Kathimerini.com.cy
Τις δύο διαστάσεις της Αμμοχώστου, αυτήν του σήμερα με την Άννα Μαραγκού να μας περπατά στους δρόμους που άνοιξαν πρόσφατα οι κατοχικές δυνάμεις, με πρόθεση να εποικίσουν την πόλη και αυτήν του περασμένου αιώνα με την Κλειώ Χατζηκώστα, τη γυναίκα που ξενάγησε τότε τους Σεφέρη, Ελύτη και Καββαδία στο Βαρώσι και όχι μόνο.
Στην πόλη που συναντήθηκαν οι μεγάλοι ποιητές της Ελλάδας και των Νόμπελ, εκεί που γράφτηκαν «Τα Ρω του Έρωτα» και το «Κύπρον ου με θέσπισεν». Εκεί που ευδοκιμούσαν τα εσπεριδοειδή και η ευωδία τους σκέπαζε ψυχές και σώματα και η θάλασσα ήταν το ελιξίριο της ζωής, του έρωτα και της δημιουργίας. Εκεί που σήμερα τα πλάσματα γονατίζουν από τον πόνο μπροστά στα σπίτια τους που χάσκουν άδεια κι ερειπωμένα μετά από 47 χρόνια στην κατοχική αιχμαλωσία.
Εκεί θα περπατήσετε μαζί με τον Διευθυντή της Καθημερινής Ανδρέα Παράσχο, που υπογράφει το δισέλιδο οδοιπορικό που διανθίζεται με φωτογραφίες, αφηγήσεις Βαρωσιωτών και αναμνήσεις στα βήματα των ποιητών.
. «Ο Σεφέρης αγαπούσε την Κύπρο πολύ και το έδειχνε. Να φανταστείτε ότι όταν πέθανε, (20 Σεπτεμβρίου 1971), βρήκανε στην τσέπη του εισιτήριο για την Κύπρο. Νομίζω ήταν με το «Απολλώνια», το πλοίο στο οποίο εργαζόταν ο φίλος μας ο Νίκος (Καββαδίας).
. Το προφητικό όνειρο του Ελύτη στην Κύπρο: Είδε το κακό να έρχεται και το έγραψε στα Ανοιχτά Χαρτιά: «Σχηματίζω την εντύπωση ότι το σπίτι μπορεί και να κατεδαφίζεται. Παρατηρώ τους τοίχους αντίκρυ μου: μεγάλες ρωγμές πεσμένοι σοβάδες, σα να 'γινε πριν από λίγο σεισμός».
. «Κοίταζα το σπίτι μου από τη Δερύνεια. Στην αρχή ήταν κλειστό. Μετά άνοιξαν πόρτες και παράθυρα κι έβλεπα τις κουρτίνες να «μπαινοβγαίνουν» με τον αέρα. Ύστερα έκλεισαν όλα ερμητικά. Κι η Αμμόχωστος έμεινε να μας κοιτά, μ' ένα δάκρυ παγωμένο στο μάγουλο».
. «Κανείς δε μπορεί να κλέψει τις μνήμες. Μας έκλεψαν όμως το μέλλον που θα μπορούσαμε να έχουμε και που είχαμε δικαίωμα να ζήσουμε εκεί. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην τουρκική πλευρά.
. «Αρκετές ήταν οι περιπτώσεις που Τουρκοκύπριοι ζήτησαν του γιατρού του Χατζηκακού να εμποδίσει σφαγή αμάχων από φανατικούς Ελληνοκυπρίους, πράγμα που πέτυχε.
. Είμαστε εδώ, γιατί δε δεχόμαστε υποκατάστατα των σπιτιών μας, της γειτονιάς μας, της πατρίδας μας.
. Θα μας απαντήσει κάποιος ή θα μείνουμε με την απορία και τον θυμό να κοιτάζουμε όλους αυτούς που βγάζουν "selfie" με φόντο τις αναμνήσεις και την πόλη μας;
. «Σαν αγρίμι παραβίασα το απαγορευτικό, και όρμησα στο σπίτι μου αψηφώντας τον κίνδυνο. Βουβό το κλάμα».
. «Ο παππούς έφυγε πρώτος, ύστερα η γιαγιά, ο πατέρας. 46 χρόνια τα ανοιχτά παραθύρια, ανοιχτές πληγές στην ψυχή μας.
