημα αυτό, που είχε απασχολήσει και στο παρελθόν τον ΣΚΑ, εξαιρετικά κρίσιμο και ανησυχητικό.
Ως Διοικητικό Συμβούλιο (ΔΣ) επιθυμούμε να τοποθετηθούμε δημόσια και να εκφράσουμε εκ νέου την έντονη διαφωνία και ένστασή μας στην προώθηση παρεμβατικών αναπτύξεων μεγάλης κλίμακας σε ευαίσθητες αρχαιολογικά και ιστορικά περιοχές. Τόσο ο Περί Αρχαιοτήτων Νόμος όσο και η Δήλωση Πολιτικής του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, προβλέπουν ότι για οποιαδήποτε ανάπτυξη στον περιβάλλοντα χώρο αρχαίου μνημείου απαιτείται η εξασφάλιση άδειας από την Αρμόδια Αρχή.
Το ΤΑ είναι αρμόδιο να εξετάσει την ανάπτυξη σε ότι αφορά τον επηρεασμό του προστατευόμενου αρχαίου μνημείου ώστε να διασφαλιστεί ότι ο χαρακτήρας της περιοχής παραμένει ανεπηρέαστος και ότι δεν υποβαθμίζεται το ίδιο το μνημείο. Οι υπόλοιπες αρχές οφείλουν να σεβαστούν και να υιοθετήσουν τη θέση του ΤΑ δεδομένης της εξειδίκευσης και του ρόλου του ως θεματοφύλακα και διαχειριστή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ο ΣΚΑ απευθύνεται προς όλες τις αρμόδιες αρχές επισημαίνοντας την αναγκαιότητα εφαρμογής της ισχύουσας νομοθεσίας ώστε να αποφευχθεί η υποβάθμιση της μεσαιωνικής Λευκωσίας και του μοναδικού χαρακτήρα της, υποκύπτοντας στις πιέσεις του οικονομικού κέρδους και ενδίδοντας στην άναρχη πολεοδομική ανάπτυξη. Η ανέγερση του πολυώροφου κτηρίου στη συγκεκριμένη τοποθεσία, σε άμεση εγγύτητα με τα ιστορικά τείχη, αντιβαίνει στο πολιτιστικό τοπίο και τον ιστορικό χαρακτήρα της περιοχής και αναμένεται να προκαλέσει μη αναστρέψιμες αλλοιώσεις στο χαρακτήρα τους. Θεωρούμε ότι αιτήσεις για παρόμοιες οικοδομικές επεμβάσεις θα πρέπει να υπόκεινται σε συλλογική και πολυμερή αξιολόγηση - αντί να εξαρτώνται από τη «διακριτική ευχέρεια» του εκάστοτε Δήμου ή των πολεοδομικών αρχών- με στόχο την προώθηση ισορροπημένων και βιώσιμων λύσεων. Τυχόν τροποποιήσεις των κανονισμών και των όρων πολεοδομικής ανάπτυξης πρέπει να βασίζονται σε εμπεριστατωμένες πολιτικές και σαφή στρατηγικό σχεδιασμό και όχι να υπαγορεύονται μονομερώς από επενδυτικές ή οποιεσδήποτε άλλες σκοπιμότητες.
Επιπλέον ο Δήμος Λευκωσίας οφείλει να αντιληφθεί τον ρόλο του και την ευθύνη του ως προς τη διατήρηση και διαφύλαξη της ιστορικής και πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης. Η συγκυρία της προετοιμασίας για τη διεκδίκηση του τίτλου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης το 2030, καθιστά ακόμη πιο έντονα ξεκάθαρο το πόσο κρίσιμο είναι να προστατευτεί η αρχαιολογική και αρχιτεκτονική κληρονομιά και ο ιδιαίτερος χαρακτήρας της πόλης από αναπτύξεις που υπονομεύουν την πολιτιστική της αξία. Η ανεξέλεγκτη ανέγερση πολυώροφων κτηρίων και η αλλοίωση του αστικού και πολιτιστικού τοπίου έρχονται σε ρήξη με τον στόχο αυτό, αποδυναμώνοντας τη δυνατότητα της πόλης να προβληθεί ως ένας πολιτιστικός προορισμός με ξεχωριστό ιστορικό χαρακτήρα.
Η προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Λευκωσίας και του ιδιαίτερου πολιτιστικού της τοπίου, είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχή διεκδίκηση και διαχείριση του τίτλου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, καθιστώντας αναγκαία τη λήψη αποφάσεων που θα εξυπηρετούν μακροπρόθεσμες πολιτιστικές και κοινωνικές προτεραιότητες, αντί βραχυπρόθεσμων οικονομικών ωφελημάτων. Τέλος, επιθυμούμε να επισημάνουμε την αναγκαιότητα κινητοποίησης και ανάληψης κρατικής πρωτοβουλίας για τη διασφάλιση και προστασία των κτηρίων ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας, που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς και της ταυτότητας της πόλης. Η διαρκής απώλεια τέτοιων κτηρίων, εξαιτίας της άναρχης και ανεξέλεγκτης αστικής ανάπτυξης και των επενδυτικών πιέσεων, θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο τη φυσιογνωμία της πόλης, αλλά και την δυνατότητα σύνδεσης των πολιτών με την ιστορία, τον πολιτισμό, και το πολιτιστικό τοπίο.
Καλούμε τον Δήμο Λευκωσίας όσο και τις υπόλοιπες αρμόδιες κρατικές αρχές να δώσουν ιδιαίτερη βαρύτητα στις φωνές των ειδικών και των οργανωμένων φορέων αλλά και της κοινωνίας των πολιτών που εκφράζουν έντονη ανησυχία για την κατασκευή πολυώροφων κτηρίων τα οποία παραβιάζουν τις ισχύουσες νομοθεσίες και αλλοιώνουν τον χαρακτήρα της πόλης. Τέτοιου είδους οικοδομικές αναπτύξεις δεν συνάδουν με τις αρχές της βιώσιμης και ισόρροπης ανάπτυξης που οφείλει να υπηρετεί το κράτος και συχνά λειτουργούν εις βάρος της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
